Aerosteon: verschil tussen versies
k robot Erbij: it:Aerosteon riocoloradensis |
onderverdeling + taxobox + onderscheid geslacht/soort |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Taxobox reptiel |
|||
| ⚫ | |||
| naam = ''Aerosteon'' |
|||
| ⚫ | |||
| status = fossiel |
|||
| afbeelding = Aerosteon riocoloradensis.jpg |
|||
| ⚫ | |||
| superorde = [[Dinosaur]]ia (Dinosauriërs) |
|||
| orde = [[Saurischia]] |
|||
| onderorde = [[Theropoda]] |
|||
| familie = [[Neovenatoridae]] |
|||
| taxon = [[Geslacht (biologie)|Geslacht]] |
|||
| auteur = [[Paul Sereno|Sereno]] ''et al.'' |
|||
| datum = 2009 |
|||
| typesoort = ''A. riocoloradensis'' |
|||
| species = Aerosteon |
|||
| commons = Category:Aerosteon |
|||
| ⚫ | |||
| afbeelding2tekst=Afgietsels van het darmbeen en de originele schaambenen, die de pneumatisering laten zien |
|||
}} |
|||
| ⚫ | |||
== Naamgeving == |
|||
De |
De [[typesoort]] '''''Aerosteon riocoloradensis''''' werd in 2008 benoemd en beschreven door [[Paul Sereno]]. De geslachtnaam, "luchtbot" als combinatie van het [[Klassiek Grieks]]e ''aeros'', (de [[genitief]] van ἀήρ, "lucht") en ''osteon'' (οστέον), "been" , verwijst naar de gepneumatiseerde botten, de soortaanduiding, die omdat "aerosteon" onzijdig is volgens artikel 34 van de [[ICZN]] alsnog in "riocoloradense" veranderd moet worden, naar de [[Rio Colorado]]. |
||
== Vondsten == |
|||
Er zijn drie [[fossiel]]en gevonden. [[Holotype]] '''MCNA-PV-3137''', opgegraven in 1996 in een laag uit het [[Santonien]] (84 miljoen jaar geleden) in de provincie [[Mendoza (provincie)|Mendoza]], bestaat uit delen van de schedel, nekwervels, ruggewervels, ribben, buikribben, een [[vorkbeen]], een schouderblad en delen van het bekken. Delen van twee andere, kleinere skeletten, MCNA-PV-3138 en MCNA-PV-3139, zijn ook aan het geslacht toegeschreven, waaronder scheenbenen en kuitbenen. De eerste is op tien meter afstand van het holotype gevonden, de tweede op een kilometer afstand |
Er zijn drie [[fossiel]]en gevonden. [[Holotype]] '''MCNA-PV-3137''', opgegraven in 1996 in een laag uit het [[Santonien]] (84 miljoen jaar geleden) in de provincie [[Mendoza (provincie)|Mendoza]], bestaat uit delen van de schedel, nekwervels, ruggewervels, ribben, buikribben, een [[vorkbeen]], een schouderblad en delen van het bekken. Delen van twee andere, kleinere skeletten, MCNA-PV-3138 en MCNA-PV-3139, zijn ook aan het geslacht toegeschreven, waaronder scheenbenen en kuitbenen. De eerste is op tien meter afstand van het holotype gevonden, de tweede op een kilometer afstand |
||
== Kenmerken == |
|||
De wervels van ''Aerosteon'' zijn zeer sterk gepneumatiseerd, doortrokken van luchtholten. Dit bracht Sereno ertoe in de beschrijving in detail zijn ideeën te uiten over pneumatisering bij de theropoden in het algemeen. Hij meent dat het een sterke aanwijzing is voor de aanwezigheid van luchtzakken, zoals bij vogels, maar dat bij meer basale theropoden die luchtzakken niet ook in de borstholte aanwezig waren maar slechts evenwijdig aan het voorste deel van de ruggegraat ("Fase I"). Pas bij de Tetanurae zou dat veranderen. Dat bij ''Areosteon'' ook het vorkbeen, het darmbeen en de buikribben gepneumatiseerd zijn, ziet hij als het beste bewijs tot nog toe voor die overgang ("Fase II"). Bij de [[Maniraptoriformes]] zou de ademhaling dan ondersteund worden doordat het borstbeen als pomp gaat fungeren ("Fase III"), terwijl de [[Maniraptora]] een volledig vogelachtig systeem zouden ontwikkelen ("Fase IV"). Het systeem met luchtzakken leidde tot een superieure zuurstofvoorziening en maakte zo dat het dier bij de jacht minder snel buiten adem raakte. |
De wervels van ''Aerosteon'' zijn zeer sterk gepneumatiseerd, doortrokken van luchtholten. Dit bracht Sereno ertoe in de beschrijving in detail zijn ideeën te uiten over pneumatisering bij de theropoden in het algemeen. Hij meent dat het een sterke aanwijzing is voor de aanwezigheid van luchtzakken, zoals bij vogels, maar dat bij meer basale theropoden die luchtzakken niet ook in de borstholte aanwezig waren maar slechts evenwijdig aan het voorste deel van de ruggegraat ("Fase I"). Pas bij de Tetanurae zou dat veranderen. Dat bij ''Areosteon'' ook het vorkbeen, het darmbeen en de buikribben gepneumatiseerd zijn, ziet hij als het beste bewijs tot nog toe voor die overgang ("Fase II"). Bij de [[Maniraptoriformes]] zou de ademhaling dan ondersteund worden doordat het borstbeen als pomp gaat fungeren ("Fase III"), terwijl de [[Maniraptora]] een volledig vogelachtig systeem zouden ontwikkelen ("Fase IV"). Het systeem met luchtzakken leidde tot een superieure zuurstofvoorziening en maakte zo dat het dier bij de jacht minder snel buiten adem raakte. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Sereno heeft geen [[kladistiek|kladistische]] analyse uitgevoerd, maar plaatst ''Aerosteon'' op grond van de algemene [[Morfologie (biologie)|morfologie]] meer basaal binnen de Tetanurae. Hij verwerpt een plaatsing binnen de [[Spinosauroidea]] of de [[Carcharodontosauridae]]. Hij acht het mogelijk dat ''Aerosteon'' meer bepaald een lid is van de [[Allosauroidea]] en een geheel nieuwe theropode afstammingslijn voor [[Zuid-Amerika]] vertegenwoordigt. Dit werd min of meer bevestigd door een studie van [[Roger Benson]] uit 2009 die de soort in de nieuw benoemde en allosauroïde [[Megaraptora]] plaatst, hoewel die groep wel binnen de Carcharodontosauridae volgens de definitie van Sereno zelf valt. |
||
Het holotype was bijna volgroeid, zodat we een goed beeld hebben van de volwassen grootte. ''Aerosteon'' was een middelgrote roofsauriër van negen à tien meter lengte, een rughoogte van twee meter en een gewicht van anderhalve ton. |
Het holotype was bijna volgroeid, zodat we een goed beeld hebben van de volwassen grootte. ''Aerosteon'' was een middelgrote roofsauriër van negen à tien meter lengte, een rughoogte van twee meter en een gewicht van anderhalve ton. |
||
== |
== Fylogenie == |
||
| ⚫ | Sereno heeft geen [[kladistiek|kladistische]] analyse uitgevoerd, maar plaatst ''Aerosteon'' op grond van de algemene [[Morfologie (biologie)|morfologie]] meer basaal binnen de Tetanurae. Hij verwerpt een plaatsing binnen de [[Spinosauroidea]] of de [[Carcharodontosauridae]]. Hij acht het mogelijk dat ''Aerosteon'' meer bepaald een lid is van de [[Allosauroidea]] en een geheel nieuwe theropode afstammingslijn voor [[Zuid-Amerika]] vertegenwoordigt. Dit werd min of meer bevestigd door een studie van [[Roger Benson]] uit 2009 die de soort in de nieuw benoemde en allosauroïde [[Megaraptora]] plaatst, hoewel die groep wel binnen de Carcharodontosauridae volgens de definitie van Sereno zelf valt. |
||
| ⚫ | |||
{{Commonscat|Aerosteon}} |
|||
{{bron|bronvermelding= |
|||
| ⚫ | * {{cite journal |author=Paul C. Sereno |coauthors=Ricardo N. Martinez, Jeffrey A. Wilson, David J. Varricchio, Oscar A. Alcober, Hans C. E. Larsson & alii |year=2009 |title=Evidence for Avian Intrathoracic Air Sacs in a New Predatory Dinosaur from Argentina |journal=PLoS ONE |publisher= |volume=3 |issue=9 |pages=e3303 |url=http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0003303 |doi=10.1371/journal.pone.0003303 |pmid= |pmc= }} |
||
}} |
|||
[[Categorie:Theropoda]] |
[[Categorie:Theropoda]] |
||
Versie van 30 mrt 2010 14:12
| Aerosteon Status: Uitgestorven, als fossiel bekend | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| De verschillende bewaarde onderdelen van Aerosteon, waaronder doorsneden die hun pneumatisering tonen | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||
| Aerosteon Sereno et al., 2009 | |||||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||||
| A. riocoloradensis | |||||||||||||||
[[Bestand: |266px|alt=]]
| |||||||||||||||
| Afgietsels van het darmbeen en de originele schaambenen, die de pneumatisering laten zien | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Aerosteon op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Aerosteon is een geslacht van theropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Tetanurae, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië.
Naamgeving
De typesoort Aerosteon riocoloradensis werd in 2008 benoemd en beschreven door Paul Sereno. De geslachtnaam, "luchtbot" als combinatie van het Klassiek Griekse aeros, (de genitief van ἀήρ, "lucht") en osteon (οστέον), "been" , verwijst naar de gepneumatiseerde botten, de soortaanduiding, die omdat "aerosteon" onzijdig is volgens artikel 34 van de ICZN alsnog in "riocoloradense" veranderd moet worden, naar de Rio Colorado.
Vondsten
Er zijn drie fossielen gevonden. Holotype MCNA-PV-3137, opgegraven in 1996 in een laag uit het Santonien (84 miljoen jaar geleden) in de provincie Mendoza, bestaat uit delen van de schedel, nekwervels, ruggewervels, ribben, buikribben, een vorkbeen, een schouderblad en delen van het bekken. Delen van twee andere, kleinere skeletten, MCNA-PV-3138 en MCNA-PV-3139, zijn ook aan het geslacht toegeschreven, waaronder scheenbenen en kuitbenen. De eerste is op tien meter afstand van het holotype gevonden, de tweede op een kilometer afstand
Kenmerken
De wervels van Aerosteon zijn zeer sterk gepneumatiseerd, doortrokken van luchtholten. Dit bracht Sereno ertoe in de beschrijving in detail zijn ideeën te uiten over pneumatisering bij de theropoden in het algemeen. Hij meent dat het een sterke aanwijzing is voor de aanwezigheid van luchtzakken, zoals bij vogels, maar dat bij meer basale theropoden die luchtzakken niet ook in de borstholte aanwezig waren maar slechts evenwijdig aan het voorste deel van de ruggegraat ("Fase I"). Pas bij de Tetanurae zou dat veranderen. Dat bij Areosteon ook het vorkbeen, het darmbeen en de buikribben gepneumatiseerd zijn, ziet hij als het beste bewijs tot nog toe voor die overgang ("Fase II"). Bij de Maniraptoriformes zou de ademhaling dan ondersteund worden doordat het borstbeen als pomp gaat fungeren ("Fase III"), terwijl de Maniraptora een volledig vogelachtig systeem zouden ontwikkelen ("Fase IV"). Het systeem met luchtzakken leidde tot een superieure zuurstofvoorziening en maakte zo dat het dier bij de jacht minder snel buiten adem raakte.
Het holotype was bijna volgroeid, zodat we een goed beeld hebben van de volwassen grootte. Aerosteon was een middelgrote roofsauriër van negen à tien meter lengte, een rughoogte van twee meter en een gewicht van anderhalve ton.
Fylogenie
Sereno heeft geen kladistische analyse uitgevoerd, maar plaatst Aerosteon op grond van de algemene morfologie meer basaal binnen de Tetanurae. Hij verwerpt een plaatsing binnen de Spinosauroidea of de Carcharodontosauridae. Hij acht het mogelijk dat Aerosteon meer bepaald een lid is van de Allosauroidea en een geheel nieuwe theropode afstammingslijn voor Zuid-Amerika vertegenwoordigt. Dit werd min of meer bevestigd door een studie van Roger Benson uit 2009 die de soort in de nieuw benoemde en allosauroïde Megaraptora plaatst, hoewel die groep wel binnen de Carcharodontosauridae volgens de definitie van Sereno zelf valt.