Wikipedia:Auteursrechtencafé/Archief/2024-01

Uploads van gebruiker Iheerrrmen

Ik zie vijf door gebruiker Iheerrrmen geüploade afbeeldingen. Bestand Theater Zuidplein zegt "De Zwarte Hond architecten.© 2020" en "© 2020 Daria Scagliola&Stijn Brakkee" en is gemaakt met een Canon EOS 5D Mark II-camera. Bestand Transformatie Rode Weeshuisstraat is gemaakt met een DJI FC4280-camera. Bij andere bestanden ontbreken de metadata dan weer. Geeft dat niet te denken en moet niet om bewijs van permissie worden gevraagd? ErikvanB (overleg) 5 jan 2024 03:47 (CET)

Misschien staan ze hier ergens tussen? Thieu1972 (overleg) 5 jan 2024 08:15 (CET)

Het zijn bestaande afbeeldingen, zie bijv hier voor het project Rode Weeshuisstraat in Groningen. Bizar dat volgens de metadata de foto gemaakt zou zijn op een hoogte van 9,822 meter onder de zeespiegel. De stad Groningen ligt al boven de zeespiegel en de foto is gemaakt vanaf de bovenste verdieping van de nieuwe zijvleugel van het academiegebouw. Gouwenaar (overleg) 5 jan 2024 10:05 (CET)

Opgelost. Afbeeldingen zijn verwijderd. Natuur12 (overleg) 5 jan 2024 12:07 (CET)

Bedankt voor de reacties en het oplossen. ErikvanB (overleg) 5 jan 2024 13:21 (CET)

@Natuur12: Wat betreft de andere afbeeldingen gebruikt op het lemma De Zwarte Hond, afbeelding SuperHub (uploader: Eva Bloem) heb ik voorgedragen voor speedy deletion wegens overduidelijke schending, andere uploads van Eva Bloem zijn Stationskwartier (gemaakt met een andere camera) en Linader Westpoort. De enige foto die wel haar copyrightstempel draagt in de metadata is Kindcentrum Zuiderkroon. – ErikvanB (overleg) 5 jan 2024 13:45 (CET)

Ik heb daar een ander sjabloon voor gebruikt. Dit lijkt meer een kwestie van toestemming formeel vastleggen te zijn. Komt er niks via VRT binnen, dan verdwijnen de afbeeldingen ook. Natuur12 (overleg) 5 jan 2024 23:03 (CET)

Dankjewel. Prima. ErikvanB (overleg) 5 jan 2024 23:11 (CET)

Dit zijn gebouwen die gefotografeerd zijn van buiten. Dit is toch gewoon panoramavrijheid? Wikiwerner (overleg) 6 jan 2024 11:49 (CET)

Voor het gebouw, maar niet voor de foto zelf. Als die genoeg toevoegt, en dat is met foto's van 3d-objecten altijd wel het geval, heeft die zijn eigen auteursrecht ook. Akoopal _overleg. 6 jan 2024 12:34 (CET)

De laatste 4 gebouwen zijn toch gewoon gefotografeerd zonder eigen inbreng van de fotograaf? Wikiwerner (overleg) 6 jan 2024 12:55 (CET)

Nou, er worden maar weinig foto's gemaakt zonder inbreng van een fotograaf. Ik neem aan dat de fotograaf toch ergens bewust naar toe gegaan is, de camera gericht heeft, misschien zelfs in- of uitgezoomd en vervolgens op een knopje gedrukt. Dat is inbreng van de fotograaf. Erik Wannee (overleg) 6 jan 2024 12:59 (CET)

Ik heb eens gelezen dat er sprake moet zijn van wezenlijke inbreng van de fotograaf om auteursrecht te kunnen claimen. Iedereen naar die plek gaan en diezelfde foto schieten. Wikiwerner (overleg) 6 jan 2024 13:48 (CET)

Gevonden. Het Arrest Van Dale/Romme stelt: "[D]at het voortbrengsel een eigen, oorspronkelijk karakter moet bezitten, houdt, kort gezegd, in dat de vorm niet ontleend mag zijn aan die van een ander werk (vgl. art. 13 Aw). De eis dat het voortbrengsel het persoonlijk stempel van de maker moet dragen betekent dat sprake moet zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes, en die aldus voortbrengsel is van de menselijke geest. Daarbuiten valt in elk geval al hetgeen een vorm heeft die zo banaal of triviaal is, dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard ook valt te aan te wijzen." Wikiwerner (overleg) 6 jan 2024 14:17 (CET)

Arnoud Engelfriet schrijft:

Het kan gebeuren, alhoewel dit niet vaak zal voorkomen, dat twee mensen onafhankelijk van elkaar hetzelfde werk maken. Een mogelijke situatie is fotografie. Als twee fotografen vanuit hetzelfde standpunt kiezen voor dezelfde belichtingstijd, en met dezelfde lens fotograferen, dan zullen de foto's vrijwel niet van elkaar te onderscheiden zijn. In dat geval hebben beide fotografen het auteursrecht op hun respectieve foto's. In de meeste gevallen zal een dergelijke situatie echter leiden tot een rechtszaak waarin de ene partij de andere ervan beschuldigt zijn werk gestolen te hebben. De rechtbank moet dan beslissen of de vermeend inbreukmaker inderdaad zijn werk heeft gebaseerd op het werk van de ander, of dat hij onafhankelijk op hetzelfde idee is gekomen.

Ook op Arrest_Van_Dale/Romme staat: "een foto van een woning werd wél (...) auteursrechtelijk beschermd geacht". ∼ Wimmel (overleg) 6 jan 2024 15:05 (CET)

Het tijdstip van de dag (blue hour!), in de zon of in de regen, het perspectief, de kadrering, de belichting, de diafragmakeuze (scherptediepte), de nabewerking van kleuren, contrast e.d., het zijn allemaal creatieve keuzes. ErikvanB (overleg) 6 jan 2024 15:30 (CET)

Zie dan de link onderaan het Wikipedia-artikel (ook van Engelfriet): "De grote vraag bij een foto van een schilderij is dus of de fotograaf creativiteit heeft gebruikt bij die foto. Ging het alleen om een exacte reproductie, een ’technisch perfecte’ foto die het schilderij zo getrouw mogelijk weergeeft, dan zal de foto niet beschermd zijn." Voor 'schilderij' kun je ook 'gebouw' invullen. De zaak van de woning zul je gedetailleerd moeten bekijken om te zien waarom die foto wél beschermd is. Wikiwerner (overleg) 6 jan 2024 16:00 (CET)

Leuk is dus nog, dat als de foto wél meer is dan een exacte reproductie, dan valt de foto niet meer onder de panoramavrijheid en schendt je de rechten van de architect. Je mag een dergelijke foto dan nergens publiceren zonder toestemming van de architect, ook niet buiten Commons. Wikiwerner (overleg) 6 jan 2024 17:10 (CET)

Tja. Dit is een exacte reproductie en zou niet auteursrechtelijk beschermd zijn?? Ik wilde eens een foto uploaden die ik had gemaakt van een bushokje met daarop een interessante spelfout – gewoon een exacte reproductie van een bushokje met een reclameaffiche – maar het bushokje is een auteursrechtelijk beschermd ontwerp en de affiche ook, dus ik vroeg eerst aan Wutsje hoe ik dit kon oplossen. Dat werd te ingewikkeld, dus van uploaden is het nooit gekomen. Dat is toch belachelijk? ErikvanB (overleg) 6 jan 2024 17:32 (CET)

Vind ik ook. In dat geval was er ten eerste panoramavrijheid en ten tweede ging het niet om het bushokje maar om die spelfout. Spelfouten hebben voor zover ik weet geen auteursrechtelijke bescherming, tenzij ze heel opzettelijk zijn gemaakt in bv. een gedicht. Dus kom maar op met die foto! Erik Wannee (overleg) 6 jan 2024 18:01 (CET)

Haha. ErikvanB (overleg) 6 jan 2024 18:07 (CET)

Panoramavrijheid is er volgens Commons policy in de regel niet voor posters. De interpretatie van Wikiwerner wat betreft foto's van gebouwen komt ook niet overeen met Commons policy. Bushokjes zijn geen probleem. Tenminste, niet als het een bushokje in NL is. Natuur12 (overleg) 6 jan 2024 18:08 (CET)

Dus deze foto's zijn ook niet-toegestaan? Erik Wannee (overleg) 6 jan 2024 18:24 (CET)

Goeie vraag! ErikvanB (overleg) 6 jan 2024 18:28 (CET)

Bovenste is twijfel maar daar kan sprake zijn van de minimis, onderste is op zich oke want voldoet aan COM:TOO. Natuur12 (overleg) 6 jan 2024 18:39 (CET)

Voor affiches geldt de panoramavrijheid niet. In artikel 18 van de Auteurswet staat: "Als inbreuk op het auteursrecht op een werk als bedoeld in artikel 10, eerste lid, onder 6°, of op een werk, betrekkelijk tot de bouwkunde als bedoeld in artikel 10, eerste lid, onder 8°, dat is gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst, wordt niet beschouwd de verveelvoudiging of openbaarmaking van afbeeldingen van het werk zoals het zich aldaar bevindt." Een affiche is niet gemaakt om permanent te worden geplaatst. Flauw inderdaad, maar helaas. Wikiwerner (overleg) 6 jan 2024 18:51 (CET)

Nog even terug op de eerste case, bij een schilderij kan sprake zijn van een reproductie, bij een gebouw niet want je maakt een 2D projectie van een 3D object. Akoopal _overleg. 7 jan 2024 19:40 (CET)

@Wikiwerner: Rijkelijk laat, maar toch nog een vraag. Bij de foto's van schilderijen kunnen we het gemakshalve hebben over schilderijen die door de maker in het publiek domein gezet zijn. Foto's daarvan vallen ook in het publiek domein, tenzij ze zelf een creatief product zijn. De grondslag is dus de creativiteit van de fotograaf, maar die straalt niet af op het gefotografeerde schilderij; die schilder die zijn werk in het publiek domein plaatste, heeft immers part noch deel aan de foto.

Zo is het volgens mij ook met architectuur: je schendt niet de rechten van de architect door een creatieve foto te publiceren. De werking lijkt mij andersom: een niet creatieve foto van een huis in Nederland (waarvoor panoramavrijheid geldt) valt eveneens onder de panoramavrijheid, als het huis in zijn omgeving wordt getoond. Zo'n foto mag onder cc-by-sa gepubliceerd en aangepast worden, zolang ook de omgeving herkenbaar blijft. Bij een wel creatieve foto mag dat niet, niet vanwege de architect, maar vanwege de auteursrechten van de fotograaf.

Of vergis ik me en kan de architect werkelijk rechten claimen op een vrolijk vervormde foto van zijn bouwsel?

Hebben we een bron voor zo'n stelling? Zelfs als die bron er is, kun je niet zonder meer stellen voor 'schilderij' kun je ook 'gebouw' invullen, want voor gebouwen is de wettelijke grondslag totaal anders  →bertux 10 jan 2024 15:17 (CET)

Er worden hier uiteindelijk een hoop dingen verward. Met een foto van een object heb je in principe te maken met 2 rechten, die van de maker van het object, en die van de fotograaf. De rechten van het object vervallen door panoramavrijheid, maar dat betekent niet dat er op de foto geen rechten kunnen worden geclaimd, wat wel beweerd werd. De discussie over creatieve inbreng is interessant, maar de foto's zijn niet automatisch rechtenvrij, de fotograaf mag ze wel vrijgeven, maar dat is zijn keuze. Dat is wat ik vooral wou aanstippen. Akoopal _overleg. 10 jan 2024 17:14 (CET)

Ik schreef het inderdaad iets te kort door de bocht. Een foto kan inderdaad niet vallen onder panoramavrijheid; hooguit geldt dit voor een gebouw. De vraag is dan, zo gaf ik daarna ook aan met de links naar het beleid op Commons en het Arrest Van Dale/Romme: bezit een foto van een dergelijk gebouw "een eigen, oorspronkelijk karakter" in de zin van dit arrest? "Daarbuiten valt in elk geval al hetgeen een vorm heeft die zo banaal of triviaal is, dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard ook valt te aan te wijzen." Hieronder valt m.i. ook een foto van een gebouw die is genomen vanaf een plek die voor de hand ligt, met instellingen die voor de hand liggen. Iedereen kan immers een bijna identieke foto maken. Zie ook Auteursrecht.nl van de Federatie Auteursrechtbelangen: "In de praktijk is meestal algauw sprake van originaliteit, namelijk als het onwaarschijnlijk is dat iemand anders onafhankelijk precies dezelfde creatie had gemaakt, zoals hetzelfde verhaal, dezelfde muziek of dezelfde foto." Wikiwerner (overleg) 17 jan 2024 15:05 (CET)