Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/'Doorgeven' (verzetsblad, Zuidbroek)
De pagina die je nu leest is geschreven in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.
Hij bevindt zich NIET in de hoofdnaamruimte van Wikipedia.
Als je informatie over deze verzetskrant aan Wikipedia wilt toevoegen, doe dat dan NIET hier, maar direct in het corresponderende artikel in de hoofdnaamruimte.
Dat kunt je vinden door te kijken in
- Deze overzichtslijst (laatste kolom "Titel al beschikbaar in hoofdnaamruimte?")
- Het overzicht in de categorie Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog
- De Lijst van verzetsbladen uit de Tweede Wereldoorlog
| 'Doorgeven' | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plaats(en) van uitgave | Zuidbroek (Gr.) | |||
| Verschijningsfrequentie | Wekelijks | |||
| Inhoud | Algemene artikelen, Binnenlandse berichten en Nieuwsberichten | |||
| Reproductiemethode | Gestencild | |||
| Oplage | Tussen de 500 en 3700 | |||
| Datum eerste uitgave | 8 juli 1943 | |||
| Datum laatste uitgave | 26 april 1945 | |||
| Taal | Nederlands | |||
| Vervaardigers/redacteuren | Huibert Ottevanger G. Velthuis Jakob Bruggema B. Antonides Hielke Antonides | |||
| Gerelateerde kranten | Kroniek van de week; Trouw-bulletin Trouw; speciale wekelijksche nieuwsuitgave Trouw Trouw-bulletin | |||
| Nr. in DOP van L.E. Winkel | 141 | |||
| Beschrijving in catalogus | 376302240 | |||
| ||||
'Doorgeven' was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 8 juli 1943 tot en met 26 april 1945 in Zuidbroek (Gr.) werd uitgegeven. Het blad verscheen wekelijks in een oplage tussen de 500 en 3700 exemplaren. Het werd gestencild en de inhoud bestond voornamelijk uit algemene artikelen, binnenlandse berichten en nieuwsberichten.
Al tijdens de eerste oorlogsjaren verspreide de districtsleider van de Ordedienst Jakob Bruggema waarschuwingen en aanwijzingen.Gevolgd door berichten over de aanmeldingsplicht voor militairen en de April-meistakingen die hier op volgde.Na de verplichte inlevering van radio's besloten Bruggema en de gebroeders Antonides tot de uitgave van een blad dat op zou roepen tot verzet tegen de Duitsers. Om het risico zo klein mogelijk te maken werd gekozen voor een titel met een woord: Doorgeven. G. Velthuis was tot 7 juni 1944 verantwoordelijk voor het radionieuws. Hielke Antonides was gemeentesecretaris van beroep en kon daardoor het binnenlands nieuws verzorgen. Op 7 juni moest Antonides onderduiken, met zijn twee zusters en vier broers lukte het om de uitgave, zij het als nieuwsblad, voort te zetten. Op 29 september 1944 werd Jakob Bruggema gearresteerd en nog geen twee weken daarna werd hij gefusilleerd. Hierna werd samengewerkt met Huibert Ottevanger van TROUW. De nieuwe titel, na 19 november 1944, werd Trouw-bulletin. Vanaf 11 maart 1945 veranderde de titel in Kroniek van de week ondertitel Trouw-bulletin. Doorgeven werd soms verspreid per fiets, wat tot problemen kon leiden. De Duitsers vorderden in Valthermond een fiets en vonden honderden exemplaren van Trouw en 'Doorgeven' in de fietstassen. Na de bevrijding werd de uitgave legaal voortgezet onder de titel DE VRIJE NEDERLANDER.
Betrokken personen[bewerken | brontekst bewerken]
Gerelateerde kranten[bewerken | brontekst bewerken]
- Kroniek van de week; Trouw-bulletin (verzetsblad, Zuidbroek) [1]
- Trouw; speciale wekelijksche nieuwsuitgave (verzetsblad, Groningen-Uithuizen-Buitenpost-Westpolder-Leens) [2]
- Trouw (verzetsblad, Groningen) [3]
- Trouw-bulletin (verzetsblad, Zuidbroek) [4]
- Bronnen
- Lemma 141 in De Ondergrondse Pers 1940-1945, Lydia E. Winkel en Hans de Vries, 3e druk, 1989. Full-text (PDF) op Wikimedia Commons.
- Afleveringen van 'Doorgeven' in full-text op Delpher.nl
- Beschrijving van 'Doorgeven' in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek
- Overige bronnen en verwijzingen
- ↑ Kroniek van de week; Trouw-bulletin: Lemma 334 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Trouw; speciale wekelijksche nieuwsuitgave: Lemma 841 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Trouw: Lemma 840 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
- ↑ Trouw-bulletin: Lemma 877 in De ondergrondse pers 1940-1945 (PDF)
Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog
Ruwe tekst Winkel-lemma[bewerken | brontekst bewerken]
Hieronder staat de tekst over 'Doorgeven' uit lemma nr. 141 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.
Reeds gedurende de eerste oorlogsjaren werden door de architect J. Bruggema, de districtsleider van de OD, waarschuwingen en aanwijzingen verspreid. Later ook o.a. in verband met de aanmeldingsplicht voor militairen en de daarop gevolgde Meistaking. Na de verplichte inlevering van de radiotoestellen besloot hij in samenwerking met de gebroeders H. en B. Antonides over te gaan tot de uitgave van een blad dat op zou wekken tot algemeen verzet. Ten einde het risico zo gering mogelijk te maken zou het slechts te herkennen zijn aan het laatste woord: 'doorgeven'. G. Velthuis zorgde tot 7 juni 1944 voor het radionieuws; het nieuws uit het binnenland werd door Antonides uit hoofde van zijn functie als gemeentesecretaris verzameld. Op 7 juni 1944 moest Antonides wegens ander illegaal werk onderduiken. Tezamen met twee zusters en vier broers zette hij de uitgave, nu alleen als nieuwsblad voort. Op 29 september 1944 werd Bruggema gearresteerd; nog geen twee weken daarna, op 12 oktober 1944, werd hij met enige andere medewerkers gefusilleerd. De daaruit voortvloeiende moeilijkheden werden opgelost door samen te werken met H. Ottevanger van TROUW (zie nrs. 840 en 841); daarom werd van 19 november 1944 af boven de overzichten vermeld TROUW-BULLETIN (zie nr. 877). Op 11 maart 1945 werd de titel in verband met het naoorlogse verschijningsrecht KRONIEK VAN DE WEEK, met als ondertitel Trouw-Bulletin (zie nr. 334). De uitgave werd legaal voortgezet onder de titel DE VRIJE NEDERLANDER.