Dragan-altaarstuk

Dragan-altaarstuk
Kunstenaar	Cima da Conegliano
Jaar	1497-1501
Techniek	Olieverf op paneel
Afmetingen	419 × 213 cm
Museum	Gallerie dell'Accademia
Locatie	Venetië
Inventarisnummer	36
Portaal	Kunst & Cultuur

Het Dragan-altaarstuk (Italiaans: Pala Dragan), ook bekend als Madonna en kind op een troon tussen de heiligen (Italiaans: Madonna col Bambino in trono tra i santi), is een schilderij van Cima da Conegliano dat hij omstreeks 1497-1501 maakte. Sinds 1812 maakt het deel uit van de collectie van de Gallerie dell'Accademia in Venetië.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De Venetiaanse scheepseigenaar Giorgio Dragan (gestorven in 1499) bestelde het schilderij voor zijn familiekapel in de Santa Maria della Carità. Deze kapel en de marmeren lijst van het schilderij waren gemaakt door Cristoforo Solari. In de tijd van Napoleon werd de kapel afgebroken. De kerk ging deel uit maken van de nieuw opgerichte Gallerie dell'Accademia, waar het schilderij tentoongesteld werd.

Voorstelling[bewerken | brontekst bewerken]

Maria neemt een centrale positie op het schilderij in, gezeten op een troon met Jezus op haar schoot. Op deze sacra conversazione zijn van links naar rechts zes heiligen te herkennen:

een vrouwelijke heilige met een palmtak, wellicht de heilige Catharina.
de heilige Joris, voorgesteld als een ridder met een zwaard en een speer. Waarschijnlijk is dit een portret van de opdrachtgever.
de heilige Nicolaas, te herkennen aan de drie gouden ballen die hij gebruikte om drie arme meisjes te redden van een bestaan als prostituee.
de heilige Antonius-Abt met een T-vormige staf waaraan een bel hangt.
de heilige Sebastiaan, die vaak als een vrijwel naakte jonge man met pijlen in zich lichaam werd afgebeeld.
een vrouwelijke heilige met een palmtak, wellicht de heilige Lucia.

De personen op het schilderij maken nauwelijks contact met elkaar, alleen Antonius-Abt kijkt Jezus aan. Voor de troon zitten twee engelen die een luit en een viool bespelen. Omdat Cima een laag perspectief gebruikt, is het plafond zichtbaar van de loggia waar de scene zich afspeelt. Op de achtergrond is het landschap van de Venetiaanse Voor-Alpen te zien dat op veel werken van de schilder terugkomt.

Het altaarstuk is gemaakt rond het jaar 1500, aan het einde van Cima's loopbaan. De invloed van Giovanni Bellini, in het bijzonder zijn Altaarstuk van San Giobbe, is onmiskenbaar. In het verleden is het schilderij daarom ten onrechte aan hem toegeschreven. Het werk sluit aan bij vernieuwingen die kunstenaars als Antonello da Messina (Altaarstuk van San Cassiano) introduceerden.

Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]

Detail
Detail
Altaarstuk van San Giobbe - Giovanni Bellini
Altaarstuk van San Cassiano - Antonello da Messina

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

(en) Informatie over het schilderij op de website van de Gallerie dell'Accademia. Geraadpleegd op 11 april 2024.
(en) Cavallini to Veronese, A guide to the works of the major Italian Renaissance Painters. Geraadpleegd op 11 april 2024.
(it) Informatie over het schilderij op de website van de Fondazione Federico Zeri'. Geraadpleegd op 11 april 2024.
(it) Informatie over het schilderij op de website Luoghi non luoghi. Geraadpleegd op 11 april 2024.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Dragan Altarpiece op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Zie de categorie Madonna col Bambino in trono e santi - Cima da Conegliano - Accademia Cat.36 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.