Cyproteronacetaat: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Reformat 7 URLs (Wayback Medic 2.5)) #IABot (v2.0.9.5) (GreenC bot
Update aan de transgender gedeeltes om meer overeen te komen met de moderne richtlijnen
Regel 44: Regel 44:
*tegen overmatige [[geslachtsdrift]] ('[[chemische castratie]]')
*tegen overmatige [[geslachtsdrift]] ('[[chemische castratie]]')
*tegen [[mannelijke kaalheid]]
*tegen [[mannelijke kaalheid]]
*als voorbehandeling bij [[genderdysforie]]
*als behandeling bij [[genderdysforie]]


==Diane==
==Diane==
Regel 51: Regel 51:
In Nederland adviseert het [[College ter Beoordeling van Geneesmiddelen|CBG]] het middel niet langer aan nieuwe patiënten voor te schrijven. Ook het niet geregistreerd gebruik als anticonceptiepil wordt afgeraden.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Advies_CBG_Diane-35_blijft_beschikbaar_maar_wordt_afgeraden_voor_nieuwe_patienten/default.htm |titel=Advies CBG: Diane-35 blijft beschikbaar, maar wordt afgeraden voor nieuwe patiënten |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=8 maart 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194452/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Advies_CBG_Diane-35_blijft_beschikbaar_maar_wordt_afgeraden_voor_nieuwe_patienten/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Frankrijk kondigde in februari 2013 reeds aan Diane uit de handel te zullen halen vanwege het overlijden van enkele gebruiksters van het medicijn.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Update_over_Diane_35/default.htm |titel=Update over Diane-35 |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=4 februari 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194522/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Update_over_Diane_35/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Op 17 mei adviseert het CBG het middel alleen nog in bijzondere gevallen voor de geregistreerde indicatie acne voor te schrijven, maar beslist niet meer als anticonceptivum.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling_Diane-35_en_generieken_beschikbaar_houden_voor_specifieke_patientengroepen/default.htm |titel=PRAC-aanbeveling: Diane-35 en generieken beschikbaar houden voor specifieke patiëntengroepen |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=17 mei 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194500/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling_Diane-35_en_generieken_beschikbaar_houden_voor_specifieke_patientengroepen/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Ook combinatie met hormonale anticonceptiva wordt sterk ontraden. Europees werd dit standpunt met 26 tegen 1 overgenomen door de Coordination Group for Mutual Recognition and Decentralised Procedures – human (CMDh) op 31 mei 2013.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling-Diane-35-en-generieke-varianten-wordt-onderschreven-door-CMDh/default.htm |titel=PRAC-aanbeveling Diane-35 en generieke varianten wordt onderschreven door CMDh |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=31 mei 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194456/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling-Diane-35-en-generieke-varianten-wordt-onderschreven-door-CMDh/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Op 24 juni 2013 werd in Nederland een brief met deze informatie rondgestuurd aan de belangrijkste zorgverleners door alle fabrikanten.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Nieuwe_contra-indicatie_aangepaste_indicatie_en_aanscherping_waarschuwingen_Diane-35_en_generieke_va/default.htm |titel=Nieuwe contra-indicatie, aangepaste indicatie en aanscherping waarschuwingen Diane-35 en generieke varianten |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=24 juni 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625192558/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Nieuwe_contra-indicatie_aangepaste_indicatie_en_aanscherping_waarschuwingen_Diane-35_en_generieke_va/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref>
In Nederland adviseert het [[College ter Beoordeling van Geneesmiddelen|CBG]] het middel niet langer aan nieuwe patiënten voor te schrijven. Ook het niet geregistreerd gebruik als anticonceptiepil wordt afgeraden.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Advies_CBG_Diane-35_blijft_beschikbaar_maar_wordt_afgeraden_voor_nieuwe_patienten/default.htm |titel=Advies CBG: Diane-35 blijft beschikbaar, maar wordt afgeraden voor nieuwe patiënten |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=8 maart 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194452/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Advies_CBG_Diane-35_blijft_beschikbaar_maar_wordt_afgeraden_voor_nieuwe_patienten/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Frankrijk kondigde in februari 2013 reeds aan Diane uit de handel te zullen halen vanwege het overlijden van enkele gebruiksters van het medicijn.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Update_over_Diane_35/default.htm |titel=Update over Diane-35 |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=4 februari 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194522/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Update_over_Diane_35/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Op 17 mei adviseert het CBG het middel alleen nog in bijzondere gevallen voor de geregistreerde indicatie acne voor te schrijven, maar beslist niet meer als anticonceptivum.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling_Diane-35_en_generieken_beschikbaar_houden_voor_specifieke_patientengroepen/default.htm |titel=PRAC-aanbeveling: Diane-35 en generieken beschikbaar houden voor specifieke patiëntengroepen |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=17 mei 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194500/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling_Diane-35_en_generieken_beschikbaar_houden_voor_specifieke_patientengroepen/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Ook combinatie met hormonale anticonceptiva wordt sterk ontraden. Europees werd dit standpunt met 26 tegen 1 overgenomen door de Coordination Group for Mutual Recognition and Decentralised Procedures – human (CMDh) op 31 mei 2013.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling-Diane-35-en-generieke-varianten-wordt-onderschreven-door-CMDh/default.htm |titel=PRAC-aanbeveling Diane-35 en generieke varianten wordt onderschreven door CMDh |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=31 mei 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625194456/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/PRAC-aanbeveling-Diane-35-en-generieke-varianten-wordt-onderschreven-door-CMDh/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref> Op 24 juni 2013 werd in Nederland een brief met deze informatie rondgestuurd aan de belangrijkste zorgverleners door alle fabrikanten.<ref>{{Citeer web |url=http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Nieuwe_contra-indicatie_aangepaste_indicatie_en_aanscherping_waarschuwingen_Diane-35_en_generieke_va/default.htm |titel=Nieuwe contra-indicatie, aangepaste indicatie en aanscherping waarschuwingen Diane-35 en generieke varianten |uitgever=College ter Beoordeling van Geneesmiddelen |datum=24 juni 2013 |archiefurl=https://archive.today/20130625192558/http://www.cbg-meb.nl/CBG/nl/humane-geneesmiddelen/actueel/Nieuwe_contra-indicatie_aangepaste_indicatie_en_aanscherping_waarschuwingen_Diane-35_en_generieke_va/default.htm |archiefdatum=25 juni 2013 |dodeurl=ja }}</ref>


== Transgender hormoontherapie ==
== Hormonale transitie (Man naar Vrouw) ==
Cyproteronacetaat word veel gebruikt als een antiandrogeen en progestrageen in feminiserende [[hormoontherapie]] voor [[Transgender vrouw|transgender vrouwen]] en gender diverse personen.<ref name="pmid17986639">{{cite journal | vauthors = Gooren LJ, Giltay EJ, Bunck MC | title = Long-term treatment of transsexuals with cross-sex hormones: extensive personal experience | journal = The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism | volume = 93 | issue = 1 | pages = 19–25 | date = January 2008 | pmid = 17986639 | doi = 10.1210/jc.2007-1809 | doi-access = }}</ref><ref name="pmid28945902">{{cite journal | vauthors = Hembree WC, Cohen-Kettenis PT, Gooren L, Hannema SE, Meyer WJ, Murad MH, Rosenthal SM, Safer JD, Tangpricha V, T'Sjoen GG | display-authors = 6 | title = Endocrine Treatment of Gender-Dysphoric/Gender-Incongruent Persons: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline | journal = The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism | volume = 102 | issue = 11 | pages = 3869–3903 | date = November 2017 | pmid = 28945902 | doi = 10.1210/jc.2017-01658 | doi-access = free }}</ref><ref name="pmid29514975">{{cite journal | vauthors = Chew D, Anderson J, Williams K, May T, Pang K | title = Hormonal Treatment in Young People With Gender Dysphoria: A Systematic Review | journal = Pediatrics | volume = 141 | issue = 4 | pages = e20173742 | date = April 2018 | pmid = 29514975 | doi = 10.1542/peds.2017-3742 | doi-access = free }}</ref><ref name="Deutsch-2016">{{citation | vauthors = Deutsch M |title=Guidelines for the Primary and Gender-Affirming Care of Transgender and Gender Nonbinary People |date=17 June 2016 |edition=2nd |publisher=Center of Excellence for Transgender Health |location=University of California, San Francisco |page=28 |url= http://transhealth.ucsf.edu/pdf/Transgender-PGACG-6-17-16.pdf }}</ref><ref name="Barrett-2017">{{cite book| vauthors = Barrett J |title=Transsexual and Other Disorders of Gender Identity: A Practical Guide to Management|url=https://books.google.com/books?id=P803DwAAQBAJ&pg=PT216|date=29 September 2017|publisher=CRC Press|isbn=978-1-315-34513-0|pages=216–217, 221}}</ref><ref name="Ettner-2016">{{cite book| vauthors = Ettner R, Monstrey S, Coleman E |title=Principles of Transgender Medicine and Surgery|url=https://books.google.com/books?id=LwszDAAAQBAJ&pg=PA169|date=20 May 2016|publisher=Routledge|isbn=978-1-317-51460-2|pages=169, 171, 216}}</ref><ref name="Israel-2001">{{cite book| vauthors = Israel GE |title=Transgender Care: Recommended Guidelines, Practical Information, and Personal Accounts|url=https://books.google.com/books?id=IlPX6E5glDEC&pg=PA66|date=March 2001|publisher=Temple University Press|isbn=978-1-56639-852-7|pages=66–}}</ref> Omdat voor de meeste transgender vrouwen en gender diverse personen die [[Hormoonbehandeling|feminiserende hormoontherapie]] onderdaan borstgroei gewenst is, is dit dus geen problematische bijwerking.<ref name="Unger-1995">{{cite book |title=Hair Transplantation, Third Edition |url=https://books.google.com/books?id=_KxsAAAAMAAJ |publisher=Taylor & Francis |date=1 February 1995 |pages=1–33 |isbn=978-0-8247-9363-0 |chapter=Androgenetic alopecia and its treatment. A historical overview |vauthors=Unger WP}}</ref>
In veel landen wordt Cyproterone ook toegepast als onderdeel van de hormonale transitie voor transgenders (man naar vrouw), deze medicatie heet Androcur. Dit medicijn heeft een sterkere werking dan [[spironolacton]] (onder andere door de lange [[halveringstijd]]), maar toch wordt het medicijn niet in alle landen toegestaan (bijvoorbeeld in de V.S.). Er is immers een grote kans op lever-beschadiging. Deze medicatie wordt in het algemeen toegediend/ingenomen totdat er een orchidectomie (wegnemen van testikelweefsel) wordt uitgevoerd, nadien is deze niet meer benodigd.

Uit studies blijkt dat 10, 25, 50 en 100&nbsp;mg cyproteroneacetaat per dag in combinatie met een oestrogeen resulteren in een gelijkwaardige en volledige testosteronsuppressie.<ref name="pmid34125226">{{cite journal |title=Toward a Lowest Effective Dose of Cyproterone Acetate in Trans Women: Results From the ENIGI Study |url= |journal=J Clin Endocrinol Metab |date=September 2021 |volume=106 |issue=10 |pages=e3936–e3945 |pmid=34125226 |doi=10.1210/clinem/dgab427 |pmc=8571811 |vauthors=Kuijpers SM, Wiepjes CM, Conemans EB, Fisher AD, T'Sjoen G, den Heijer M}}</ref><ref name="pmid34176757">{{cite journal |title=Low-Dose Cyproterone Acetate Treatment for Transgender Women |url= |journal=J Sex Med |date=July 2021 |volume=18 |issue=7 |pages=1292–1298 |pmid=34176757 |doi=10.1016/j.jsxm.2021.04.008 |vauthors=Even Zohar N, Sofer Y, Yaish I, Serebro M, Tordjman K, Greenman Y |s2cid=235660315}}</ref> Gezien de risico's geassocieerd met hoge dosissen cyproteroneacetaat zoals vermoeidheid, bloedstolsels, goedaardige hersentumoren en leverschade, wordt nu een cyproteroneacetaat dosering van meer dan 10 mg per dag niet meer aanbevolen.<ref name="pmid362389542">{{cite journal |title=Standards of Care for the Health of Transgender and Gender Diverse People, Version 8 |journal=International Journal of Transgender Health |date=19 August 2022 |volume=23 |issue=Suppl 1 |pages=S1–S259 |pmid=36238954 |doi=10.1080/26895269.2022.2100644 |pmc=9553112 |vauthors=Coleman E, Radix AE, Bouman WP, Brown GR, de Vries AL, Deutsch MB, Ettner R, Fraser L, Goodman M, Green J, Hancock AB, Johnson TW, Karasic DH, Knudson GA, Leibowitz SF, Meyer-Bahlburg HF, Monstrey SJ, Motmans J, Nahata L, Nieder TO, Reisner SL, Richards C, Schechter LS, Tangpricha V, Tishelman AC, Van Trotsenburg MA, Winter S, Ducheny K, Adams NJ, Adrián TM, Allen LR, Azul D, Bagga H, Başar K, Bathory DS, Belinky JJ, Berg DR, Berli JU, Bluebond-Langner RO, Bouman MB, Bowers ML, Brassard PJ, Byrne J, Capitán L, Cargill CJ, Carswell JM, Chang SC, Chelvakumar G, Corneil T, Dalke KB, De Cuypere G, de Vries E, Den Heijer M, Devor AH, Dhejne C, D'Marco A, Edmiston EK, Edwards-Leeper L, Ehrbar R, Ehrensaft D, Eisfeld J, Elaut E, Erickson-Schroth L, Feldman JL, Fisher AD, Garcia MM, Gijs L, Green SE, Hall BP, Hardy TL, Irwig MS, Jacobs LA, Janssen AC, Johnson K, Klink DT, Kreukels BP, Kuper LE, Kvach EJ, Malouf MA, Massey R, Mazur T, McLachlan C, Morrison SD, Mosser SW, Neira PM, Nygren U, Oates JM, Obedin-Maliver J, Pagkalos G, Patton J, Phanuphak N, Rachlin K, Reed T, Rider GN, Ristori J, Robbins-Cherry S, Roberts SA, Rodriguez-Wallberg KA, Rosenthal SM, Sabir K, Safer JD, Scheim AI, Seal LJ, Sehoole TJ, Spencer K, St Amand C, Steensma TD, Strang JF, Taylor GB, Tilleman K, T'Sjoen GG, Vala LN, Van Mello NM, Veale JF, Vencill JA, Vincent B, Wesp LM, West MA, Arcelus J |display-authors=6 |doi-access=free}}</ref>

Naast voor de hormoontherapie van volwassenen transgender vrouwen en gender diverse personen word cyproteronacetaat soms ook gebruikt als pubertijdsblocker bij transgender adolescenten om de mannelijke pubertijd te onderdrukken, hoewel GnRH-analogen voornamelijk gebruikt worden en effectiever zijn.<ref name="pmid362389542" /><ref name="pmid30112593">{{cite journal |title=Transgender medicine - puberty suppression |journal=Reviews in Endocrine & Metabolic Disorders |date=September 2018 |volume=19 |issue=3 |pages=221–225 |pmid=30112593 |doi=10.1007/s11154-018-9457-0 |vauthors=Panagiotakopoulos L |s2cid=52009542}}</ref><ref name="pmid25140398">{{cite journal |title=Approach to the patient: transgender youth: endocrine considerations |journal=The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism |date=December 2014 |volume=99 |issue=12 |pages=4379–89 |pmid=25140398 |doi=10.1210/jc.2014-1919 |vauthors=Rosenthal SM |doi-access=free}}</ref><ref name="pmid295149752">{{cite journal |title=Hormonal Treatment in Young People With Gender Dysphoria: A Systematic Review |journal=Pediatrics |date=April 2018 |volume=141 |issue=4 |pages=e20173742 |pmid=29514975 |doi=10.1542/peds.2017-3742 |vauthors=Chew D, Anderson J, Williams K, May T, Pang K |doi-access=free}}</ref><ref name="pmid28546095">{{cite journal |title=Puberty suppression in transgender children and adolescents |journal=The Lancet. Diabetes & Endocrinology |date=October 2017 |volume=5 |issue=10 |pages=816–826 |pmid=28546095 |doi=10.1016/S2213-8587(17)30099-2 |vauthors=Mahfouda S, Moore JK, Siafarikas A, Zepf FD, Lin A |s2cid=10690853}}</ref><ref name="pmid28499525">{{cite journal |title=Consecutive Cyproterone Acetate and Estradiol Treatment in Late-Pubertal Transgender Female Adolescents |journal=The Journal of Sexual Medicine |date=May 2017 |volume=14 |issue=5 |pages=747–757 |pmid=28499525 |doi=10.1016/j.jsxm.2017.03.251 |vauthors=Tack LJ, Heyse R, Craen M, Dhondt K, Bossche HV, Laridaen J, Cools M |s2cid=31089247}}</ref>

Sommige transgender vrouwen of gender diverse personen besluiten tot een operatie zoals een vaginoplastie of een orchidectomie. Als dit is gebeurd is er geen antiandrogeen, en dus geen cyproteronacetaat meer nodig.<ref name="pmid362389542" />


{{Appendix}}
{{Appendix}}

Versie van 1 mrt 2024 18:59

Cyproteronacetaat
Chemische structuur
Cyproteronacetaat
Farmaceutische gegevens
Beschikbaarheid (F) 100%
Metabolisatie hepatisch
Halveringstijd (t1/2) ca. 40 uur
Uitscheiding 60% gal, 33% renaal
Gebruik
Toediening oraal, intramusculair
Risico met betrekking tot
Zwangerschapscat. X
Databanken
CAS-nummer 2098-66-0
ATC-code G03HA01
PubChem 16417
Chemische gegevens
Molecuulformule
IUPAC-naam IUPACnaam[1]
Molmassa 416,9 g/mol
Smeltpunt 200 - 201°C
SMILES Smiles[2]
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Cyproteronacetaat is een chemische verbinding die in de geneeskunde wordt gebruikt als antiandrogeen. Het is een receptorantagonist die de testosteronreceptor blokkeert waardoor dit mannelijke hormoon zijn werking niet meer kan uitoefenen. Ook heeft het een antigonadotroop effect, waardoor de afgifte van LH en FSH door de hypofyse wordt verminderd. Het vindt dan ook toepassing op vele gebieden:

Diane

Cyproteronacetaat is o.a. een ingrediënt van Diane en Diane 35, geregistreerde geneesmiddelen tegen acne en overbeharing. Het gebruik als anticonceptiemiddel is niet geregistreerd.[3][4][5][6][7]

In Nederland adviseert het CBG het middel niet langer aan nieuwe patiënten voor te schrijven. Ook het niet geregistreerd gebruik als anticonceptiepil wordt afgeraden.[8] Frankrijk kondigde in februari 2013 reeds aan Diane uit de handel te zullen halen vanwege het overlijden van enkele gebruiksters van het medicijn.[9] Op 17 mei adviseert het CBG het middel alleen nog in bijzondere gevallen voor de geregistreerde indicatie acne voor te schrijven, maar beslist niet meer als anticonceptivum.[10] Ook combinatie met hormonale anticonceptiva wordt sterk ontraden. Europees werd dit standpunt met 26 tegen 1 overgenomen door de Coordination Group for Mutual Recognition and Decentralised Procedures – human (CMDh) op 31 mei 2013.[11] Op 24 juni 2013 werd in Nederland een brief met deze informatie rondgestuurd aan de belangrijkste zorgverleners door alle fabrikanten.[12]

Transgender hormoontherapie

Cyproteronacetaat word veel gebruikt als een antiandrogeen en progestrageen in feminiserende hormoontherapie voor transgender vrouwen en gender diverse personen.[13][14][15][16][17][18][19] Omdat voor de meeste transgender vrouwen en gender diverse personen die feminiserende hormoontherapie onderdaan borstgroei gewenst is, is dit dus geen problematische bijwerking.[20]

Uit studies blijkt dat 10, 25, 50 en 100 mg cyproteroneacetaat per dag in combinatie met een oestrogeen resulteren in een gelijkwaardige en volledige testosteronsuppressie.[21][22] Gezien de risico's geassocieerd met hoge dosissen cyproteroneacetaat zoals vermoeidheid, bloedstolsels, goedaardige hersentumoren en leverschade, wordt nu een cyproteroneacetaat dosering van meer dan 10 mg per dag niet meer aanbevolen.[23]

Naast voor de hormoontherapie van volwassenen transgender vrouwen en gender diverse personen word cyproteronacetaat soms ook gebruikt als pubertijdsblocker bij transgender adolescenten om de mannelijke pubertijd te onderdrukken, hoewel GnRH-analogen voornamelijk gebruikt worden en effectiever zijn.[23][24][25][26][27][28]

Sommige transgender vrouwen of gender diverse personen besluiten tot een operatie zoals een vaginoplastie of een orchidectomie. Als dit is gebeurd is er geen antiandrogeen, en dus geen cyproteronacetaat meer nodig.[23]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cyproteronacetaat&oldid=67129360"