Gebruiker:Pimbrils/Kladblok: verschil tussen versies
Georges Daniel de Monfreid |
Venus en mars |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox schilderij |
|||
[[Bestand:Daniel Portrait du peintre.jpg|thumb|200px||Zelfportret, 1889.]] |
|||
| afbeelding=Sandro Botticelli - Venus and Mars - WGA2776.jpg |
|||
'''Elias Pieter van Bommel''' ([[Amsterdam]], [[26 januari]] [[1819]] - [[Wenen (stad)|Wenen]]]], [[2 juni]] [[1890]]) was een [[Nederland]]s kunstschilder. Hij werd vooral beroemd door zijn [[Romantiek (stroming)|romantische]] stadsgezichten. |
|||
| afbeeldingbreedte=330px |
|||
| titel=Venus en Mars |
|||
| kunstenaar=[[Sandro Botticelli]] |
|||
| jaar=Circa [[1483]] |
|||
| type=[[Tempera]] op hout |
|||
| hoogte=69 |
|||
| breedte=173,5 |
|||
| diameter = |
|||
| plaats=[[Londen]] |
|||
| museum=[[National Gallery (Londen)|National Gallery]] |
|||
}} |
|||
'''''Venus en Mars''''' (Italiaans: ''Venera i Marsas'') is de titel van een schilderij van de [[Italië|Italiaanse]] kunstschilder [[Sandro Botticelli]], [[tempera]] op paneel, gemaakt rond 1483. Het werk bevindt zich in de collectie van het [[National Gallery (Londen)|National Gallery]] te [[Londen]]. |
|||
== |
== Context == |
||
''De geboorte van Venus'' is exemplarisch voor de academische kunst, zoals die in het Frankrijk van de negentiende eeuw hoogtij vierde, onder invloed van de [[Académie des Beaux-Arts]]. De door het [[neoclassicisme]] geïnspireerde academisch kunst was eerder [[Romantiek (stroming)|romantisch]] en [[Idealisme|idealistisch]] dan [[Realisme (kunststroming)|realistisch]]. Vaak nam ze historische, religieuze of mythologische taferelen tot thema. Bouguereau kiest hier voor de Romeinse godin van de liefde en de schoonheid. De volgens de [[mythe]] volwassen uit schuim geboren Venus spoelt in een schelp aan land. [[Nimf (mythisch wezen)|Nimfen]], zeegoden en [[putto|puttis]] verwelkomen haar, in volle bewondering voor haar naakte schoonheid. |
|||
Van Bommel studeerde aan de [[Rijksacademie van Beeldende Kunsten|Rijksacademie Amsterdam]] en bij de landschapschilder [[Andries Roth]]. Hij werkte in de stijl van de [[Romantiek (stroming)|romantiek]]. Onder invloed van Roth schilderde hij aanvankelijk ook zelf vooral landschappen, maar na 1850 schakelde hij over op verfijnd uitgewerkte stadsgezichten, vaak met veel drukte en levendigheid. Ook maakte hij rivier- en strandgezichten. Diverse van zijn werken hebben ook historische waarde, met name ook door de gedetailleerde wijze waarop hij -vaak monumentale- panden schilderde. |
|||
De academische kunst uit de negentiende eeuw nam vaak kunstwerken uit de [[klassieke oudheid]] en de [[renaissance]] tot voorbeeld. Ook Bouguereau grijpt in zijn Venus-schilderij terug op eerdere beeltenissen van de Venus, zoals de [[Venus van Milo]], [[Sandro Botticelli]]'s ''[[De Geboorte van Venus]]'' (1485) en [[Rafaël (kunstenaar)|Rafaël]]s ''De triomf van Galatea'' (1514). Ook [[Jean Auguste Dominique Ingres|Ingres]] ''Venus Anadyomene'' (1848) diende hem tot inspiratie. De Venus-figuur geldt als een van de meest geschilderde thema's uit de negentiende eeuw. Binnen een mythologische context was het schilderen van (en kijken naar) voluptueuze geïdealiseerde naaktfiguren in die tijd volledig geoorloofd. |
|||
Van Bommel schilderde door heel Nederland, onder andere in [[Amsterdam]], waar hij ook woonde, [[Rotterdam]], [[Dordrecht]], [[Scheveningen]], [[Vlissingen]] en [[Hoorn (Noord-Holland)|Hoorn]]. Ook maakte hij uitgebreide studiereizen door [[Belgie]], [[Duitsland]], [[Frankrijk]] ([[Parijs]]), [[Hongarije]] en [[Italie]]. Hij overleed in 1890 te Wenen, waar hij zich aan het einde van zijn leven had gevestigd, 69 jaar oud. Diverse van zijn werken zijn in het bezit van het [[Stadsarchief Amsterdam|Gemeentearchief van Amsterdam]]. |
|||
== |
== Afbeelding == |
||
Als vooraanstaand pleitbezorger van de academische kunst en jarenlang ook in die traditie docerend aan de [[Académie Julian]]<ref>Veel van zijn leerlingen aan de Académie Julian zouden uiteindelijk overigens kiezen voor het impressionisme.</ref>, propageerde Bouguereau altijd op de eerste plaats technische perfectie. ''De geboorte van Venus'' getuigt dan ook op de eerste plaats van een nauwgezette uitvoering en een zorgvuldige afwerking. De gladde huid en het neergolvende haar zijn feilloos weergegeven, in warme kleuren. De lichamelijke weergave is volkomen. Uit alles spreekt een hang naar ideële, klassieke volmaaktheid, als een [[Ode (dichtkunst)|ode]] aan de vrouwelijke schoonheid. |
|||
| ⚫ | |||
Monfreid, Corneilla de Conflent.jpg|Paysage de Corneilla de Conflent |
|||
Venus wordt afgebeeld in het midden van het schilderij, staande in een [[Jakobsmantel|Sint-Jacobsschelp]]. In haar asymmetrische pose doet ze denken aan de Venus van Botticelli, maar waar deze haar schaamstreek nog bedekt houdt is de Venus van Bouguereau onbeschaamd naakt. Loom strekt ze haar armen uit terwijl ze zonder schaamte en met een zedige blik haar eigen schoonheid in ogenschouw lijkt te nemen. Haar lichaamsvormen worden eens te meer benadrukt door de centrale belichting en de [[Contrapost|contrapposto]]. Haar huid is ongekend realistisch weergegeven in verfijnde, nauwelijks zichtbare penseelstreken. |
|||
Daniel L'église d'Angoustrine.jpg|L'église d'Angoustrine.jpg |
|||
Monfreid, Home de la camisa blava.jpg|Home de la camisa blava |
|||
De mollige putti op de achtergrond lijken vooral geïnspireerd door Rafael en zijn door Bouguereau bewust vaag weergegeven om de aandacht nog sterker op zijn hoofdfiguur te richten. Naar het voorbeeld van Botticelli zien we rechts, omgeven door [[nimf]]en, [[Zephyrus]], als personificatie van de westenwind, die Venus volgens de mythe in haar schelp over de oceaan naar [[Cyprus]] blies. Beneden schildert Bouguereau, eveneens naar het voorbeeld van renaissanceschilders, een aantal kinderfiguurtjes met engelenvleugeltjes, samen met een dolfijn, traditioneel het symbool van bescherming. |
|||
Portrait de Victor Segalen, 1909.jpg|Portrait de Victor Segalen, 1909 |
|||
Daniel Hommage a Gauguin.jpg|Hommage à Gauguin (détail), 925 |
|||
== Model, historie, waardering == |
|||
Monfreid, Portrait Anne Belfis.jpg|Portrait Anne Belfis |
|||
Voor Bouguereau's Venus stond model Marie Georgine Prinses de Ligne, later gehuwd met Sosthène de la Rochefoucauld. Marie Georgine was een opvallende verschijning in het Parijs van de jaren 1870 en hield zich onder andere bezig met [[Esoterie|esoterische]] praktijken. Samen met haar zus stond ze eerder al model voor Bouguereau's "L'Enlèvement de Psyché" en "Flore et Zéphyr".<ref>Ze stond ook meermaals model voor [[Léon Bonnat]].</ref> Ook is ze te zien in Bouguereau's ''Nymphaeum'' uit 1878, in een nagenoeg identieke pose. De schilder moet over die laatste weergave dusdanig goed tevreden zijn geweest dat hij haar een jaar later op nagenoeg identieke wijze uitbeeldde in het hier besproken werk. |
|||
Monfreid, Nu.jpg|Nu |
|||
Monfreid, Madeleine.jpg|La Madeleine |
|||
Bouguereau schilderde ''De geboorte van Venus'' voor de [[Parijse salon]] van 1879, op een moment toen de controverse tussen academische kunst en het [[impressionisme]] zich op een hoogtepunt bevond. Het werk gaf aanleiding tot talloze polemieken, in de pers zowel als onder het publiek. Binnen de academische wereld werd werk ontvangen als een meesterwerk, onderscheiden met de [[Prix de Rome]] en nog in hetzelfde jaar aangekocht door de Franse staat voor het [[Musée du Luxembourg]]. Progressieve critici als [[Émile Zola]] en [[Joris-Karl Huysmans]] schreven het echter volledig de grond in. Huysmans noemde het een slecht opgeblazen werk, zonder spieren, zenuwen en bloed: "een speldenprik in de torso en de hele compositie klapt in elkaar".<ref>zie [https://books.google.nl/books?id=yQrXaL4ojpAC&pg=PA392&lpg=PA392&dq=bouguereau+huysmans+venus&source=bl&ots=g_29eLZs-a&sig=Cwtio-SpeIUmNkw594rx7h87WHA&hl=nl&sa=X&ei=7_crVYyvOoGKsgG694GwBg&ved=0CFAQ6AEwDQ#v=onepage&q=bouguereau%20huysmans%20venus&f=false Gidea:''Children of the Revolution].</ref> |
|||
Nu de dos.jpg|Nu de dos |
|||
Monfreid, Stillife.jpg|Nature morte à l'orange |
|||
Uiteindelijk zou de romantisch-classicistische kunst van Bouguereau en de zijnen vanaf de jaren 1880 steeds verder terrein verliezen. In de twintigste eeuw werd ze door de kunstkritiek alom verguisd en nauwelijks nog voor vol aangezien. Bouguereau's ''Venus'' werd in 1920 "verbannen" naar het [[Musée des Beaux-Arts de Nantes]], waar het zelfs een tijd lang in het depot belandde. Sinds 1979 is het werk nu te zien in het Musée d'Orsay en voorzichtig lijkt er sprake van een zekere herwaardering. Academische kunst anno de eenentwintigste eeuw mag weer, wordt meer en meer weer op haar eigen merites beoordeeld en is met name in de [[Verenigde Staten]] weer bijzonder populair op veilingen. ''De geboorte van Venus'' geldt daarbij als exemplarisch hoogtepunt binnen het oeuvre van Bouguereau en van de toenmalige academische kunst in zijn algemeenheid. |
|||
== Galerij == |
|||
| ⚫ | |||
Bestand:William-Adolphe Bouguereau - The Nymphaeum - 1878 (detail).jpg|Detail uit Bouguereau's ''Het nymphaeum'' (1878), welke diende als voorbeeld voor zijn Venus |
|||
Bestand:Venus de Milo Louvre Ma399 n2.jpg|Venus van Milo |
|||
Bestand:Support censorship.jpg|Detail uit Botticelli's ''De geboorte van Venus'' |
|||
Bestand:Ingres, venere anadyomène.JPG|Ingres: ''Venus anadyomène'' |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
== Literatuur |
== Literatuur == |
||
* Stephen Farthing: '' |
* Stephen Farthing: ''Kunst in het juiste perspectief'', Librero, Kerkdriel, 2011. ISBN 978-90-8998-048-9 |
||
== Externe links == |
== Externe links == |
||
* {{en}}[http://www.musee-orsay.fr/en/collections/index-of-works/notice.html?no_cache=1&nnumid=016649%7C&cHash=05f7ab3655 Het schilderij op de website van het Musée d'Orsay] |
|||
{{Commonscatklein}} |
|||
* {{en}}[http://birth.ezinemark.com/his-most-famous-painting-the-birth-of-venus-william-adolphe-bouguereau-4f3f5cfe22c.html Analyse van het schilderij] |
|||
* [https://rkd.nl/nl/artists/10223 Van Bommel op de website van de RKD] |
|||
* {{en}}[http://www.arts-crafts-hobbiesanddiy.com/venus-%20birth-goddess.htm Informatie over het schilderij] |
|||
* [http://www.simonis-buunk.nl/collectie/details/Elias_Pieter_van_Bommel_13279.aspx Van Bommel op Simonis&Buunk] |
|||
* [http://de-maarschalk.blogspot.nl/2014/08/elias-pieter-van-bommel-bij-christies.html Vn Bommel op kunstblog De Maarschalk] |
|||
== Noten == |
|||
{{References|90%}} |
|||
{{Commonscat|The Birth of Venus by William-Adolphe Bouguereau|De geboorte van Venus (Bouguereau)}} |
|||
{{DEFAULTSORT: |
{{DEFAULTSORT:Geboorte van Venus}} |
||
[[:Categorie: |
[[:Categorie:Schilderij in het Musée d'Orsay]] |
||
Versie van 16 apr 2015 22:31
| Venus en Mars | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Kunstenaar | Sandro Botticelli | |||
| Jaar | Circa 1483 | |||
| Techniek | Tempera op hout | |||
| Afmetingen | 69 × 173,5 cm | |||
| Museum | National Gallery | |||
| Locatie | Londen | |||
| ||||
Venus en Mars (Italiaans: Venera i Marsas) is de titel van een schilderij van de Italiaanse kunstschilder Sandro Botticelli, tempera op paneel, gemaakt rond 1483. Het werk bevindt zich in de collectie van het National Gallery te Londen.
Context
De geboorte van Venus is exemplarisch voor de academische kunst, zoals die in het Frankrijk van de negentiende eeuw hoogtij vierde, onder invloed van de Académie des Beaux-Arts. De door het neoclassicisme geïnspireerde academisch kunst was eerder romantisch en idealistisch dan realistisch. Vaak nam ze historische, religieuze of mythologische taferelen tot thema. Bouguereau kiest hier voor de Romeinse godin van de liefde en de schoonheid. De volgens de mythe volwassen uit schuim geboren Venus spoelt in een schelp aan land. Nimfen, zeegoden en puttis verwelkomen haar, in volle bewondering voor haar naakte schoonheid.
De academische kunst uit de negentiende eeuw nam vaak kunstwerken uit de klassieke oudheid en de renaissance tot voorbeeld. Ook Bouguereau grijpt in zijn Venus-schilderij terug op eerdere beeltenissen van de Venus, zoals de Venus van Milo, Sandro Botticelli's De Geboorte van Venus (1485) en Rafaëls De triomf van Galatea (1514). Ook Ingres Venus Anadyomene (1848) diende hem tot inspiratie. De Venus-figuur geldt als een van de meest geschilderde thema's uit de negentiende eeuw. Binnen een mythologische context was het schilderen van (en kijken naar) voluptueuze geïdealiseerde naaktfiguren in die tijd volledig geoorloofd.
Afbeelding
Als vooraanstaand pleitbezorger van de academische kunst en jarenlang ook in die traditie docerend aan de Académie Julian[1], propageerde Bouguereau altijd op de eerste plaats technische perfectie. De geboorte van Venus getuigt dan ook op de eerste plaats van een nauwgezette uitvoering en een zorgvuldige afwerking. De gladde huid en het neergolvende haar zijn feilloos weergegeven, in warme kleuren. De lichamelijke weergave is volkomen. Uit alles spreekt een hang naar ideële, klassieke volmaaktheid, als een ode aan de vrouwelijke schoonheid.
Venus wordt afgebeeld in het midden van het schilderij, staande in een Sint-Jacobsschelp. In haar asymmetrische pose doet ze denken aan de Venus van Botticelli, maar waar deze haar schaamstreek nog bedekt houdt is de Venus van Bouguereau onbeschaamd naakt. Loom strekt ze haar armen uit terwijl ze zonder schaamte en met een zedige blik haar eigen schoonheid in ogenschouw lijkt te nemen. Haar lichaamsvormen worden eens te meer benadrukt door de centrale belichting en de contrapposto. Haar huid is ongekend realistisch weergegeven in verfijnde, nauwelijks zichtbare penseelstreken.
De mollige putti op de achtergrond lijken vooral geïnspireerd door Rafael en zijn door Bouguereau bewust vaag weergegeven om de aandacht nog sterker op zijn hoofdfiguur te richten. Naar het voorbeeld van Botticelli zien we rechts, omgeven door nimfen, Zephyrus, als personificatie van de westenwind, die Venus volgens de mythe in haar schelp over de oceaan naar Cyprus blies. Beneden schildert Bouguereau, eveneens naar het voorbeeld van renaissanceschilders, een aantal kinderfiguurtjes met engelenvleugeltjes, samen met een dolfijn, traditioneel het symbool van bescherming.
Model, historie, waardering
Voor Bouguereau's Venus stond model Marie Georgine Prinses de Ligne, later gehuwd met Sosthène de la Rochefoucauld. Marie Georgine was een opvallende verschijning in het Parijs van de jaren 1870 en hield zich onder andere bezig met esoterische praktijken. Samen met haar zus stond ze eerder al model voor Bouguereau's "L'Enlèvement de Psyché" en "Flore et Zéphyr".[2] Ook is ze te zien in Bouguereau's Nymphaeum uit 1878, in een nagenoeg identieke pose. De schilder moet over die laatste weergave dusdanig goed tevreden zijn geweest dat hij haar een jaar later op nagenoeg identieke wijze uitbeeldde in het hier besproken werk.
Bouguereau schilderde De geboorte van Venus voor de Parijse salon van 1879, op een moment toen de controverse tussen academische kunst en het impressionisme zich op een hoogtepunt bevond. Het werk gaf aanleiding tot talloze polemieken, in de pers zowel als onder het publiek. Binnen de academische wereld werd werk ontvangen als een meesterwerk, onderscheiden met de Prix de Rome en nog in hetzelfde jaar aangekocht door de Franse staat voor het Musée du Luxembourg. Progressieve critici als Émile Zola en Joris-Karl Huysmans schreven het echter volledig de grond in. Huysmans noemde het een slecht opgeblazen werk, zonder spieren, zenuwen en bloed: "een speldenprik in de torso en de hele compositie klapt in elkaar".[3]
Uiteindelijk zou de romantisch-classicistische kunst van Bouguereau en de zijnen vanaf de jaren 1880 steeds verder terrein verliezen. In de twintigste eeuw werd ze door de kunstkritiek alom verguisd en nauwelijks nog voor vol aangezien. Bouguereau's Venus werd in 1920 "verbannen" naar het Musée des Beaux-Arts de Nantes, waar het zelfs een tijd lang in het depot belandde. Sinds 1979 is het werk nu te zien in het Musée d'Orsay en voorzichtig lijkt er sprake van een zekere herwaardering. Academische kunst anno de eenentwintigste eeuw mag weer, wordt meer en meer weer op haar eigen merites beoordeeld en is met name in de Verenigde Staten weer bijzonder populair op veilingen. De geboorte van Venus geldt daarbij als exemplarisch hoogtepunt binnen het oeuvre van Bouguereau en van de toenmalige academische kunst in zijn algemeenheid.
Galerij
-
Detail uit Bouguereau's Het nymphaeum (1878), welke diende als voorbeeld voor zijn Venus -
Venus van Milo -
Detail uit Botticelli's De geboorte van Venus -
Ingres: Venus anadyomène
.jpg)
Literatuur
- Stephen Farthing: Kunst in het juiste perspectief, Librero, Kerkdriel, 2011. ISBN 978-90-8998-048-9
Externe links
- (en) Het schilderij op de website van het Musée d'Orsay
- (en) Analyse van het schilderij
- (en) Informatie over het schilderij
Noten
- ↑ Veel van zijn leerlingen aan de Académie Julian zouden uiteindelijk overigens kiezen voor het impressionisme.
- ↑ Ze stond ook meermaals model voor Léon Bonnat.
- ↑ zie Gidea:Children of the Revolution.
