Vera Rubin

Vera Rubin
	Vera Rubin
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Vera Cooper Rubin
Geboortedatum	23 juli 1928
Geboorteplaats	Philidelphia
Overlijdensdatum	25 december 2016
Overlijdensplaats	Princeton
Locatie graf	Graf op Find a Grave
Nationaliteit	Amerikaans
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Astronomie
Onderzoek	clusters van sterrenstelsels
Overig onderzoek	donkere materie
Bekend van	Rubin-Ford effect
Promotor	George Gamow
Alma mater	Vassar College, Cornell-universiteit, Universiteit van Georgetown
Instituten	Carnegie Institution for Science
Belangrijke prijzen	Bruce Medal, Gouden medaille van de Royal Astronomical Society
Overig
Religie	Joods
Portaal	Astronomie

Vera Rubin, geboortenaam Vera Cooper (Philidelphia, 23 juli 1928 – Princeton, 25 december 2016), was een Amerikaanse astronome die onderzoek deed naar de rotatiesnelheden van sterrenstelsels.

Ze ontdekte de discrepantie tussen de Kepleriaanse rotatiesnelheden van sterren en de geobserveerde snelheden door het bestuderen van rotatiekrommen van sterrenstelsels. Dit is een sterke aanwijzing voor het bestaan van donkere materie.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Rubin behaalde haar bachelor aan Vassar College in New York en probeerde vervolgens Princeton binnen te komen voor haar Master. Dit lukte niet doordat Princeton in de astronomiemaster geen vrouwen accepteerde.^[1] Daarom begon ze haar master aan de Cornell-universiteit, waar ze studeerde onder Richard Feynman en Hans Bethe. Rubin studeerde in 1951 af en deed een van de eerste observaties van een afwijking van de wet van Hubble. Ze betoogde dat sterrenstelsels om een nog onbekend centrum draaiden, in plaats van simpelweg naar buiten zoals destijds door de oerknaltheorie voorspeld werd.

Wetenschappelijk werk[bewerken | brontekst bewerken]

Haar PhD rondde ze in 1954 af. Hierin concludeerde ze dat sterrenstelsels samenklonteren in clusters, in plaats van willekeurig verspreid te zijn. In eerste instantie werden de resultaten niet geaccepteerd, maar vijftien jaar later kwam er bevestiging dat sterrenstelsels inderdaad samenclusteren.^[2]

Na haar PhD werkte Rubin een aantal jaren als onderzoeksassistent en assistent hoogleraar.^[3] In 1965 kreeg ze een vaste positie aan het Carnegie Institution for Science als astronoom. Rubin was in 1965 ook de eerste vrouw die toestemming kreeg om sterren te observeren in het Palomar-observatorium bij San Diego.

Samen met instrumentenmaker Kent Ford werkte ze aan het probleem van rotatiekrommen van sterrenstelsels. Ze maakte honderden observaties van sterrenstelsels en kwam tot de conclusie dat de geobserveerde rotatiesnelheden zodanig hoog waren dat men zou verwachten dat de sterren geen stabiele baan hadden, en weg zouden vliegen. Dit effect kreeg een naam: het Rubin-Ford effect. Om de snelheden te bepalen mat ze de Dopplerverschuiving van de H-alpha lijnen.^[4] Voortbouwend op het werk van Fritz Zwicky stelde ze dit een sterke indicatie was voor het bestaan van donkere materie.

Sandra Faber, die een verband vond tussen de helderheid van sterrenstelsels en de snelheidsdispersie van de sterren erin, was een van haar doctoraalstudenten.

Overlijden[bewerken | brontekst bewerken]

Vera Rubin overleed in 2016 op 88-jarige leeftijd.^[5]

Erkenning en prijzen[bewerken | brontekst bewerken]

1993 National Medal of Science
1994 Henry Norris Russell Lectureship
1996 Gouden medaille van de Royal Astronomical Society
2002 Gruber Prize in Cosmology
2003 Bruce Medal
2004 James Craig Watson Medal

Naar haar is de planetoïde (5726) Rubin vernoemd. Van een aantal universiteiten kreeg ze een eredoctoraat, waaronder Yale en Harvard.

Zie de categorie Vera Rubin van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Princeton zou dit beleid pas in 1975 wijzigen.
↑ Jennifer Ouellette, Always a Bridesmaid: Vera Rubin and the Nobel Prize. Discovery News (18 oktober 2010).
↑ Ben Johnson en Meigy Tsai, Vera Cooper Rubin. CWP (1999).
↑ Benjamin Johnson, Contributions of 20th century women to physics. Vera Rubin and Dark Matter. University of California (2000). Geraadpleegd op 14 december 2014.
↑ Vera Rubin who confirmed “dark matter” dies, Carnegie Science, 26 december 2016.

[1] Princeton zou dit beleid pas in 1975 wijzigen.

[2] Jennifer Ouellette, Always a Bridesmaid: Vera Rubin and the Nobel Prize. Discovery News (18 oktober 2010).

[3] Ben Johnson en Meigy Tsai, Vera Cooper Rubin. CWP (1999).

[4] Benjamin Johnson, Contributions of 20th century women to physics. Vera Rubin and Dark Matter. University of California (2000). Geraadpleegd op 14 december 2014.

[5] Vera Rubin who confirmed “dark matter” dies, Carnegie Science, 26 december 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]