Ballon (gas)

Ballonpompje

■ 1. houder ("cylinder")

■ 2. zuiger

■ 3. zuigerstang

■ 4. inlaatklepjes

■ 5. uitlaatklepje

■ 6. handvat en uitlaatstuk voor de ballon

Ballonnen op Place de Jaude

Voor de ballon als vervoermiddel en onderzoeksinstrument zie luchtballon.

Een ballon (Frans: ballon = bal) is een met een gas of water gevulde huls. Het woord ballon wordt in het Nederlands voor twee soorten ballonnen gebruikt. Dit artikel gaat over de kleine ballon die als speelgoed wordt gebruikt.

Speelgoedballonnen zijn gemaakt van rubber en kunnen met de mond worden opgeblazen. Ze worden op kinderfeestjes vaak gebruikt als versiering. Ook zijn er variété artiesten die ze gebruiken om figuren mee te maken (ballonmodelleren).

Geschiedenis

De rubberen ballon is uitgevonden door Michael Faraday in 1824. Hij werd gevuld met waterstof om te kunnen experimenteren met het element.

Gasvulling

Deze kleine ballonnen worden dikwijls gevuld met een gas dat lichter is dan lucht zodat ze opstijgen.

Vroeger werden ballonnen ook gevuld met waterstof. Ook gas dat thuis uit de gaskraan komt werd wel gebruikt. Vanwege het brandgevaar is thans alleen helium toegestaan, dat is veel duurder maar onbrandbaar. De druk op de gasleiding thuis is trouwens onvoldoende om een ballon te vullen.

Met gas gevulde ballonnen kunnen afhankelijk van de omstandigheden een aantal uren blijven zweven. Er zijn ook zogenoemde folieballonnen die gevuld met helium meerdere dagen in de lucht kunnen blijven.

Wedstrijden

Ballonnetjes kunnen gebruikt worden voor ballonwedstrijden. Aan de ballon wordt dan een koord met een kaartje geknoopt met het adres van de eigenaar. De vinder wordt verzocht dit terug te sturen met vermelding waar de ballon werd gevonden. De persoon waarvan de ballon het verst komt heeft gewonnen.

Ballonwedstrijden vormen een belasting voor het milieu. Naar schatting bereikt 90% tot 95% van de opgelaten ballonnen 8km hoogte. Daar spatten ze uit elkaar en uiteindelijk komen alle ballonnetjes weer op aarde of op zee. Latexballonnen verteren op zee na ongeveer vier jaar. Ondertussen worden zij door veel dieren als voedsel gezien met wellicht een afschuwelijke dood tot gevolg, bij een dwergpotvis bij voorbeeld door het blokkeren van de maag. De linten en plastic sluiters spoelen vaak aan op het strand waardoor er dieren in verstrikt raken.

Bronnen

Voor het oppompen van speelgoedballonnen zijn handpompjes in de handel. Zie een voorbeeld van een dergelijk pompje in de illustratie. Bij dit ontwerp schuift de zuiger over de uitlaatopening heen en weer (5), het aldus openend en sluitend.

Notes

Mediabestanden

Zie de categorie Balloon aircraft van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.