Naar inhoud springen

Selectief mutisme: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
+ navigatiesjabloon
Update, aanpassingen, - bronvragen
Regel 1: Regel 1:
{{Disclaimer medisch lemma}}
{{Disclaimer medisch lemma}}
{{Infobox aandoening
{{Infobox aandoening
| naam = Selectief mutisme
| naam = Selectief mutisme
| specialisatie = [[Psychiatrie]]
| specialisatie = [[Psychiatrie]]
| gerelateerd = [[Sociale fobie]]
| gerelateerd = [[Sociale angststoornis]]
| symptomen =
| symptomen =
| complicaties =
| complicaties =
| duur =
| duur =
| oorzaken =
| oorzaken =
| diagnose =
| diagnose =
| behandeling = [[Gedragstherapie]]
| behandeling = [[Gedragstherapie]]
| medicatie = [[Anxiolytica]], [[SSRI]]s
| medicatie = [[Anxiolytica]], [[SSRI]]s
| DiseasesDB =
| DiseasesDB =
| DiseaseOntology =
| DiseaseOntology =
| ICD10 = {{ICD10|F|94|0|f|90}}
| ICD10 = {{ICD10|F|94|0|f|90}}
| ICD9 = {{ICD9|309.83}} {{ICD9|313.23}}
| ICD9 = {{ICD9|309.83}} {{ICD9|313.23}}
| ICDO =
| ICDO =
| DSMIV =
| DSMIV =
| DSM5 =
| DSM5 = 312.23
| OMIM =
| OMIM =
| MedlinePlus = 001546
| MedlinePlus = 001546
| eMedicineSubj = ped
| eMedicineSubj = ped
| eMedicineTopic = 2660
| eMedicineTopic = 2660
| NHG = D009155
| NHG = D009155
}}
}}
'''Selectief mutisme''' is een [[psychische aandoening]] die zich kenmerkt door het niet "kunnen" (of durven) praten in bepaalde sociale situaties.
'''Selectief mutisme''' is een [[psychische aandoening]] die zich kenmerkt door het niet "kunnen" (of durven) praten in bepaalde sociale situaties.


Mensen met deze aandoening zijn wel in staat te spreken en hebben een normaal begrip van de taal, maar spreken niet in bepaalde sociale situaties terwijl dat wel wordt verwacht. De aandoening heeft geen directe invloed op het functioneren van het individu op andere gebieden, maar kan wel gevolgen hebben voor het functioneren in het dagelijks leven.{{Bron?||2022|06|10}}
Mensen met deze aandoening zijn wel in staat te spreken en hebben een normaal begrip van de taal, maar spreken niet in bepaalde sociale situaties terwijl dat wel wordt verwacht. Bij kinderen kan het voorkomen dat het kind op school lange perioden niet spreekt, terwijl het zich thuis verbaal wel normaal gedraagt. De zwijgzaamheid kan ook optreden als er vreemden in de buurt zijn. De stoornis komt voor bij zowel kinderen als volwassenen.<ref name=":0">{{Citeer web |url=https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/selective-mutism/ |titel=Selective mutism |datum=2021-02-10 |bezochtdatum=2024-04-17 |werk=nhs.uk |taal=en}}</ref>


In de [[DSM-IV]] was de aandoening ingedeeld bij de [[ontwikkelingsstoornis]]sen. In de [[DSM-V]] is het echter opnieuw ingedeeld onder de [[angststoornis]]sen, omdat deze stoornis voortkomt uit een angstreactie en doorgaans niet aangeboren is.<ref>{{Citeer web |url=https://www.dsm-5.nl/documenten/dsm_whitepaper_belangrijkste_wijzigingen_web_def.pdf |titel=Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5 |bezochtdatum=2021-12-31 |auteur=American Psychiatric Association |auteurlink=American Psychiatric Association |medeauteurs=Merkus, Hilde (vertaler) |datum=2014-04-03 |formaat=pdf |werk=Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5 |uitgever=Boom uitgevers Amsterdam |pagina's=3 |taal=nl |citaat=De classificaties separatieangststoornis en selectief mutisme vallen nu onder de angststoornissen. |archiefdatum=2021-12-31 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20211231225213/https://www.dsm-5.nl/documenten/dsm_whitepaper_belangrijkste_wijzigingen_web_def.pdf |dodeurl=ja }}</ref> Ze komt voor bij zowel kinderen als volwassenen.
In de [[DSM-IV]] was de aandoening ingedeeld bij de [[ontwikkelingsstoornis]]sen. In de [[DSM-V]] is het echter opnieuw ingedeeld onder de [[angststoornis]]sen, omdat deze stoornis voortkomt uit een angstreactie en doorgaans niet aangeboren is.<ref>{{Citeer web |url=https://www.dsm-5.nl/documenten/dsm_whitepaper_belangrijkste_wijzigingen_web_def.pdf |titel=Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5 |auteur=American Psychiatric Association |auteurlink=American Psychiatric Association |medeauteurs=Merkus, Hilde (vertaler) |datum=2014-04-03 |bezochtdatum=2021-12-31 |werk=Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5 |uitgever=Boom uitgevers Amsterdam |pagina's=3 |taal=nl |archiefurl=https://web.archive.org/web/20211231225213/https://www.dsm-5.nl/documenten/dsm_whitepaper_belangrijkste_wijzigingen_web_def.pdf |archiefdatum=2021-12-31 |dodeurl=ja |formaat=pdf |citaat=De classificaties separatieangststoornis en selectief mutisme vallen nu onder de angststoornissen.}}</ref>

Bij kinderen kan het voorkomen dat het kind op school lange perioden niet spreekt, terwijl het zich thuis verbaal wel normaal gedraagt. De zwijgzaamheid kan ook optreden als er vreemden in de buurt zijn.{{Bron?||2022|06|10}}


== Kenmerken ==
== Kenmerken ==
Selectief mutisme wordt gezien als een zelfstandig verschijnsel en niet als een vorm van communicatiestoornis. De meeste mensen met selectief mutisme communiceren [[Non-verbale communicatie|non-verbaal]] normaal. Bij diagnose moet worden uitgesloten dat de aandoening een symptoom is van een andere aandoening, zoals een [[pervasieve ontwikkelingsstoornis]], [[schizofrenie]] of [[autisme]].{{Bron?||2022|06|10}}
Selectief mutisme wordt gezien als een zelfstandig verschijnsel en niet als een vorm van communicatiestoornis. De meeste mensen met selectief mutisme communiceren [[Non-verbale communicatie|non-verbaal]] normaal. Bij diagnose moet worden uitgesloten dat de aandoening een symptoom is van een andere aandoening, zoals een [[pervasieve ontwikkelingsstoornis]], [[schizofrenie]] of [[autisme]].<ref name=":1">{{Citeer web |url=https://www.psychdb.com/anxiety/selective-mutism |titel=Selective Mutism |datum=2021-03-29 |bezochtdatum=2024-04-17 |werk=PsychDB |taal=en}}</ref>


Iemand met selectief mutisme vertoont meestal de volgende kenmerken:{{Bron?||2022|06|10}}
Iemand met selectief mutisme vertoont meestal de volgende kenmerken:<ref name=":0" /><ref name=":1" />
* Slechts kunnen spreken in vertrouwde situaties
* Consistente moeite te spreken in situaties waarin dit verwacht wordt, terwijl in andere situaties wel gesproken kan worden
* Het niet spreken hindert de sociale en educatieve ontwikkeling
* Een terughoudend temperament
* Het niet spreken duurt minimaal een maand
* Het niet spreken duurt minimaal een maand
* Het niet spreken is niet te wijden aan het niet voldoende kennis hebben van de gesproken taal


Kinderen met selectief mutisme vertonen vaak een overmatige afhankelijkheid van een van de ouders.
Kinderen met selectief mutisme vertonen vaak een overmatige afhankelijkheid van een van de ouders.
Regel 46: Regel 45:
* Een angst voor sociale situaties
* Een angst voor sociale situaties
* Een trauma, waardoor het individu stopt met praten
* Een trauma, waardoor het individu stopt met praten

Sociale angst is de meest voorkomende oorzaak, selectief mutisme als gevolg van een trauma komt heel weinig voor.{{Bron?||2022|06|10}}


== Behandeling ==
== Behandeling ==
Regel 55: Regel 52:


== Prognose ==
== Prognose ==
Indien een behandeling vroegtijdig wordt ingezet, zijn de vooruitzichten meestal goed en verdwijnen de klachten uiteindelijk grotendeels of volledig. De aandoening laat zich echter moeilijker behandelen naarmate deze langer bestaat.{{Bron?||2022|06|10}}
Indien een behandeling vroegtijdig wordt ingezet, zijn de vooruitzichten meestal goed en verdwijnen de klachten uiteindelijk grotendeels of volledig. De aandoening laat zich echter moeilijker behandelen als de persoon met selectief mutisme ouder is of de klachten bij aanvang van de behandeling zeer ernstig waren.<ref>{{Citeer tijdschrift |achternaam=Oerbeck |voornaam=Beate |titel=Selective mutism: follow-up study 1 year after end of treatment |url=http://dx.doi.org/10.1007/s00787-014-0620-1 |jaargang=24 |tijdschrift=European Child &amp; Adolescent Psychiatry |datum=2014-09-30 |nummer=7 |doi=10.1007/s00787-014-0620-1 |issn=1018-8827 |pagina's=757–766 |last2=Stein |first2=Murray B. |last3=Pripp |first3=Are H. |last4=Kristensen |first4=Hanne}}</ref>


== Externe links ==
== Externe links ==

Versie van 17 apr 2024 12:12

Esculaap
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Selectief mutisme
Classificatie
Specialisme Psychiatrie
Gerelateerde aandoeningen Sociale angststoornis
Beschrijving
Behandeling Gedragstherapie
Medicatie Anxiolytica, SSRIs
Coderingen
ICD-10 F94.0
ICD-9 309.83 313.23
MedlinePlus 001546
eMedicine ped/2660
DSM-5 312.23
NHG-standaard D009155/samenvatting
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Selectief mutisme is een psychische aandoening die zich kenmerkt door het niet "kunnen" (of durven) praten in bepaalde sociale situaties.

Mensen met deze aandoening zijn wel in staat te spreken en hebben een normaal begrip van de taal, maar spreken niet in bepaalde sociale situaties terwijl dat wel wordt verwacht. Bij kinderen kan het voorkomen dat het kind op school lange perioden niet spreekt, terwijl het zich thuis verbaal wel normaal gedraagt. De zwijgzaamheid kan ook optreden als er vreemden in de buurt zijn. De stoornis komt voor bij zowel kinderen als volwassenen.[1]

In de DSM-IV was de aandoening ingedeeld bij de ontwikkelingsstoornissen. In de DSM-V is het echter opnieuw ingedeeld onder de angststoornissen, omdat deze stoornis voortkomt uit een angstreactie en doorgaans niet aangeboren is.[2]

Kenmerken

Selectief mutisme wordt gezien als een zelfstandig verschijnsel en niet als een vorm van communicatiestoornis. De meeste mensen met selectief mutisme communiceren non-verbaal normaal. Bij diagnose moet worden uitgesloten dat de aandoening een symptoom is van een andere aandoening, zoals een pervasieve ontwikkelingsstoornis, schizofrenie of autisme.[3]

Iemand met selectief mutisme vertoont meestal de volgende kenmerken:[1][3]

  • Consistente moeite te spreken in situaties waarin dit verwacht wordt, terwijl in andere situaties wel gesproken kan worden
  • Het niet spreken hindert de sociale en educatieve ontwikkeling
  • Het niet spreken duurt minimaal een maand
  • Het niet spreken is niet te wijden aan het niet voldoende kennis hebben van de gesproken taal

Kinderen met selectief mutisme vertonen vaak een overmatige afhankelijkheid van een van de ouders.

Oorzaken

Er zijn een aantal mogelijke oorzaken van selectief mutisme:

  • Een angst voor sociale situaties
  • Een trauma, waardoor het individu stopt met praten

Behandeling

Behandeling bestaat meestal uit gedragstherapie, eventueel gecombineerd met anxiolytica en/of SSRIs.

Bij gedragstherapie wordt het individu blootgesteld aan situaties waarbij spreken nog wel lukt, waarna de grens langzaam wordt verlegd naar situaties die het moeilijker maken om te spreken. Bij kinderen begint de gedragstherapie vaak in de vorm van een spelletje.

Prognose

Indien een behandeling vroegtijdig wordt ingezet, zijn de vooruitzichten meestal goed en verdwijnen de klachten uiteindelijk grotendeels of volledig. De aandoening laat zich echter moeilijker behandelen als de persoon met selectief mutisme ouder is of de klachten bij aanvang van de behandeling zeer ernstig waren.[4]

Externe links

Referenties

  1. ↑ a b (en) Selective mutism. nhs.uk (10 februari 2021). Geraadpleegd op 17 april 2024.
  2. ↑ American Psychiatric Association; Merkus, Hilde (vertaler), Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5 (pdf). Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5 3. Boom uitgevers Amsterdam (3 april 2014). Gearchiveerd op 31 december 2021. Geraadpleegd op 31 december 2021. "De classificaties separatieangststoornis en selectief mutisme vallen nu onder de angststoornissen."
  3. ↑ a b (en) Selective Mutism. PsychDB (29 maart 2021). Geraadpleegd op 17 april 2024.
  4. ↑ Oerbeck, Beate, Stein, Murray B., Pripp, Are H., Kristensen, Hanne (30 september 2014). Selective mutism: follow-up study 1 year after end of treatment. European Child & Adolescent Psychiatry 24 (7): 757–766. ISSN:1018-8827. DOI:10.1007/s00787-014-0620-1.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Selectief_mutisme&oldid=67390318"