Bijenbrood

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Honingbij met stuifmeelkorf
Een brodenval
Verse bijenbroden
Bevroren bijenbroden, een voedingssupplement voor mensen
Bijenbrood: het bijenstuifmeel opgeslagen in de raten

Bijenbrood, ook bekend als ambrozijn,[1] is een bal of korrel van in het veld verzameld bloemenstuifmeel, verpakt door werkbijen en gebruikt als de primaire voedselbron voor het bijenvolk. Het bestaat uit eenvoudige suikers, eiwitten, mineralen en vitamines, vetzuren en een klein percentage andere bestanddelen. Bijenbrood wordt opgeslagen in broedkamers, vermengd met speeksel en afgesloten met een druppel honing .[2] Bijenbrood wordt geoogst als voedsel voor mensen en aangeprezen voor verschillende, nog niet bewezen, gezondheidsvoordelen.[3]

Details[bewerken | brontekst bewerken]

Verticale doorsnede van cellen uit een honingraat, die de stapeling van verschillende soorten stuifmeel laat zien gedurende de tijd

Bij honingbijen ( Apis- soorten) wordt bijenbrood opgeslagen in de kamers van de kasten. Het verschilt van in het veld verzameld stuifmeel omdat afscheidingen van honingbijen een fermentatieproces veroorzaken, waarbij biochemische processen de wanden van stuifmeelkorrels afbreken en de voedingsstoffen gemakkelijker beschikbaar maken.[4]

Foerageersters, bijen die stuifmeel verzamelen, eten het zelf niet op, omdat ze stoppen met het produceren van de proteolytische enzymen die nodig zijn om het te verteren wanneer ze transformeren naar het foerageren. De verzamelaars stoppen het verzamelde stuifmeel rechtstreeks in open cellen die zich op het grensvlak tussen het broed en de opgeslagen honing bevinden, waardoor een typische band ontstaat van wat bijenbrood wordt genoemd - de stof die de belangrijkste voedselbron is voor honingbijlarven en werksters.

Foeragerende bijen brengen stuifmeel terug naar de korf, waar ze het doorgeven aan andere werkbijen, die het stuifmeel met hun kop in cellen stoppen. Tijdens het verzamelen en eventueel verpakken wordt het stuifmeel vermengd met nectar en bijenspeeksel, waardoor lactosefermentatieproces wordt begonnen.[5] Bijenbrood is de primaire eiwitbron voor het bijenvolk.[6]

Bijen anders dan Apis vormen bijenbrood meestal tot ballen; dit zijn voornamelijk op de grond nestelende bijen of twijgen nestelende bijen, waarvan de meeste solitair leven, zoals behangerbijen .[7] Bij de behangerbij, zoals bij de meeste van dergelijke bijen, legt het vrouwtje, wanneer de bijenbroodbal compleet is, een ei bovenop de bal en sluit de broedcel af. Het ei komt uit en de larve eet het brood direct op; het bijenbrood wordt niet gescheiden van het broed opgeslagen.[8] Deze methode van bijenbroodgebruik is ook te zien bij de in hout nestelende bijensoorten Xylocopa sulcatipes[9] en Xylocopa sonorina .

Samenstelling[bewerken | brontekst bewerken]

Net als honing en propolis, andere bekende honingbijproducten die worden verzameld in plaats van uitgescheiden (dwz in tegenstelling tot koninginnengelei en bijenwas ), hangt de exacte chemische samenstelling af van de planten waarvan de werksters het stuifmeel verzamelen, en kan variëren van uur tot uur, van dag tot dag, van week tot week, van kolonie tot kolonie, zelfs in dezelfde bijenstal, waarbij geen twee monsters van bijenbrood exact identiek zijn. Hierom zijn chemische en voedingsanalyses van bijenbrood alleen van toepassing op de specifieke monsters die worden getest en kunnen ze niet worden geëxtrapoleerd naar monsters die op andere plaatsen of op andere tijden zijn verzameld.

Hoewel er geen specifieke chemische samenstelling is, zou de gemiddelde samenstelling 40-60% enkelvoudige suikers (fructose en glucose), 20-60% eiwitten, 3% mineralen en vitamines, 1-32% vetzuren en 5% overige bestanddelen.[10][11] Bijenbrood is een goede plek voor gisten en bacteriën, waaronder melkzuurbacteriën, Bifidobacterium, Bacillus spp., en anderen.[12][13][14] Een studie van bijenbroodmonsters toonde aan dat ze 188 soorten schimmels en 29 soorten bacteriën kunnen bevatten.[15] Ondanks deze microbiële diversiteit, is opgeslagen bijenbrood een conserveringsomgeving die vergelijkbaar is met honing, en bevat het een consistent lage microbiële biomassa.[16]

Gebruik als gezondheidssupplement[bewerken | brontekst bewerken]

Bijenbrood wordt door kruidengenezers aangeprezen als behandeling voor verschillende medische aandoeningen. Bijenbrood komt steeds meer verkocht vanwege de voedingseigenschappen: het is een zeer goede bron van bioactieve stoffen, niet alleen met antioxidante, maar ook antimicrobiële werking.[17] Bijenbrood is rijk aan micronutriënten, mineralen en fenolverbindingen.[18]

Potentiële risico's van het consumeren van bijenbrood zijn onder meer besmetting door mycotoxinen van schimmels, pesticiden of giftige metalen.[19] Bijenbrood is veilig voor gebruik op korte termijn, maar bij mensen met pollenallergieën kunnen allergische reacties optreden (kortademigheid, netelroos, zwelling en anafylaxie ).[20] Bijenbrood is niet veilig voor zwangere vrouwen en mag niet worden gebruikt tijdens het geven van borstvoeding.[20] De Food and Drug Administration heeft gewaarschuwd voor het gebruik van sommige bijenpollenproducten omdat ze zijn vervalst met niet-goedgekeurde medicijnen, waaronder sibutramine en fenolftaleïne .[21][22]

Alternatieve diëten voor honingbijen[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn verschillende kunstmatige stuifmeeldiëten beschikbaar voor honingbijen die een verscheidenheid aan ingrediënten bevatten, zoals soja, maïsgluten, gist, eieren of melkeiwitten, maar ze leveren vaak niet de essentiële macronutriënten (zoals lipiden en eiwitten), micronutriënten (vitamines en mineralen), en antioxidanten die honingbijen nodig hebben om goed te gedijen.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Oxford Canadian Dictionary
  2. Gilliam, Martha (1979). Microbiology of pollen and bee bread: the yeasts.. Apidologie 10: 45–53. DOI: 10.1051/apido:19790106.
  3. Denisow, Bożena (1 oktober 2016). Biological and therapeutic properties of bee pollen: a review. Journal of the Science of Food and Agriculture 96 (13): 4303–4309. ISSN: 1097-0010. PMID 27013064. DOI: 10.1002/jsfa.7729.
  4. Mutsaers, Marieke (2005), Bee products properties, processing and marketing. Agromisa Foundation, Wageningen (Nederland), 34–35. ISBN 978-90-8573-028-6. Gearchiveerd op 4 april 2018. Geraadpleegd op 3 april 2018.
  5. Bogdanov, Stefan (2017), The Pollen Book. Bee Product Science, "Chapter 2:Pollen: Nutrition, Functional Properties, Health", 1–31. Gearchiveerd op 19 juli 2019. Geraadpleegd op 4 april 2022.
  6. Sammataro, Diana (1998), The Beekeeper's Handbook. Cornell University Press, p. 60. ISBN 978-0-8014-8503-9. Gearchiveerd op 25 juni 2020. Geraadpleegd op 3 april 2018.
  7. Examination of "pollen Balls" in the nests of the Alfalfa Leafcutting Bee, Megachile rotundata. United States Department of Agriculture. Agricultural Research Service. Gearchiveerd op 9 February 2012. Geraadpleegd op 10 september 2011.
  8. Thorp, Robbin W., Vernal pool flowers and their specialist bee pollinators. California Vernal Pools (5 March 2013). Gearchiveerd op 7 October 2018. Geraadpleegd op 5 October 2012.
  9. Gerling, Dan; Hurd, Paul David; Hefetz, Abraham (1983). Comparative behavioral biology of two Middle East species of carpenter bees (Xylocopa Latreille)(Hymenoptera: Apoidea). Smithsonian Contributions to Zoology. Smithsonian Institution Press.
  10. Mohammad, Salma Malihah (2020). Botanical Origin and Nutritional Values of Bee Bread of Stingless Bee (Heterotrigona itama) from Malaysia. Journal of Food Quality 2020: 1–12. DOI: 10.1155/2020/2845757.
  11. Staff writer, What Is Bee Bread?. Keeping-Honey-Bees.com (September 2011). Gearchiveerd op 11 juli 2016. Geraadpleegd op 7 oktober 2011.
  12. Mohammad, Salma Malihah (25 augustus 2020). Probiotic properties of bacteria isolated from bee bread of stingless bee Heterotrigona itama. Journal of Apicultural Research 60: 172–187. ISSN: 0021-8839. DOI: 10.1080/00218839.2020.1801152.
  13. Gilliam, Martha (1979). Microbiology of Pollen and Bee Bread: The Genus Bacillus. Apidologie 10 (3): 269–274. ISSN: 0044-8435. DOI: 10.1051/apido:19790304.
  14. Gilliam, Martha (1979). Microbiology of Pollen and Bee Bread: The Yeasts. Apidologie 10 (1): 43–53. ISSN: 0044-8435. DOI: 10.1051/apido:19790106.
  15. Black, Jacquelyn G. (2004), Microbiology. John Wiley and Sons. ISBN 978-0-471-42084-2.
  16. Anderson, Kirk E. (5 november 2014). Hive-stored pollen of honey bees: many lines of evidence are consistent with pollen preservation, not nutrient conversion. Molecular Ecology 23 (23): 5904–5917. PMID 25319366. PMC 4285803. DOI: 10.1111/mec.12966.
  17. Eva, Ivanišová, Bee bread - Perspective source of bioactive compounds for future (12 oktober 2021).
  18. Stingless Bee-Collected Pollen (Bee Bread): Chemical and Microbiology Properties and Health Benefits (12 oktober 2021). Gearchiveerd op 16 maart 2023.
  19. Denisow, Bożena (1 oktober 2016). Biological and therapeutic properties of bee pollen: a review. Journal of the Science of Food and Agriculture 96 (13): 4303–4309. ISSN: 1097-0010. PMID 27013064. DOI: 10.1002/jsfa.7729. Denisow, Bożena; Denisow-Pietrzyk, Marta (2016-10-01). "Biological and therapeutic properties of bee pollen: a review". Journal of the Science of Food and Agriculture. 96 (13): 4303–4309. doi:10.1002/jsfa.7729. ISSN 1097-0010. PMID 27013064.
  20. a b Bee Pollen Benefits and Side Effects. WebMD. Gearchiveerd op 16 april 2014. Geraadpleegd op 16 april 2014. ""after years of research, scientists still cannot confirm that bee pollen has any health benefits", "medical research has not shown that bee pollen is effective for any of these health concerns""
  21. Public Notification: "Zi Xiu Tang Bee Pollen Capsules" Contains Hidden Drug Ingredient. Food and Drug Administration (October 24, 2012). Gearchiveerd op 16 april 2014. Geraadpleegd op 16 april 2014.
  22. FDA warns consumers not to use Zi Xiu Tang Bee Pollen capsules. Food and Drug Administration (7 april 2014). Gearchiveerd op January 28, 2017. Geraadpleegd op 16 april 2014.