Naamgeving van planetoïden

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De naamgeving van planetoïden verloopt volgens de volgende regels:

Nummering en voorlopige naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]

Een planetoïde, object in de Kuipergordel of een andere kandidaat krijgt bij ontdekking eerst een voorlopige aanduiding volgens het volgende systeem:

  • eerste vier cijfers: jaar van ontdekking
  • eerste letter: de nummer van de halve maand gedurende dat jaar (waarbij de I en de Z niet worden gebruikt):
Letter Datum Letter Datum
A 1-15 januari B 16-31 januari
C 1-15 februari D 16-29 februari
E 1-15 maart F 16-31 maart
G 1-15 april H 16-30 april
J 1-15 mei K 16-31 mei
L 1-15 juni M 16-30 juni
N 1-15 juli O 16-31 juli
P 1-15 augustus Q 16-31 augustus
R 1-15 september S 16-30 september
T 1-15 oktober U 16-31 oktober
V 1-15 november W 16-30 november
X 1-15 december Y 16-31 december
  • de tweede letter wordt in volgorde van ontdekking toegekend, waarbij de letter I niet gebruikt wordt:
Letter Letter Letter Letter Letter
A = 1e B = 2e C = 3e D = 4e E = 5e
F = 6e G = 7e H = 8e J = 9e K = 10e
L = 11e M = 12e N = 13e O = 14e P = 15e
Q = 16e R = 17e S = 18e T = 19e U = 20e
V = 21e W = 22e X = 23e Y = 24e Z = 25e

bijvoorbeeld: 1989 AC: is het derde object dat in de periode van 1-15 januari 1989 is ontdekt.

  • bij 26 tot 50 objecten per periode van een halve maand, wordt de tweede letterserie herhaald met het cijfer 1 erachter (A1...Z1). Bij 51 tot 75 objecten voor dezelfde halve maand wordt de volgende cijfer genomen (A2...Z2). Dit gaat steeds verder: A3... Z3, voor 76 tot 100, enzovoort. Indien mogelijk wordt dit cijfer verlaagd (subscript) aangegeven.

bijvoorbeeld: 1995 SA, 1995 SB, ..., 1995 SY, 1995 SZ, 1995 SA1, ..., 1995 SZ1, 1995 SA2, ..., 1995 SZ9, 1995 SA10, enzovoort.

Met 50 nummers voldoet het systeem voor: A..A1..A50 met 25 letters: 51 x 25 = 1275 ontdekkingen per halve maand.

Voorbeelden van planetoïden met voorlopige naam:

  • 2001 WN5: de (25*5 + 13 (N)) =138e planetoïde, ontdekt in de periode 16-30 november 2001.
  • 2002 MN: de 13e (N) planetoïde ontdekt in de periode 16-30 juni (M) in 2002.
  • 2002 NY40: de (25*40 + 24(Y)) = 1024e planetoïde ontdekt in de periode 1-15 juli (N) 2002.

Definitieve naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]

Als de baangegevens van een planetoïde goed genoeg bekend zijn wordt er door het Minor Planet Center van de IAU een catalogusnummer aan toegekend.

Dit was op 22 november 2004 al voor 90.154 planetoïden gebeurd. Op de website van het Minor Planet Center is een lijst terug te vinden met alle definitief genummerde planetoïden met de voorlopige naamgeving, datum van de eerste observatie, de plaats van de observatie en de naam van de ontdekker. Het catalogusnummer wordt altijd tussen haakjes voor de aanduiding of naam vermeld.

11.962 planetoïden (22/11/2004) hadden naast een nummer ook een naam gekregen.

De ontdekker mag een naam voorstellen. De nieuwe naam mag niet gelijken op een reeds bestaande naam en mag geen geladen politieke betekenis hebben die verbonden is aan een gebeurtenis van de laatste honderd jaar (bijvoorbeeld de twee wereldoorlogen). Voor bepaalde specifieke categorieën van planetoïden gelden aparte regels: zo worden Jupiter-Trojanen genoemd naar personages uit de Trojaanse oorlog zoals beschreven door Homerus.

Zo heeft object 1989 AC het nummer 4179 gekregen, en de naam Toutatis. Tot nummer 3707[1] hebben alle planetoïden een naam gekregen, daarna zijn nog niet alle planetoïden benoemd. Sommige krijgen minder voor de hand liggende namen zoals (8749) Beatles of (3568) ASCII. Soms wordt daartoe intensief campagne gevoerd, zoals in het geval van (3834) Zappafrank en (25924) Douglasadams.

Bij "prestigieuze" objecten zoals (tot augustus 2006) de beste kandidaat voor de tiende planeet, 2003 UB313, wordt van tevoren vaak al een naam geclaimd, zo zou 2003 UB313 volgens de ontdekker Lila maar volgens anderen Xena kunnen gaan heten. In september 2006 heeft dit object de definitieve naam (136199) Eris gekregen.

Voorbeelden van planetoïden met definitieve naam:

Sinds augustus 2006 heeft de voormalige planeet Pluto de status van dwergplaneet en is als nummer 134340 in de catalogus opgenomen.

Een stukje van een lijst van het MPC[bewerken | brontekst bewerken]

Designation (and name) a e i Orbit U Last obs. code Mag.
2004 QF20  2.46 0.46 18 S52 2004 Sept.23 704 17.9
2004 RH9  2.82 0.43 41 R39 2004 Sept. 8 448 19.1 R
2004 RM9  1.59 0.18 36 S36 7 2004 Sept.20 E14 19.2 R
2004 RJ10  2.67 0.51 26 S52 6 2004 Sept.23 704 20.2
2004 RT109 3.73 0.55 42 S52 7 2004 Sept.22 691 19.6 V
2004 RZ109 2.53 0.36 27 S01 2004 Sept.15 704 19.7
2004 RP111 4.23 0.62 14 S01 2004 Sept.15 704 19.6
2004 SD 2.55 0.43 27 S52 2004 Sept.23 704 19.7
(1373) Cincinnati 3.42 0.32 39 65988 0 2004 Sept.26 H41 15.5 R
(5066) Garradd 1.94 0.15 41 36058 2 2004 Aug. 27 E12 18.1 R
(5164) Mullo 3.65 0.50 20 47604 1 2004 Sept.22 704 19.7
(16868) 1998 AK8  1.80 0.18 48 14999 1 2001 Aug. 11 608 20.3
(16958) 1998 PF 2.01 0.29 42 47653 1 2004 Sept.10 E17 18.7 R
(17493) Wildcat 2.74 0.44 44 66007 1 2004 Aug. 10 A30
(19021) 2000 SC8  2.68 0.30 47 47657 1 2004 Sept.22 H41 16.5 R
(19844) 2000 ST317 5.19 0.05 40 6672 0 2004 Apr. 16 E17 21.1 R
(20898) Fountainhills 4.23 0.47 46 7975 1 2004 Sept.14 704 19.0
(22653) 1998 QW2  2.75 0.18 46 31796 1 2004 Sept.16 704 19.4
(79512) 1998 KE3  2.05 0.25 48 58304 2 2004 June 21 859 17.8 R
(87269) 2000 OO67  514.00 0.96 20 63419 0 2004 Aug. 23 304 21.9 R
(88043) 2000 UE110 2.89 0.29 52 63705 1 2004 Aug. 11 461 20 R

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Naamgeving_van_planetoïden&oldid=54741178"