Glazen plafond

Glazen plafond (van het Engelse Glass ceiling) of ook wel verticale segregatie is een begrip dat werd bedacht in de jaren 80 in de Verenigde Staten. Het omvat een metafoor die de onzichtbare kunstmatige barrières (plafonds) aanduidt die worden gecreëerd door gedragsvooroordelen en organisatorische vooroordelen (vaak door mannen), die vrouwen tegenhouden in het verkrijgen van topfuncties binnen bedrijven en overheidsdiensten. Er wordt gesproken over een glazen plafond, omdat het te onderscheiden valt van andere, zichtbare barrières als ervaringseisen en opleidingseisen.

In Nederland is de Glazen Plafond Index ontwikkeld als quickscan door twee bedrijven in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, om bedrijven te ondersteunen in het wegwerken van het plafond.

Naast de term ontstonden als afgeleiden daarvan een aantal andere termen:

• glazen lift (glass elevator) - soms gebruikt om de snellere promotie van mannen boven vrouwen (vooral in managementfuncties) weer te geven binnen door vrouwen gedomineerde bedrijfstakken als verpleging
• glazen muur segregatie op de arbeidsmarkt tussen mannen en vrouwen.
• glazen klif (glass cliff) - een situatie waarbinnen iemand, meestal een vrouw, wordt bevorderd tot een risicovolle, moeilijke baan waar de kansen op mislukking groter zijn.(Vb: Marianne Thyssen werd in 2009 gevraagd de CD&V te leiden, Wivina Demeester werd in 2008 gepolst om de BAM, de beheersmaatschappij verantwoordelijk voor de bouw van de Oosterweelverbinding te leiden)
• glazen vloer (glass floor) - soms gebruikt voor een theorie dat een bepaalde factor zowel de vooruitgang van een groep beperkt (vaak die van vrouwen) als beperkt binnen negatieve situaties als bijvoorbeeld het kleinere percentage vrouwelijke gevangenen ten opzichte van het grotere percentage mannelijke. Hiervoor worden vaak biologische factoren aangehaald, die echter betwist zijn. Deze term wordt ook wel gebruikt voor het beschrijven van het feit dat mannen bijna altijd de minst leuke banen bezetten in een samenleving, zoals rioolwerkers, mijnbouwwerkers, straatschoonmakers, en vuilnisophalers.
• kanten plafond - De zorg van vaders voor hun kinderen wordt begrensd door de ruimte die de moeder en de samenleving wensen te bieden. Een samentrekking van de begrippen kanten gordijn (Warren Farrell) en glazen plafond. Te refereren valt aan onderzoek van Lamb, Kalmijn en de Graaf. (Opzij 2005)
• kanten muur Segregatie van zorgverdeling tussen vaders en moeders.
• roze plafond segregatie op de arbeidsmarkt op basis van seksuele geaardheid - tussen heteroseksuele en homoseksuele werknemers.
• kleverige vloer segregatie - soms gebruikt om aan te geven dat vrouwen minder snel dan mannen promotie maken bij het begin van hun carrière.