Strijkkwartet nr. 4 (Beethoven)
| Strijkkwartet Nr. 4 (Beethoven) | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Beethoven rond 1804 (Waldmueller)
| ||||
| Componist | Ludwig van Beethoven | |||
| Soort compositie | Strijkkwartet | |||
| Toonsoort | c | |||
| Opusnummer | opus 18/4 | |||
| Compositiedatum | 1799 | |||
| Opgedragen aan | Vorst Franz Josef von Lobkowitz | |||
| Duur | ca 22 min | |||
| ||||
Het Strijkkwartet Nr. 4 in C klein, opus 18/4 is een vierdelige compositie voor strijkkwartet van Ludwig van Beethoven, die in 1799 voltooid werd. Het is het enige kwartet in mineur van opus 18.
Ontstaan
In de schetsboeken (zie inleiding) ontbreekt elk spoor van dit kwartet. Vermoed wordt daarom dat dit kwartet terug grijpt op oud materiaal. Met name het “Duet voor Obligate Brilleglazen” (ca 1795-8(?)) voor viool en altviool met een soortgelijk thema stond mogelijk model aan dat van het eerste deel. Qua sfeer en uitwerking herinnert het thema aan de Mannheimer school. Mogelijk ook gaat het deels om materiaal wat Beethoven al in Bonn had gecomponeerd.
Ook bij de andere delen gaat het om mogelijk/waarschijnlijk ouder materiaal.
Delen
| opus 18/4 Strijkkwartet Nr 4 (Beethoven) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Opus | deel | Aanduiding | Maatsoort | Toonsoort | Duur | Opmerking |
| 18/4 | I | Allegro ma non tanto | 4/4 | c | ca 8' 24 | |
| II | Scherzo: Andante scherzoso quasi Allegretto | 3/8 | C | ca 6' 57 | (Trio c 3/4) | |
| III | Menuetto (Allegretto & Trio) | 3/4 | c | ca 3' 22 | ||
| IV | Allegro | 4/2 | c | 4' 24 | ||
- Lyrisch thema in mineur en een daaraan sterk verwant tweede thema (begint in altviool) bepalen de sfeer van het deel. Het blijft gebonden aan het idioom van de Mannheimer school: “niets revolutionairs”
- Ontspannen speelmuziek met staccato simpel thema dat de sfeer domineert.
- De lyrische ook patethische puls van het eerste deel lijkt weer te worden opgepakt.
- Het zonder pauze beginnende slotdeel is een Rondofinale met een aantrekkelijke zigeunerachtige melodie als hoofdthema. Op effect geschreven met onder andere tot prestissimo versnellen in het slot.
Notenvoorbeeld
| opus 18/4 Strijkkwartet Nr 4 Beethoven: Notenvoorbeeld | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Opus | deel | Voorbeeld 1 | Voorbeeld 2 | Voorbeeld 3 | ||
| 18/4 | I |  |
 |
 | ||
Betekenis
Is omstreden. Kersham vindt het na een uitvoerige technische analyse het meest zouteloze deel van de “zogenaamde eerste-klas” werken van Beethoven. Meeste anderen waarderen het dat er ook een vroege Beethoven bestaat en zijn toch iets vriendelijker.
- Alfred Beaujean in Harenberg Kammermusikfüher blz. 103 2e uitg. 1998 Uitg. Harenberg
- Complete strijkkwartetten Beethoven Alban Berg quartett EMI Classics
- Joseph Kerman The Beethoven Quartets Oxford University Press 1966 ISBN 0 19 315145 6 4e druk 1978
· 
· 