Wapen van Hoorn (Noord-Holland)

Wapen van de stad en gemeente Hoorn

Het wapen van Hoorn is een stadswapen dat al sinds de middeleeuwen bestaat. Wel is het in de loop der tijden veranderd. Het is heden ten dage, in ongewijzigde vorm, het wapen van de gemeente Hoorn. De gemeente is in 1979 gefuseerd met de dorpen Zwaag en Westerblokker, er is toen besloten om het oude wapen van de stad als gemeentewapen te gaan voeren.

Ontstaan

Het eigenlijke wapen, het schild, toont een (muziek)hoorn vastgehouden door een strik. Het verhaal gaat dat dit een hoorn van een stier betreft, de stier was uit Monnickendam weg gevlucht en verloor zijn hoorn bij het inbeuken van een stadspoort in Hoorn. Bij het zien van de hoorn besloot de schout dat de hoorn in het wapen van de stad moest komen, de stad had namelijk nog geen wapen.

Ontwikkeling

De hoorn zelf heeft altijd op het wapen gestaan, maar in de loop der tijd zijn er verschillende schildhouders geweest, in de 15e eeuw zijn zowel Maria, met kindeke Jezus, als Johannes de Doper (schutspatroon van de stad) drager geweest bij verschillende officiële stukken. Normale stukken hadden Maria op een gotische troon met daaronder het stadswapen. De geheimzegel van de stad toonde Johannes de Doper met het wapen aan zijn voeten.

In 1538 werd voor het eerst het stadswapen getoond met twee eenhoorns in plaats van Maria. Dit was eigenlijk het wapen van de Bisschop Jan van Egmond, bisschop van Utrecht. Naar aanleiding van de reformatie werd Maria ook in de stadszegels vervangen door een eenhoorn, ditmaal een enkele eenhoorn. Vanwege de christelijke symboliek werd dit als een toepasselijke vervanging gezien.

Tijdens de Franse overheersing werd het wapen veranderd naar Frans model. Er kwam een adelaar op te staan. Zodra de Bataafse Republiek er was werd het wapen van voor de Franse overheersing hersteld, ditmaal werd het ook aangevraagd bij de Hoge Raad van Adel, zodat het officieel werd. Het wapen is bevestigd op 26 juni 1816.

Blazoen

De beschrijving of het blazoen van het wapen van Hoorn luidt als volgt: "Van zilver, beladen met een hoorn van keel (rood), geringd met goud, geband met lazuur (blauw), met gouden kwasten, het schild van achteren vastgehouden door een zittende Eenhoorn van keel (rood), gehoornd, gemaand, gebaard, gevlokt en gestaart van goud."

Ander gebruik

Wapen van de gemeente Hoorn op een gemeentevoertuig

De eenhoorn met schild en hoorn komt men niet alleen tegen in de stad of huidige gemeente Hoorn tegen. In de regio West-Friesland staan een aantal banpalen met daarop deze eenhoorn. De hoorn wijst dan naar de stad Hoorn toe. Een van deze banpalen staat in het dorp Schardam, deze banpaal stamt uit 1761. In 2007 werden er grote Eenhoorns beschilderd door verschillende kunstenaars om 650 jaar stadsrechten te vieren. Deze eenhoorns werden later geveild.