Abdank
Heraldische clan Abdank | ||||
---|---|---|---|---|
Details | ||||
Ingevoerd | Voor 1212 | |||
Helmteken | Een zilveren Łękawica | |||
Schild | Een zilveren Łękawica in een rood schild | |||
Wapenspreuk | Abdaniec!, Abdank!, Awdaniec!, Habdank!, Hebdank! | |||
|
Abdank (ook: Abdaniec, Abdanek, Avdank, Awdancz, Awdaniec, Białkotka, Biłkotka, Czelejów, Habdaniec, Habdank, Haudaniec, Hawdaniec, Hebdank, Łąkotka, Łękawa, Łękawica, Skuba, Szczedrzyk) was een Poolse heraldische clan (ród herbowy) van middeleeuws Polen en later het Pools-Litouwse Gemenebest.
Achtergrond
[bewerken | brontekst bewerken]Het zegel van kasteelvoogd Lupus kruszwicki uit 1212 is de oudste vermelding van Abdank.[1][2] In 1413 werd de clan naar Litouwen gebracht. De familie Goštautas (ook bekend als Gasztołd) was een van de eerste Litouwse adellijke families die het wapen heeft overgenomen.[3] De historicus Tadeusz Gajl heeft 687 Poolse Abdank clanfamilies geïdentificeerd.[4]
Legende
[bewerken | brontekst bewerken]Volgens de legende zou de schoenmaker Skuba voor het doden van de Smok Wawelski op de Wawel van de legendarische koning Krakus de letter W op zijn schild gekregen hebben. De W zou voor wąż (slang) of Wawel staan en de Łękawica op het Abdank-wapen moeten voorstellen.[5]
Telgen
[bewerken | brontekst bewerken]De clan bracht de volgende bekende telgen voort:
- Goštautas
- Martynas Goštautas, Woiwode
- Jonas Goštautas, staatsman
- Albertas Goštautas, Woiwode
- Stanislovas Goštautas, staatsman
- Ankwicz
- Józef Ankwicz, staatsman
- Andrzej Ankwicz, aartsbisschop
- Jan Chojeński, bisschop
- Jan Konarski, bisschop
- Krystyna Skarbek, geheim agent
- Jerzy Jazłowiecki, Hetman en Woiwode
- Bohdan Chmelnytsky, Kozakkenleider
- Wilfrid M. Voynich, Pools revolutionair
- Ivan Vyhovsky, Hetman
Variaties op het wapen van Abdank
[bewerken | brontekst bewerken]-
Variant Abdank
-
Wapen van Andronowski
-
Wapen van Androszowski
-
Wapen van Syrokomla
-
Wapen van Hołub
-
Wapen van Iłgowski
-
Wapen van Liczbiński
-
Wapen van Machnowski
-
Wapen van Wojnillowicz
-
Wapen van Skarbek
-
Wapen van Chmelnitskyi
-
Wapen van de gemeente Osięciny
-
Wapen van de stad Vietka
-
Wapen van de 58e Onafhankelijke Gemotoriseerde Infanteriebrigade
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Knoop met het Abdank-wapen
-
Kerk van Yazlovets en het Abdank-wapen
-
Orbis Poloni (1642)
-
Sint-Jerome door Michael Lancz von Kitzingen (1507)
-
Het Abdank-wapen in Krosno
- (pl) Gajl, T., Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku: ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów (2007)
- (pl) Res Publica, Znad Wilii (2007)
- (pl) Oficyna Liberałów, Najwyższy czas! - Volume 17,Nummers 36-5 (2006)
- (pl) Górzyński, S.; Kochanowski, J., Herby szlachty polskiej (1990)
- (en) Kobyliński, S., Her Majesty the Vistula (1984)
- Noten