Wikipedia:Hansmuller/Presentatie/Tiel-4

Stijl: wenken en aanbevelingen

Voor een nieuwe tekst of de correctie van een bestaande tekst

Ter discussie:

0. Goed schrijven is niet makkelijk, maar de moeite waard voor goed begrip, voor jezelf en voor de lezer. Maar wat is dat dan, goed schrijven? Zie onder.

1. Bedenk voor wie je schrijft, wat is je doelgroep? MAVO-2 leerlingen is te verdedigen hier.

2. Je hoeft niet onnodig te laten zien hoe slim je bent of hoeveel je hebt geleerd. (Niet moeilijk doen. Niet verstoppertje spelen.)

3. Eenvoudig schrijven is juist knap, daar is vaak veel oefening voor nodig! (Vooral als je net diep in een moeilijk onderwerp zit met moeilijke bronnen...)

Taalniveau B1 (niet zoals de overheid doet: C1, te moeilijk:
fungeert (over personen) = is, werkt als, moet ... doen, doet dienst als, heeft de functie van, heeft de taak van/om ...?

4. Draag meteen over wat je eigenlijk wilt zeggen, niet meer en niet minder. Val met de deur in huis.

5. enz. => enzovoorts, e.d. => en dergelijke, liever geen afko's of azuv's, afkortingen zonder uitleg vooraf :-)

6. Dus Jip-en-Janneketaal, een veredelde vorm van gewone spreektaal

Serieuze grap van Einstein: Maak het zo eenvoudig mogelijk, maar niet eenvoudiger

7. Vat jezelf samen, wees niet langdradig, zeg niet steeds hetzelfde, herhaal jezelf niet onnodig (dus 2., 3., 4., 6. en 7. moeten worden samengenomen en ingekort..;-)

8. Let er bij de verwerking van teksten uit bronnen op, dat de stijl vaak aangepast moet worden

9. Beantwoord de logische vragen, die je tekst oproept, liefst meteen in de tekst zelf al

Voorbeeld oid: "Tiel is de op zoveel na oudste nederzetting van Nederland" => logische vraag: welke zijn die andere dan? Bron?

10. Breek lange zinnen a

11. Vermijd vreemde woorden als er een Nederlands woord voor is: wordt sneller verwerkt door de lezer (zie ook 2.)

12. Gooi bij aanpassing van je eerste versie van een tekst die je oorspronkelijke mooie vondsten toch maar weg

als die nu niet meer helemaal passen (is moeilijk ;-):

Ruim je lievelingen op (Kill your darlings, doe dit niet thuis ;-)

13. Herschrijf je tekst, vergelijk 7. of een lange zin afbreken (wenk 10):

Die mooie vondsten uit je eerste versie blijken toch niet meer te passen.

(..toch want toch al echt nodig in volgende zin..)

Ja, het is moeilijk, maar haal ze toch maar weg. (nu weer te populair?)

14. Wees consequent (niet nu eens 7. dan weer (wenk 10)...;-)

15. Vermijd stopwoorden als "ook" (als je niet weet hoe je iets moet toevoegen, en voor de zekerheid maar "ook" zet), wie weet er nog een paar?

16. Let op het juiste gebruik van voorzetsels (aan, naar, tot, van, voor, ...) en een prettige woordvolgorde

(bijvoorbeeld niet meer helemaal of niet helemaal meer?)

17. Vermijd onnodig ingewikkeld Nederlands als "ondanks dat", gebruik liever "hoewel".

18. O ja, kies als het kan de actieve vorm.

Bijvoorbeeld: Deze villa werd gebouwd door Wegerif => Wegerif bouwde deze villa. (Als de nadruk ligt op de villa, kan de passieve vorm met worden wel nodig zijn.)

19. Wees concreet, niet abstract, als het even kan. (Als ik iets vaags beweerde, riep mijn lerarenopleider: Hans, wees concreet!!)

Wikipedia bewerken

Lange versie

20. Heel belangrijk: woorden die weg kunnen, moeten ook (écht) weg!

21. Vervang vermoeiende stapelconstructies (hoe heet dit officieel?) als

stengels van het langs de Nijl overvloedig aanwezige papyrusriet =>

stengels van papyrusriet, dat overvloedig voorkwam/groeide... langs de Nijl =>
stengels van papyrusriet, dat overvloedig langs de Nijl voorkwam/groeide/... of zelfs

Langs de Nijl groeide veel papyrusriet. De stengels hiervan...

Nog een voorbeeld: de in de hellenistische tijd opgerichte bibliotheek => de bibliotheek die in de ... werd opgericht

(Geschiedenis van het bibliotheekwezen)

22. Bij bewerking en vertaling uit een vreemde taal echt vertalen, geen sporen van de vreemde taal achterlaten in het Nederlands.

Voorbeeld: aimed at => had tot doel (beetje omslachtig, kan misschien toch wel eens, wat vindt u?) => (gewoon) wilde? beoogde (sjiek ouderwets) ? om? gericht op? (Wie heeft beter voorbeeld?)

Soms echt moeilijk: de Engelse slagzin van Wikipedia "Image a world in which every person has access to ... knowledge...". In het Nederlands zéggen we dat gewoon niet, "Stel je een wereld voor waarin...", dat beeld kennen we niet in ons taalgebied. Wat dan? Dus vertalen is moeilijk en vereist creativiteit.

Vele valkuilen, bijvoorbeeld billion (VS) = miljard ≠ biljoen!

23. Korter is vaak beter.

24. Spreek de lezer desgewenst aan (hoeft niet, niet op Wikipedia, is niet "encyclopedisch"), als je of u, niet door elkaar zoals hier ;-) (wenk 14: consequent zijn)

25. Lees je tekst voor opslaan nog even na. Vaak zijn er toch brokstukken van de zin die je had verbeterd blijven staan, bekende fout in de krant, maar hier ook in 12.

Er moet bijna altijd nog een fout inzitten!

(Bij mij wel. Vergelijk de chirurg die aan het eind van een operatie vóór het dichtnaaien van de patiënt controleert of ze niks achterlaat...)

26. Als we iets uitleggen moeten we natuurlijk niet andere vrij onbekende begrippen gebruiken.

Voorbeeld op Wikipedia in Racisme: daar stond in de kop dat racisme exceptionalisme (@#hum&*^) was !? Ook mag het begrip dat we uitleggen niet zelf ook weer in de uitleg voorkomen: dat dan hebben we een soort cirkelredenering :-)

27. Wat doen we met leuke woorden als momenteel (nu), prominent (vooraanstaand?), pittoresk (schilderachtig, gebruik voor toerisme?), enzovoorts :-)

28...

Bronnen, noten en/of referenties