Vale (Georgië)

**Vale**
ვალე
Stad in Georgië
	;
Geografie
Regio	Samtsche-Dzjavacheti
Gemeente	Achaltsiche
Hoogte	1190 m
Coördinaten	41° 37′ NB, 42° 53′ OL
Bevolking
Inwoners (2023)	5.148
Etniciteit (2014)	Georgisch (83,9%); Armeens (14,4%)
Overige informatie
Stad sinds	1962
Tijdzone	UTC+4
Vale in Samtsche-Dzjavacheti
	;
Foto's
Portaal	Georgië

Vale (Georgisch: ვალე) is een stad in het zuiden van Georgië met 5.148 inwoners (2023) en ligt in de Achaltsiche van de regio Samtsche-Dzjavacheti. De stad is gesitueerd op een plateau van ongeveer 1.200 meter boven zeeniveau vlakbij de Potschovi, een rechterzijrivier van de Mtkvari. De grensovergang met Turkije ligt ongeveer 6 kilometer ten zuidwesten van Vale en het gemeentelijk centrum Achaltsiche ligt 10 kilometer naar het noordoosten.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De plaats Vale staat al sinds de 10e eeuw bekend als een dorp. Er staan in Vale meerdere kerken, maar de oudste en historisch belangrijkste is de Onze Lieve Vrouwekerk uit de 10e eeuw, die in de 16e eeuw gereconstrueerd werd als een basiliek.^[2]^[3] De stad is de thuisbasis van een omvangrijke Armeno-Georgische katholieke gemeenschap. Vanaf de late 16e eeuw tot de Russisch-Turkse Oorlog (1828-1829) en het Verdrag van Adrianopel (1829) stond Vale onder Ottomaans gezag.^[5]

In de Sovjetperiode werden bruinkoolafzettingen ontdekt in de directe omgeving van Vale en de mijnbouw begon in 1946. Dit resulteerde in de aanleg van een spoorlijn die vanaf Bordzjomi doorgetrokken werd via Achaltsiche naar Vale en in 1947 gecompleteerd werd. De bevolking groeide snel en de plaats werd in 1948 een nederzetting met stedelijk karakter (daba),^[6] en kreeg het in 1962 stadsrechten.^[7] De sterke groei was van korte duur. Door krimp van de mijnbouw en daarna economische malaise als gevolg van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie daalde het aantal inwoners sterk.

Demografie[bewerken | brontekst bewerken]

Begin 2023 had vale 5.148 inwoners,^[1] een stijging van ruim 41% ten opzichte van de volkstelling in 2014 door met name een administratieve herindeling. De bevolking van Vale bestond volgens de volkstelling van 2014 in meerderheid uit Georgiërs (83,9%). De Armeniërs waren de grootste etnische minderheid in Vale (14,4%). Verder woonden er enkele tientallen Russen.^[8]

Jaar	1923	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2014	2020	2023
Aantal	1.700	-	9.629	7.326	6.244	6.305	5.031	3.646	5.259	5.148
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden^[9]^[10]^[12]

Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

De Georgische route van internationaal belang S8 gaat door Vale. Deze weg verbindt centraal Georgië en Tbilisi met Turkije via de steden Bordzjomi en Achaltsiche en bereikt bij Vale de Turkse grens. De S8 is tussen Achaltsiche en de Turkse grens onderdeel van de Europese weg E692. De Vale - Türkgözü grensovergang ligt formeel in de gemeente Adigeni.

Vale is sinds 1947 het eindpunt van de Chasjoeri - Bordzjomi - Achaltsiche spoorlijn. Het station ligt drie kilometer ten noordoosten van Vale, in het dal van de rivier Potschovi, ongeveer 200 meter lager dan de stad. Sinds 2013 rijden er geen passagierstreinen meer over het traject Bordzjomi - Vale.

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

Alexander Manvelisjvili (1904-1997), Georgisch historicus. Was in ballingschap in Parijs leider en ideoloog van de Tetri Giorgi (Witte George) anti-bolsjewistische beweging opgericht na de Augustusopstand in Georgië van 1924.

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

↑ ^a ^b (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2025). Geraadpleegd op 5 juli 2023.
↑ (ka) Onze Lieve Vrouwekerk van Vale - #9381. Cultureel Erfgoed Portaal. Geraadpleegd op 17 oktober 2022.
↑ (ka) Onze Lieve Vrouwekerk (Vale). Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 17 oktober 2022.
↑ (en) Skinner, Peter F. (2014), Georgia, the Land Below the Caucasus - A narrative history, 1e druk. Narikala Publications, New York, Londen, Tbilisi. ISBN 978-0-9914232-0-0. Geraadpleegd op 17 januari 2022.
↑ Skinner, p.210-231, p.258, p.353, 355, 356^[4]
↑ (ka) Agencies of the Supreme Council of the Georgian SSR, №1-2 (14-15), p.27. Agencies of the Supreme Council of the Georgian SSR via National Parliamentary Library of Georgia (1948). Geraadpleegd op 2 maart 2022.
↑ (ru) Definition of Vale. Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Geraadpleegd op 28 februari 2022.
↑ (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 16 oktober 2022.
↑ (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
↑ Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie ^[11], "1. Introduction", Pagina 1.

Zie de categorie Vale (Georgia) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[geostatpop-1] (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2025). Geraadpleegd op 5 juli 2023.

[2] (ka) Onze Lieve Vrouwekerk van Vale - #9381. Cultureel Erfgoed Portaal. Geraadpleegd op 17 oktober 2022.

[3] (ka) Onze Lieve Vrouwekerk (Vale). Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 17 oktober 2022.

[skinner-4] (en) Skinner, Peter F. (2014), Georgia, the Land Below the Caucasus - A narrative history, 1e druk. Narikala Publications, New York, Londen, Tbilisi. ISBN 978-0-9914232-0-0. Geraadpleegd op 17 januari 2022.

[5] Skinner, p.210-231, p.258, p.353, 355, 356^[4]

[6] (ka) Agencies of the Supreme Council of the Georgian SSR, №1-2 (14-15), p.27. Agencies of the Supreme Council of the Georgian SSR via National Parliamentary Library of Georgia (1948). Geraadpleegd op 2 maart 2022.

[7] (ru) Definition of Vale. Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Geraadpleegd op 28 februari 2022.

[etn14-8] (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 16 oktober 2022.

[inwplaatsen-9] (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[etn1923-10] (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 18 januari 2022.

[retro2017-11] (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.

[nootcensus2002-12] Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie ^[11], "1. Introduction", Pagina 1.

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[4]

[11]