Brontekst bekijken van Uraniumhexafluoride

{{Infobox chemische stof
| Naam = Uraniumhexafluoride
| afbeelding1 = Uranium hexafluoride dimensions.svg
| afbeeldingbreedte1 = 150
| onderschrift1 = [[Structuurformule]] van uranium(VI)fluoride
| afbeelding2 = Uranium hexafluoride crystals sealed in an ampoule.jpg
| onderschrift2 = Kristallen van uraniumhexafluoride in een ampul
| afbeelding3 = 
| onderschrift3 = 
| afbeelding4 = 
| onderschrift4 = 
| Formule = UF<sub>6</sub>
| Molgewicht = 352,019329
| SMILES = F[U](F)(F)(F)(F)F
| InChI = 1S/6FH.U/h6*1H;/q;;;;;;+6/p-6
| IUPAC = uraniumhexafluoride<br />uranium(VI)fluoride
| AndereNamen = uraniumhexafluoride
| CAS = 7783-81-5
| EINECS = 232-028-6
| EG =
| VN = 2977
| PubChem = 24560
| Beschrijving = Radioactieve kleurloze tot witte vaste stof
| Vergelijkbaar = 
| AfbWaarsch = {{Pictogram GHS|T|G|C|N}}
| TekstWaarsch = Gevaar
| Carcinogeen = ja
| Hygroscopisch = 
| Rzinnen = {{H330}} - {{H300}} - {{H373}} - {{H411}}
| EUHzinnen = ''geen''
| Szinnen = ''geen''
| Omgang = 
| Opslag = 
| ADR = 
| MAC = 1 mg/m³
| LethaalRat = 
| LethaalKonijn = 
| MSDS = 
| Aggregatie = vast
| Kleur = kleurloos-wit
| Dichtheid = (bij 20,7°C) 5,09
| Smeltpunt = 
| Kookpunt = 
| Sublimatiepunt = 56,54
| Vlampunt = 
| Zelfontbranding = 
| Dampdruk = 15.300
| Oplosbaarheid = 
| GoedOplIn = 
| SlechtOplIn = 
| OnoplIn = 
| Dipoolmoment = 0
| Viscositeit = 
| Kristalstructuur = 
| fG0g = 
| fG0l = 
| fG0s = 
| fH0g = 
| fH0l = 
| fH0s = −2197,7
| S0g = 
| S0l = 
| S0s = 
| Cpm0 = 
| Evenwicht = 
| KlassiekeAnalyse = 
| Spectra = 
}}

'''Uraniumhexafluoride''' of '''uranium(VI)fluoride''' (ook wel afgekort tot '''hex''') is een [[anorganische verbinding]] van [[Fluor (element)|fluor]] en [[uranium]], met als [[brutoformule]] UF<sub>6</sub>. Het belang van de verbinding ligt erin, dat het de enige praktische methode is om het zware uranium in een gasvormige verbinding te brengen voor de [[verrijkt uranium|verrijking]] van uranium door [[ultracentrifuge]] of [[gasdiffusie]]. Bij kamertemperatuur is het een kleurloze tot witte [[Kristal (natuurwetenschappen)|kristallijne]] [[vaste stof]], die zeer hevig reageert met [[water]].

== Synthese ==
De standaardmethode ter bereiding van uraniumhexafluoride is de reactie van [[uranium(IV)fluoride]] met [[Difluor|fluorgas]]:

:<chem>UF4 + F2 -> UF6</chem>

De reactie is [[Endotherme reactie|endotherm]] en wordt doorgaans uitgevoerd bij temperaturen boven 250&nbsp;°C. Als alternatief voor fluorgas kan [[xenondifluoride]] worden gebruikt:

:<chem>UF4 + XeF2 -> UF6 + Xe</chem>

Uraniumhexafluoride kan daarnaast ook bereid worden uit reactie van [[uranium(V)chloride]] met fluorgas:

:<chem>2UCl5 + 5F2 -> UF6 + UF4 + 5Cl2</chem>

Een gelijkaardige reactie is deze van uranium(V)chloride met [[waterstoffluoride]]:

:<chem>2UCl5 + 10HF -> UF6 + UF4 + 10HCl</chem>

Deze laatste reactie is echter weinig geschikt, omdat het ontstane uraniumhexafluoride zeer slecht kan worden gescheiden van waterstoffluoride.

Uraniumhexafluoride laat zich ook bereiden uit [[uranium(IV)oxide]] door reactie met een [[Interhalogeen|halogeenfluoride]], zoals [[chloortrifluoride]], [[broomtrifluoride]] of [[broompentafluoride]]. De [[Reactiviteit (scheikunde)|reactiviteit]] van dergelijke verbindingen ligt hoger dan die van fluorgas. Zo treedt de omzetting met broomtrifluoride reeds bij 50&nbsp;°C op, terwijl de overeenkomstige reactie met fluorgas pas bij 400&nbsp;°C doorgaat. Als alternatief voor uranium(IV)oxide kan ook elementair uranium gebruikt worden, maar deze reactie is bijzonder heftig en kan leiden tot [[explosie]]s.

== Eigenschappen en toepassingen ==
Uraniumhexafluoride [[Sublimatie|sublimeert]] bij 56,54&nbsp;°C. Dit punt kan worden verlaagd door de druk te verlagen. Uraniumhexafluoride kan onder verlaagde druk al bij [[kamertemperatuur]] deels gasvormig worden. Uraniumhexafluoride in een goed afgesloten vat op kamertemperatuur is de gangbare methode om gebruikt uranium te vervoeren van een [[kerncentrale]] naar een [[Verrijkt uranium|verrijkingsfabriek]] als [[URENCO]]. In gasvormige toestand wordt het door [[ultracentrifuge]]s geleid, tot verrijkt uranium is ontstaan. Dit verrijkte uranium wordt ook weer, in grotendeels vaste vorm, teruggestuurd naar de klant.

== Toxicologie en veiligheid ==
Uraniumhexafluoride is ongeveer even giftig als [[cadmium]] of [[kwik]], maar de stof is sterk [[corrosief]] en bijzonder [[Reactiviteit (scheikunde)|reactief]]. Als gasvormig uraniumhexafluoride in contact komt met [[water]] (of vochtige lucht) ontstaat het corrosieve waterstoffluoride. Uraniumhexafluoride is daarnaast ook [[Radioactiviteit|radioactief]].

== Externe links ==
* {{Link GESTIS|ZVG=490493|label=Uranium(VI)fluoride}}

[[Categorie:Verbinding van uranium]]
[[Categorie:Hexafluoride]]
[[Categorie:Toxische stof]]
[[Categorie:Radioactieve stof]]
[[Categorie:Milieugevaarlijke stof]]