16 Cygni
| 16 Cygni | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Sterrenbeeld | Zwaan (Cygnus) | |||
| Waarnemingsgegevens | ||||
| Rechte klimming | 19u41m48,9535s | |||
| Declinatie (Epoche 2000) |
+50° 31' 03,083" | |||
| Schijnbare magnitude | 6,20 | |||
| Details | ||||
| Spectraalklasse | G1.5Vb / G2.5Vb / M?V | |||
| Temperatuur (K) | 5803 ± 3,1 K | |||
| Afstand* (lj) | 68,92 lj (P=47,3239 mas) / 68,911 lj (P=47,3302 mas) | |||
| Straal | 1,4 (× zon) | |||
| Massa | 1,02 (× zon) | |||
| Meervoudig | drievoudig | |||
| * afstanden aangegeven als "parallax xxx = yyy lj" zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax | ||||
| ||||
16 Cygni is een meervoudige ster bestaande uit drie sterren, ongeveer 70 lichtjaar van de Aarde verwijderd, in het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus). Het stelsel bestaat uit twee sterren van hetzelfde type als onze zon (gele dwerg): 16 Cygni A en 16 Cygni B, en een rode dwerg-ster: 16 Cygni C. In 1996 is een exoplaneet ontdekt in een excentrische omloopbaan rond 16 Cygni B.
Afstand
[bewerken | brontekst bewerken]De parallax van de twee helderste sterren is bepaald als deel van de astrometrie-missie GAIA. De vastgestelde parallax van 16 Cygni A is 47,3239 milliboogseconde en van 16 Cygni B is die 47,3302 milliboogseconde. Aangezien beide sterren één stelsel vormen, is aannemelijk dat het verschil tussen beide bepalingen berust op een meetonzekerheid. De afwijking valt namelijk binnen de foutmarge. De afstand van beide sterren is 68,92 lichtjaar.
Stellaire componenten
[bewerken | brontekst bewerken]16 Cygni is een drievoudig systeem: de sterren A en C vormen een klein binair stelsel met een geprojecteerde separatie van 73 AU.[1] De baanelementen van het A-C stelsel zijn nog onbekend. Op een afstand van 860 AE staat de derde component: 16 Cygni B. De omlooptijd van Cygni B ten opzichte van het A-C paar is bepaald in 1999: de vermoedelijke omlooptijd ligt in de orde van 18.200 tot 1,3 miljoen jaar: een elliptische baan met een lange as van tussen de 877 en 15.180 AE. De baan van 16 Cygni B heeft bovendien een inclinatie van tussen de 100 en 160 graden in relatie tot de A-C pool.[2]
De inschatting van de ouderdom is dat het stelsel veel ouder is dan het zonnestelsel.
Planetenstelsel
[bewerken | brontekst bewerken]In 1996 werd een planeet ontdekt in een excentrische baan rond 16 Cygni B.[3] De omlooptijd van deze planeet (genaamd 16 Cygni Bb) is 798,5 dagen, met een lange as van 1,68 AE. Zoals bij de meerderheid van de exoplaneten werd deze planeet ontdekt door de wisselingen in radiële snelheid van de bijbehorende ster te meten. Dit geeft echter alleen een indruk van de minimale massa: in dit geval ongeveer 1,68 maal die van Jupiter.
Op 24 mei 1999 is een radiosignaal naar het 16 Cygni-stelsel gezonden, met de naam 'Cosmic Call 1', voor het geval daar intelligent leven voorkomt. Het signaal zal daar aankomen in november 2069.[4]
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) 16 Cygni in SIMBAD
- Matthew Holman, Jihad Touma & Scott Tremaine (1997). Chaotic variations in the eccentricity of the planet orbiting 16 Cygni B. Nature 386 (6622): 254–256. DOI: 10.1038/386254a0.
- ↑ Raghavan et al. (2006). Two Suns in The Sky: Stellar Multiplicity in Exoplanet Systems. The Astrophysical Journal 646 (1): 523–542. DOI: 10.1086/504823. Gearchiveerd van origineel op 28 april 2020. Geraadpleegd op 31 december 2011.
- ↑ Hauser, H., Marcy, G. (1999). The Orbit of 16 Cygni AB. Publications of the Astronomical Society of the Pacific 111 (757): 321–334. DOI: 10.1086/316328. Gearchiveerd van origineel op 1 maart 2020. Geraadpleegd op 6 juli 2023.
- ↑ Cochran et al. (1997). The Discovery of a Planetary Companion to 16 Cygni B. The Astrophysical Journal 483 (1): 457–463. DOI: 10.1086/304245. Gearchiveerd van origineel op 28 april 2020. Geraadpleegd op 31 december 2011.
- ↑ http://www.cplire.ru/rus/ra&sr/VAK-2004.html. Gearchiveerd op 6 juli 2023.