Bas Dudok van Heel

Bas Dudok van Heel
tijdens de opening van de Expositie 'Sporen in de Stad, Amsterdammers in de Middeleeuwen', Cromhouthuizen i.s.m. UvA, feb. 2013
Algemene informatie
Volledige naam	Sebastiaan Abraham Cornelis Dudok van Heel
Geboren	14 april 1938
Geboorteplaats	Bergen op Zoom
Land	Nederland
Beroep	Archivaris, historicus
Werk
Bekende werken	De jonge Rembrandt onder tijdgenoten (2006); Van Amsterdamse burgers tot Europese aristocraten (2008)
Dbnl-profiel
Portaal    Geschiedenis

Sebastiaan Abraham Cornelis (Bas) Dudok van Heel (Bergen op Zoom, 14 april 1938) is een Nederlands historicus met veertig jaar ervaring in het Stadsarchief Amsterdam. Hij publiceerde over Rembrandt, de geschiedenis van Amsterdam, regentenfamilies en over talloze kunsthistorische onderwerpen van vóór 1800.

Biografie

Van Heel was een telg uit het in het Nederland's Patriciaat opgenomen geslacht Van Heel en een zoon van luitenant-kolonel Abraham Everardus Dudok van Heel (1915-1993) en diens eerste echtgenote Cornelie Henriette Vlaanderen (1914). Hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1969 tot 2001 was hij in dienst bij het Stadsarchief Amsterdam.

In 2006 promoveerde hij aan de Radboud Universiteit Nijmegen op De jonge Rembrandt onder tijdgenoten. Hij ontrafelde de onderlinge familiebetrekkingen van de personen, afgebeeld op De Nachtwacht. Bovendien reconstrueerde hij de plek waarvoor Rembrandts beroemdste schilderij ooit was bestemd.

Ondertussen werkte hij aan zijn magnum opus: Van Amsterdamse burgers tot Europese aristocraten dat in 2008 werd gepubliceerd en meer dan 1100 pagina's beslaat. Hij heeft alle nakomelingen van een Amsterdams echtpaar van 1400 tot 1800 nagetrokken, in totaal 30.000, alle opgenomen in de in het werk vervatte parenteel van het echtpaar. Hij keek hierbij niet alleen naar hun beroepen, inkomens, huizen maar ook naar hun geschilderde portretten. In dit werk toont hij aan dat vele machtige en rijke Amsterdamse families uit de vijftiende tot achttiende eeuw hun invloed behielden. Door zijn reconstructie van het gehele sociale netwerk rond de regenten wordt duidelijk hoe het 'sociale kapitaal' van de elite van generatie op generatie werd doorgegeven en hoe getalenteerde en vermogende nieuwkomers in de samenleving werden opgenomen door huwelijken met dochters van de zittende regenten. Anders dan gedacht speelde de Reformatie een beperktere rol. Dit is het grote verschil met het standaardwerk van Johan Engelbert Elias (1875-1959), De vroedschap van Amsterdam 1578-1795, dat zich beperkt tot het protestante patriciaat; Van Heel geeft aan dat ook de rooms-katholieke elite eeuwenlang haar voorname plaats in de (Amsterdamse) kringen bleef behouden.

Dr. S.A.C. Dudok van Heel publiceerde meer dan 150 artikelen en werkte mee aan vele exposities, meestal verband houdend met Nederlandse kunstenaars uit de Gouden Eeuw, Amsterdam of het Amsterdamse regentenpatriciaat.

Bibliografie

• Doopsgezinden en schilderkunst in de 17e eeuw. Leerlingen, opdrachtgevers en verzamelaars van Rembrandt. [Amsterdam], 1980.
• Dossier Rembrandt. Documenten, tekeningen en prenten. Amsterdam, 1987.
• De jonge Rembrandt onder tijdgenoten. Godsdienst en schilderkunst in Leiden en Amsterdam. Rotterdam, 2006 (proefschrift).
• Van Amsterdamse burgers tot Europese aristocraten. Hun geschiedenis en hun portretten. De Heijnen-maagschap 1400-1800. 's-Gravenhage, 2008.
• [co-auteur] 'Frans Halsen' aan de muur. Omgang met familieportretten in Haarlem: Voocht-Olycan-Van der Meer. 's-Gravenhage, 2013.
• Bartholomeus van der Helst (Haarlem 1613-1670 Amsterdam). The marriage portraits of Gabriel Marselis and Maria van Arckel. New York, 2013.

Bronnen, noten en/of referenties