António Vieira

António Vieira

Vieiras Historia do Futuro (Geschiedenis van de toekomst)

António Vieira (Lissabon, 6 februari 1608 – Salvador da Bahia, Brazilië, 18 juli 1697) was een Portugees missionaris, katholiek theoloog, jezuïet, schrijver, ziener en historicus. Vieira was een der eerste critici van de koloniale misstanden en kwam op voor de onderdrukte Braziliaanse indianen.

Leven en werk

António Vieira wordt geboren in Lissabon, maar verhuist op jonge leeftijd naar Salvador Bahia, de hoofdstad van het toenmalige Braziliaanse gewest. Daar maakt hij als jonge novice de bezetting door de Nederlanders mee. In zijn jaarverslag van 1624 en 1625 schrijft hij hier uitvoerig over. In latere preken zal hij fel uithalen naar de Hollandse ketters die het door Portugal gecultiveerde Brazilië willen veroveren.

Vieira verwierf als literator vooral bekendheid met zijn werk "História do futuro" ("Geschiedenis van de toekomst"). Hij was een der eersten die zich in hun geschriften keerden tegen de slavernij en de inquisitie.

Bibliografie

Vieira's belangrijkste werken zijn:

• Sermões (Seremonies), 15 delen, Lisabon, 1679–1748
• História do Futuro (Geschiedenis van de toekomst), Lisabon, 1718; 2e ed. ibid. 1755
• Cartas (Brieven), 3 delen, Lisabon, 1735–46
• Notícias recônditas do modo de proceder a Inquisição de Portugal com os seus presos (Nieuws over hoe de Portugese Inquisitie omgaat met haar gevangenen), Lissabon, 1821
• Arte de Furtar (De kunst van het stelen)

Een verzameling van zijn 'barokke' geschriften (Pessoa noemde hem de ‘keizer van de Portugese taal’) verscheen in 2002 in Nederland als onderdeel van de reeks Privé-domein (nr.241), onder de titel “Een natte hel: brieven en preken van een Portugese Jezuïet”. Het bevat beroemde teksten als de "Carta Ânua", de preek voor het welslagen van de Portugese wapenen tegen die van Holland en het "Papel forte".

In 2018 verscheen bij uitgeverij Koppernik onder de titel "Hollanders en indianen. Een jezuïet in Brazilië" een bloemlezing uit het verzameld werk, samengesteld, vertaald en van een nawoord voorzien door Harrie Lemmens.

Externe link

• (pt) Werken