Staten

De staten (ook wel stenden of standen) waren een gewestelijke standenvergadering. De staten vertegenwoordigden de drie maatschappelijke lagen van de bevolking, meestal:

• de geestelijkheid
• de adel
• de (gegoede) burgerij in de steden

Soms daarbij ook nog:

• de plattelandselite oftewel de (gegoede) boeren

Elk graafschap of elk hertogdom, elk gewest of elke "staat" zouden wij nu zeggen, had zijn eigen Staten. In de Nederlanden kwamen deze bijeen in de Provinciale Staten die elk een vertegenwoordiging hadden in de Staten-Generaal, die meestal in Brussel werden samengeroepen wanneer de regerende gezagsdrager(s) in geldnood zat en een bede moest worden toegekend. Deze gelegenheden werden dan vaak benut om nieuwe vrijheden te bepleiten; een reden waarom de heersers van de Lage Landen niet happig waren de Staten-Generaal bijeen te roepen en zich eerder richtten tot de afzonderlijke Staten van iedere provincie.

Met het Plakkaat van Verlatinghe verklaarden de Noordelijke Staten-Generaal in 1581 de vorst vervallen (verlaten) van zijn macht.

• Staten of Staten-provinciaal bleef de benaming voor het dagelijks bestuur in een gewest in de periode 1581-1795 tijdens de Tachtigjarige Oorlog.

Ook in de Zuidelijke Nederlanden bleven in die periode de Staten bestaan, alsook een "Zuidelijke" Staten-Generaal. In 1790 werd door die Staten-Generaal de onafhankelijkheid uitgeroepen en richtte men de Verenigde Nederlandse Staten op. Hetzelfde jaar nog hielden die op te bestaan toen de opstand door Oostenrijk werd neergeslagen.

Men kan de staten vergelijken met de hedendaagse wetgevende macht, zoals nu nog het geval is in de zelfstandige Britse Kroongebieden Jersey en Guernsey.

Zie ook

• Provinciale Staten
• Staten van Brabant
• Staten van Gelre en Zutphen
• Staten van Holland en West-Friesland
• Staten van Limburg en de Landen van Overmaas
• Staten van Vlaanderen
• Staten van Stad en Lande
• Staten van de Ommelanden
• Staten van Friesland
• Staten van Utrecht
• Staten van Zeeland
• Staten van Overijssel
• Staten van Suriname
• Staten van de Nederlandse Antillen
• Staten van Aruba
• Staten van Curaçao
• Staten van Sint Maarten
• Rijksstenden