Spoorweg-Maatschappij De Zuider Kogge
| Spoorweg-Maatschappij De Zuider Kogge | ||||
|---|---|---|---|---|
| Algemene informatie | ||||
| Land | Nederland | |||
| Hoofdvestiging | Hoorn | |||
| Actief | 1903-1936 | |||
| Website | Zuider-Koggelijn | |||
| Beheer | ||||
| Trajecten | Station Hoorn - Bovenkarspel-Grootebroek | |||
| Trajectlengte | 19 | |||
| ||||
De NV Spoorweg-Maatschappij De Zuider Kogge (ZK) had als doel het aanleggen en exploiteren van een tramlijn tussen Hoorn en Enkhuizen.
De NV werd in 1903 opgericht, omdat er in de dorpen ten zuiden van de denkbeeldige lijn Hoorn – Enkhuizen behoefte was aan een betere manier van vervoer van personen, vee en landbouwproducten. Pas na jaren van overleg werd in 1908 het definitieve tracé vastgesteld, kort daarna werd met de aanleg van zo'n 19 kilometer normaalspoor begonnen.
Al voordat de aanleg van het spoor en de bouw van de stations voltooid waren, werd in 1910 de exploitatie overgedragen aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM). In Schellinkhout, Wijdenes, Hem en Venhuizen verrezen vrijwel identieke stationsgebouwtjes.
De lijn werd op 2 december 1913 in gebruik genomen. De aanleg had al met al zo'n f 700.000,- gekost, waarvan een derde deel (f 234.000,-) was verschaft door particulieren en lokale overheden in het gebied (gemeenten, het ambacht Drechterland en de polders) en de rest door provincie en Rijk.[1][2][3][4]
Tot aan het begin van de jaren dertig was de exploitatie wel winstgevend, daarna nam het gebruik gestaag af, vooral door de opkomst van auto's, bussen en vrachtwagens. Het vervangen van de stoomtractie door verbrandingsmotorrijtuigen uit de series omC 911-916 en 901-908 kon de exploitatiekosten niet voldoende drukken. De Nederlandse Spoorwegen, inmiddels eigenaar van de lijn, beëindigde in 1935 de exploitatie. In het volgende jaar werd ook de NV Spoorweg-Maatschappij De Zuider Kogge opgeheven.
Tracé
- Hoorn (station HIJSM)
- De tram reed vanaf Hoorn eerst enkele kilometers over de HIJSM-lijn Hoorn – Enkhuizen, alvorens in zuidelijke richting af te buigen.
- Lageweg (halte)
- Schellinkhout
- De Wijmers
- Wijdenes
- Leekerweg (halte)
- Hem
- 't Weijver (halte)
- Venhuizen
- 't Buurtje
- Bovenkarspel-Grootebroek (station HIJSM); hier sloot de lijn weer aan op het spoor van de HIJSM.
- Enkhuizen (station HIJSM)
Noten
- ↑ Feestelijke opening spoorweg Hoorn—Grootebroek, De Telegraaf, 2 december 1913
- ↑ Spoorweg Zuider Kogge, Algemeen Handelsblad, 2 december 1913
- ↑ G. Kazimier, De tijdlijn van Schellinkhout van 1903
- ↑ P.E. Baas, Aandelen, obligaties en andere waardepapieren geplaatst door Nederlandse Spoor- en Tramwegmaatschappijen, V.V.O.F., Amsterdam, 2012, p. 34
Externe links
· 
· 