Detentiecentrum

Detentiecentra zijn tijdelijke huizen van bewaring die in Nederland zijn ingesteld door de Dienst Justitiële Inrichtingen om drugskoeriers en illegaal in Nederland verblijvende buitenlanders in verzekerde bewaring te houden.

Drugkoeriers

Op 2 februari 2002 werd in Nederland de Tijdelijke wet noodcapaciteit drugskoeriers van kracht. Deze wet maakte het mogelijk dat drugkoeriers (hoofdzakelijk de zogenaamde bolletjesslikkers) vast te zetten in speciale noodvoorzieningen. Omdat de meeste drugskoeriers via luchthaven Schiphol Nederland binnenkomen en daar worden gearresteerd, is er ook op Schiphol-Oost een detentiecentrum ingericht. Dit detentiecentrum functioneert als “vooropvang” voor bolletjesslikkers. Zij verblijven daar totdat ze geen bolletjes meer in hun lichaam hebben. Daarna kunnen ze eventueel worden overgeplaatst naar een van de andere detentiecentra. In deze detentiecentra is het mogelijk om meerdere personen in een cel te plaatsen, en zijn de voorzieningen beperkter dan in een reguliere gevangenis.

Toen Tijdelijke wet noodcapaciteit drugskoeriers van kracht werd beschikte de Dienst Justitiële Inrichtingen over drie detentiecentra:

• Detentiecentrum Noorderzand in Heerhugowaard
• Detentiecentrum Roermond
• Detentiecentrum Zeist te Soesterberg

Illegalen

Onder dezelfde 'wet tijdelijke opvang' zijn nog een aantal voorzieningen waaronder de zogenoemde bajesboten tot stand gekomen. Ze worden vooral gebruikt voor de opsluiting van ongewenste vreemdelingen in afwachting van uitzetting uit Nederland. Deze hebben vaak geen ander strafbaar feit begaan dan het illegaal verblijven in Nederland.

Kritiek

De detentiecentra komen vaak in opspraak, vanwege het detentieregime dat strenger is dan in reguliere gevangenissen (zoals een gebrekkigere toegang tot artsen en juristen en langere perioden van insluiting in de cellen) en doordat er naast drugskoeriers ook illegale vreemdelingen in worden opgesloten. Amnesty International bracht in 2008 en zeer kritisch rapport uit, het regime in de centra zou de mensenrechten schenden.