Adelslijst

De Adelslijsten zijn Nederlandse, bij koninklijk besluit van 1822 verordonneerde, in het Staatsblad te publiceren lijsten waarin alle personen of geslachten die zijn ingeschreven in het zogenaamde filiatieregister van de Hoge Raad van Adel worden vermeld.^[1]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Bij Souverein Besluit van 24 juni 1814, nr. 10 werd de Hoge Raad van Adel (HRvA) opgedragen een register bij te houden van al degenen die tot de Nederlandse adel behoren. Dit wordt bijgehouden in het zogenaamde filiatieregister.^[2]

Op 26 januari 1822 werd op verzoek van enkele ridderschappen een nieuw koninklijk besluit uitgevaardigd waarin werd bepaald dat lijsten moeten worden gepubliceerd van "de personen of geslachten, wier titels en adeldom op zijne [=HRvA] registers zijn ingeschreven". Die lijsten moeten bevatten: naam, voornaam en woonplaats van de geadelde; de titel en het predicaat waartoe diegene gerechtigd is; de titels en predicaten die diens nageslacht dragen of zullen gaan dragen (dat laatste op te vatten als het predicaat jonkheer/jonkvrouw, niet als het adellijke predicaat als bijvoorbeeld "hoogheid").

De lijsten moeten worden gepubliceerd in het Staatsblad, met name opdat die gebruikt kunnen worden ten behoeve van openbare ambten zodat in officiële akten hiermee rekening kan worden gehouden, aangezien titels en predicaat verplicht in officiële akten moeten worden opgenomen.

Vanaf de tiende lijst uit 1883 worden in de adelslijsten ook de vermeerderingen of veranderingen van adellijke geslachtsnamen opgenomen.

Ook de royementen tot 1845 werden opgenomen in deze lijsten; het laatste royement uit 1984 is niet in het Staatsblad (veertiende lijst) gepubliceerd.

De eerste adelslijst (van 305 pagina's) verscheen in het Staatsblad n^o 61 van 1825 waarbij de bij KB van 26 juli 1825 goedgekeurde lijst werd gepubliceerd.^[3] De laatste, veertiende lijst verscheen in het Staatsblad n^o 307 van 9 juni 2004.^{[noot 1]}

In 1846 werden de gegevens uit de eerste zeven lijsten opgenomen in De Nederlandsche adel, of Alphabetische naamlijst van familiën en personen wier titels of adeldom op de registers van den Hoogen Raad van Adel zijn ingeschreven.

Adelslijsten[bewerken | brontekst bewerken]

Eerste adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 26 juli 1825, Stb. 61^[3]
Tweede adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 2 januari 1827, Stb. 1^[3]
Derde adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 6 januari 1828, Stb. 1^[3]
Vierde adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 1 januari 1829, Stb. 1^[3]
Vijfde adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 9 januari 1830, Stb. 1^[3]
Zesde adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 29 november 1843, Stb. 59^[3]
Zevende adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 19 april 1846, Stb. 20
Achtste adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 6 februari 1859, Stb. 8
Negende adelslijst: Goedkeuringsbesluit van 15 februari 1877, Stb. 24
Tiende adelslijst tevens 1ste naamlijst: Goedkeuringsbesluit van 28 februari 1883, Stb. 28
Elfde adelslijst tevens 2de naamlijst: Goedkeuringsbesluit van 30 augustus 1898, Stb. 204
Twaalfde adelslijst tevens 3de naamlijst: Goedkeuringsbesluit van 1 november 1938, Stb. 185
Dertiende adelslijst tevens 4de naamlijst: Goedkeuringsbesluit van 4 mei 1982, Stb. 410
Veertiende adelslijst tevens 5de naamlijst: Goedkeuringsbesluit van 9 juni 2004, Stb. 307^[4]

Bronnen

Staatsblad n^o 1 van 1822 (KB van 26 januari 1822)
Staatsblad n^o 61 van 1825 (KB van 26 juli 1825)
[Nijkamp, G.P., en O. Schutte] De Nederlandse adel. Besluiten en wapenbeschrijvingen. 's-Gravenhage, 1989, p. 18

Noot

↑ In strijd met het bepaalde in het KB van 1822 vermeldt de veertiende lijst niet de woon- maar de geboorteplaats van de geadelde. Evenmin worden hier de verleende overige predicaten anders dan jonkheer vermeld, zoals dat laatste ook niet gebeurde bij de eerdere adelslijsten. Daardoor wordt in de veertiende lijst niet het predicaat "Koninklijke Hoogheid" genoemd zoals verleend aan de ingelijfde leden van het geslacht de Bourbon de Parme; dit laatste zou kunnen impliceren dat in officiële akten (zoals paspoorten of rijbewijzen) dit predicaat niet vermeld hoeft te worden daar officieel via het Staatsblad openbare functionarissen van dit predicaat niet op de hoogte zijn gesteld, juist de reden waarom vanaf 1822 deze lijsten in het Staatsblad gepubliceerd dienen te worden.

Referenties

↑ Filiatieregister van de Nederlandse adel. Gearchiveerd op 20 december 2016.
↑ Instructie van 24 juni 1814 voor de Hoge Raad van Adel. Gearchiveerd op 27 april 2019.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wetten en besluiten betrekkelijk den adel in het Koningrijk der Nederlanden Volume 1: Besluit goedkeuring 1ste t/m 6de adelslijst. Gearchiveerd op 10 december 2021.
↑ Goedkeuringsbesluit van 9 juni 2004 van de laatste (14de) adelslijst tevens (5de) naamlijst bij Besluit van 9 juni 2004 (Staatsblad 2004 nr. 307). Gearchiveerd op 20 december 2016.

[4] In strijd met het bepaalde in het KB van 1822 vermeldt de veertiende lijst niet de woon- maar de geboorteplaats van de geadelde. Evenmin worden hier de verleende overige predicaten anders dan jonkheer vermeld, zoals dat laatste ook niet gebeurde bij de eerdere adelslijsten. Daardoor wordt in de veertiende lijst niet het predicaat "Koninklijke Hoogheid" genoemd zoals verleend aan de ingelijfde leden van het geslacht de Bourbon de Parme; dit laatste zou kunnen impliceren dat in officiële akten (zoals paspoorten of rijbewijzen) dit predicaat niet vermeld hoeft te worden daar officieel via het Staatsblad openbare functionarissen van dit predicaat niet op de hoogte zijn gesteld, juist de reden waarom vanaf 1822 deze lijsten in het Staatsblad gepubliceerd dienen te worden.

[1] Filiatieregister van de Nederlandse adel. Gearchiveerd op 20 december 2016.

[2] Instructie van 24 juni 1814 voor de Hoge Raad van Adel. Gearchiveerd op 27 april 2019.

[TM6de-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wetten en besluiten betrekkelijk den adel in het Koningrijk der Nederlanden Volume 1: Besluit goedkeuring 1ste t/m 6de adelslijst. Gearchiveerd op 10 december 2021.

[5] Goedkeuringsbesluit van 9 juni 2004 van de laatste (14de) adelslijst tevens (5de) naamlijst bij Besluit van 9 juni 2004 (Staatsblad 2004 nr. 307). Gearchiveerd op 20 december 2016.

[1]

[2]

[3]

[noot 1]

[4]