Isaac van Stella

Isaac van Stella Isaac de l'Étoile
Religie	christendom
Orde	cisterciënzers
Geboortedatum	ca. 1100–1120
Geboorteplaats	Engeland
Sterfdatum	ca. 1178
Sterfplaats	klooster L'Étoile (Stella) bij Poitiers
Spiritueel ambt
Ambt	abt, L'Étoile (Stella) bij Poitiers
Periode	1147–1167
Ander ambt	abt, Île de Ré
Periode	1167–?
Discipline
Leer	theologie, filosofie
Bekend van	Brief over de ziel
Portaal    Religie Middeleeuwen

Isaac van Stella of Isaac de l'Étoile (ca. 1100/1120 – ca. 1178) was een cisterciënzer monnik, die bekend is van zijn theologische, mystieke en filosofische geschriften.

Biografie

Isaac werd geboren in Engeland en was van adellijke afkomst. Na studies aan de kathedraalscholen van Laon, Chartres en Parijs trad hij rond 1143 toe tot de cisterciënzers, waarschijnlijk in Pontigny tijdens de hervormingen van Bernardus van Clairvaux. In 1147 werd hij abt van het kleine klooster L'Étoile of Stella (De Ster) bij Poitiers, waaraan hij zijn bijnaam dankt. Het klooster had zich twee jaar eerder aangesloten bij de orde van Cîteaux en was een dochterklooster van Pontigny.

Isaac verliet Stella waarschijnlijk in 1167 om het klooster Notre-Dame-de-Ré, bijgenaamd Les Châteliers, te stichten op het eiland Île de Ré aan de Atlantische kust. Hij leefde er in grote soberheid. Vermoedelijk keerde hij enige tijd later terug naar Stella. Omdat hij in een van zijn preken verwijst hij naar de "heilige" Bernardus, die in 1174 heilig werd verklaard, moet Isaac na dat jaar zijn overleden.

Werken

Isaacs bewaard gebleven werken bestaan uit 55 preken (plus drie fragmenten) en twee brieven. Zijn populairste werk was een allegorisch commentaar op de canon van de mis in de vorm van een brief aan Jean Bellesmains (John of Canterbury), de bisschop van Poitiers. Zijn tweede brief, Brief over de ziel, was gericht aan Alcher van Clairvaux en combineerde christelijke mystiek met Aristotelische en neoplatonische theorieën over psychologie. De tekst had grote invloed op latere mystieke stromingen, doordat delen van Isaacs werk waren opgenomen in De spiritu et anima (De geest en de ziel), een compendium dat op naam van Augustinus stond en in de 13e eeuw veel werd gebruikt. Isaacs gebruik van logische argumentatie was beïnvloed door het neoplatonisme van Augustinus. Isaacs zogenoemde "preken", een destijds veel gebruikt literair genre, zijn vaak zeer originele theologische of mystieke verhandelingen.

Literatuur

• Ziel: Monastieke psychologie uit de twaalfde eeuw – teksten van Willem van Saint-Thierry, Aelred van Rievaulx en Isaac van Stella, vertaald door Joost Baneke, 2021, uitgeverij Damon