5e Luftwaffen-Felddivisie

5e Luftwaffen-Felddivisie
Oprichting	oktober 1942
Ontbinding	mei 1944
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht-; onderdeel	Wehrmacht
Organisatie	Luftwaffe
Specialisatie	Infanterie
Commandanten	zie commandanten

De Duitse 5e Luftwaffen-Felddivisie (Duits: 5. Luftwaffen-Feld-Division) was een Duitse infanteriedivisie tijdens de Tweede Wereldoorlog. De divisie werd al snel overgebracht naar de zuidelijke sector van het oostfront. De divisie werd veelal ingezet als kustverdediging rondom de Zwarte Zee en af en toe ook in de frontlijn. Dat laatste leidde vaak tot zware verliezen. In mei 1944 werd de divisie ontbonden.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Oprichting en inzet in 1942/43[bewerken | brontekst bewerken]

De 5e Luftwaffen-Felddivisie werd in oktober 1942 Luftgau III op Oefenterrein Groß-Born gevormd uit het Flieger-Regiment 16 plus overtollig Luftwaffe-personeel.

Al snel werd de divisie op treintramsport gezet naar de Krim, waar de eerste onderdelen al rond 19 november 1942 aan kwamen en voor het eind van de maand de rest van de divisie. De divisie lag in de zuidelijke Krim. Eind december 1942 werd de divisie overgebracht naar Krasnodar en werd daarna deel van het Koebanbruggenhoofd. Hierbij werd de divisie in delen ingezet. Al begin februari 1943 was een deel ingezet rond Kertsj, een deel rond Krymskaya en een deel bij Timoshevskaya. Medio maart 1943 was de gehele divisie weer terug op de Krim, als kustverdediging op het schiereiland Kertsj. In september 1943 werd de divisie dan richting Melitopol verplaatst en nam deel aan de gevechten om de Panther-Wotanlinie. Die kon niet standhouden en de divisie trok met het 6e Leger in zeer verliesgevende gevechten terug naar en over de Dnjepr.

Overgenomen in het Heer[bewerken | brontekst bewerken]

Op 1 november 1943 werd de divisie bij Cherson overgenomen door het Heer en kreeg de benaming 5e Felddivisie (L) (Duits: 5. Feld-Division (L)), waarbij de L voor Luftwaffe stond. In het algemeen werd (ook in officiële documentatie) de naam 5e Luftwaffen-Felddivisie verder gevoerd. Hierbij moest de divisie zijn 3e Afdeling (III. Abt., (Flak)) van het artillerieregiment afstaan. Deze bleef in de Luftwaffe en werd I./Flak-Regiment 17.

In deze gevechten in oktober 1943 gingen de volgende eenheden verloren en moesten opgeheven worden:

Staf Luftwaffen-Jäger-Regiment 9 met III. Bataillon
Luftwaffen-Jäger-Regiment 10 (met alle drie bataljons)

Inzet 1943/44[bewerken | brontekst bewerken]

De divisie werd vanaf november 1943 ingezet als kustverdediging langs de Dnjepr-liman, eerst vlakbij Cherson, later dichterbij Mykolajiv. Weens de opmars van het Rode Leger richting Odessa moest de divisie mee terugtrekken. Tegen eind april 1944 was de divisie (alleen nog Kampfgruppe 5. LwFD genoemd aangezien er nog slechts resten over waren) terug tot achter de Dnjestr in Zuid-Bessarabië.

Einde[bewerken | brontekst bewerken]

De 5e Luftwaffen-Felddivisie werd in mei 1944 ten zuiden van Cetatea Albă opgeheven. Het Jäger-Regiment 9 (L) ging naar de 76e Infanteriedivisie en de rest van de divisie-eenheden werden verdeeld over de 76e, 304e, 320e en 335e Infanteriedivisies.

Slagorde[bewerken | brontekst bewerken]

vier Infanteriebataljons (zonder regimentsstaf)
Panzerjäger-Abteilung Luftwaffen-Feld-Division 5
Artillerie-Abteilung Luftwaffen-Feld-Division 5
Flak-Abteilung Luftwaffen-Feld-Division 5
Radfahrer-Kompanie Luftwaffen-Feld-Division 5
Luftnachrichten-Kompanie Luftwaffen-Feld-Division 5
Pionier-Kompanie Luftwaffen-Feld-Division 5
Kommandeur der Nachschubtruppen Luftwaffen-Feld-Division 5

Vanaf zomer 1943:

Luftwaffen-Jäger-Regiment 9 (met drie bataljons)
Luftwaffen-Jäger-Regiment 10 (met drie bataljons)
Luftwaffen-Artillerie-Regiment 5 (met twee afdelingen, maar zonder regimentsstaf)
Panzerjäger-Abteilung der Luftwaffen-Feld-Division 5
Luftwaffen-Pionier-Bataillon 5
Luftnachrichten-Kompanie der Luftwaffen-Feld-Division 5
Versorgungseinheiten der Luftwaffen-Feld-Division 5

Vanaf 1 november 1943:

Jäger-Regiment 9 (L) (met twee bataljons, maar zonder regimentsstaf)
Artillerie-Regiment 5 (L) (met twee afdelingen, maar zonder regimentsstaf)
Pionier-Bataillon 5 (L)
Nachrichten-Abteilung 5 (L)
Divisionseinheiten 5 (L)

Commandanten[bewerken | brontekst bewerken]

Rang	Naam	Begin	Eind
Oberst	Hans-Joachim ("Hans-Jochen") von Armin^[1]	oktober 1942	november 1942
Oberst	Hans-Bruno Schulz-Heym	november 1942	november 1943
geen commandant aanwezig^[2]		november 1943	10 maart 1944
Generalmajor	Botho Graf von Hülsen^[3]	10 maart 1944	1 juni 1944

Bovenliggende bevelslagen[bewerken | brontekst bewerken]

Legerkorps	Leger	Legergroep	Plaats/regio	Begin	Eind
42e Legerkorps	direct onder bevel	Heeresgruppe A	Krim	15 november 1942	22 december 1942
direct onder bevel	1. Panzerarmee	Heeresgruppe A	Kaukasus/Koeban	januari 1943
5e Legerkorps	17. Armee	Heeresgruppe A	Koeban	februari 1943
44e Legerkorps	17. Armee	Heeresgruppe A	Koeban	maart 1943
Befehlshaber Straße Kertsch	17. Armee	Heeresgruppe A	Kertsj	medio maart 1943	medio september 1943
deels 4e Legerkorps deels 29e Legerkorps	6. Armee	Heeresgruppe A	Melitopol	medio september 1943	oktober 1943
44e Legerkorps	6. Armee	Heeresgruppe A	Dnjepr-liman	november 1943
Befehlshaber Westtaurien	6. Armee	Heeresgruppe A	Dnjepr-liman	november 1943	november 1943
Befehlshaber Westtaurien	3e Roemeense Leger	Heeresgruppe A	Dnjepr-liman	november 1943	13 februari 1944
72e Legerkorps	3e Roemeense Leger	Heeresgruppe A	Dnjepr-liman	13 februari 1944	begin maart 1944
72e Legerkorps	6. Armee	Heeresgruppe A	Odessa	begin maart 1944	21 maart 1944
72e Legerkorps	3e Roemeense Leger	Heeresgruppe A	Odessa	21 maart 1944	31 maart 1944
72e Legerkorps	3e Roemeense Leger	Heeresgruppe Südukraine	Bessarabië	1 april 1944	4 april 1944
72e Legerkorps	6. Armee	Heeresgruppe Südukraine	Bessarabië	4 april 1944	18 april 1944
direct onder bevel	3e Roemeense Leger	Heeresgruppe Südukraine	Bessarabië	18 april 1944	medio mei 1944

Bronnen, noten en/of referenties

↑ [ https://www.geocities.ws/orion47.geo/WEHRMACHT/LUFTWAFFE/Generalmajor/ARNIM_HANS-JOCHEN.html Axis Biographical Research: Hans-Jochen von Armin. Geraadpleegd op 15 april 2023.] Gearchiveerd op 28 mei 2023.
↑ [ https://forum.axishistory.com/viewtopic.php?t=220579 Forum.axishistory.com 5. Luftwaffen-Felddivision commanders Geraadpleegd op 15 april 2023.] Gearchiveerd op 28 mei 2023.
↑ [ https://www.oocities.org/~orion47/WEHRMACHT/HEER/Generalleutnant/HUELSEN_BOTHO.html Axis Biographical Research: Botho Graf von Hülsen. Geraadpleegd op 15 april 2023.] Gearchiveerd op 28 mei 2023.

Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht und Waffen-SS im Zweiten Weltkrieg 1939-1945. Zweiter Band: Die Landstreitkräfte 1-5.
Werner Haupt – Die deutschen Luftwaffen-Felddivisionen 1941 - 1945
Kevin Conley Ruffner – Luftwaffe Field Divisions 1941– 45
5. Luftwaffen-Feld-Division Artikel op www.lexikon-der-wehrmacht.de, geraadpleegd 15 april 2023
Luftwaffen-Feld-Division 5 Artikel op The Luftwaffe, 1933-45, https://www.ww2.dk/, geraadpleegd 15 april 2023
OHK Lagekarten van oktober 1942 t/m december 1943, via http://wwii-photos-maps.com/

[Axis_Biographical_Research_Armin-1] [ https://www.geocities.ws/orion47.geo/WEHRMACHT/LUFTWAFFE/Generalmajor/ARNIM_HANS-JOCHEN.html Axis Biographical Research: Hans-Jochen von Armin. Geraadpleegd op 15 april 2023.] Gearchiveerd op 28 mei 2023.

[Forum.axishistory.com_5._LwFD-2] [ https://forum.axishistory.com/viewtopic.php?t=220579 Forum.axishistory.com 5. Luftwaffen-Felddivision commanders Geraadpleegd op 15 april 2023.] Gearchiveerd op 28 mei 2023.

[Axis_Biographical_Research_Hülsen-3] [ https://www.oocities.org/~orion47/WEHRMACHT/HEER/Generalleutnant/HUELSEN_BOTHO.html Axis Biographical Research: Botho Graf von Hülsen. Geraadpleegd op 15 april 2023.] Gearchiveerd op 28 mei 2023.

[1]

[2]

[3]