Aplexa hypnorum

Aplexa hypnorum
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Mollusca (Weekdieren)
Klasse:	Gastropoda (Slakken of buikpotigen)
Orde:	Pulmonata
Superfamilie:	Planorboidea
Familie:	Physidae
Geslacht:	Aplexa
	soort
	Aplexa hypnorum; (Linnaeus, 1758)
	Aanwezigheid in Europa per land ■ aanwezig ■ geen gegevens
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal	Biologie

Aplexa hypnorum (ook wel: slaapslakje) is een in zoet water levende longslak uit de familie Physidae.

Naam[bewerken | brontekst bewerken]

De soortnaam werd in 1758 ingevoerd door Carl Linnaeus (1786-1836) als Bulla hypnorum in de tiende editie van Systema naturae.^[1] Door andere inzichten in de taxonomie is de soort later in het geslacht Aplexa geplaatst. Als gevolg van deze naamswijziging worden auteursnaam en datum nu tussen haakjes gezet. De soortaanduiding hypnorum verwijst naar de eigenschap om droge perioden te kunnen overleven door in de uitdrogende modder of ander bodemmateriaal de terugkomst van het water af te wachten.

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

De schelp[bewerken | brontekst bewerken]

De schelp is linksgewonden en slank spoelvormig. De top is spits en er zijn ongeveer 6 regelmatig in grootte toenemende matig bolle windingen. De mondopening is langgerekt peervormig, heeft een scherphoekige bovenzijde en neemt ongeveer de helft van de totale schelphoogte in beslag. De spil is aan de onderzijde iets verdraaid. De zeer breekbare mondrand is niet verdikt, wijkt aan de onderzijde wat naar achteren en is discontinu. Boven en onderkant van de mondrand worden aan de pariëtale zijde verbonden met een dunne goed ontwikkelde callus. Er is geen navel. De schelp is dunschalig, glad en glanzend. Groeilijnen zijn zwak ontwikkeld en soms is een oude mondrand zichtbaar. Af en toe is een zeer fijne spiraalsculptuur aanwezig. Bij levende dieren is de schelp doorschijnend en geelachtig tot roodbruin van kleur. Fossiele schelpen zijn wit, glanzend en ondoorzichtig.

Afmetingen van de schelp

breedte: 5 mm
hoogte: 12 mm

Habitat[bewerken | brontekst bewerken]

De soort leeft in periodiek uitdrogend water dat doorgaans niet dieper is dan een meter. Op moerassige plaatsen, greppels, kleine slootjes en poeltjes.

Huidige verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]

Aplexa hypnorum heeft een Europese verspreiding met de nadruk op het Noordelijk gedeelte.

Fossiel voorkomen[bewerken | brontekst bewerken]

De soort is bekend uit interglacialen en interstadialen uit het hele Pleistoceen, en het Holoceen. In Nederland gevonden in afzettingen uit het Bavel Interglaciaal^[2], interstadialen van het Weichselien^[3] en het Holoceen.^[4] In België gevonden in het Holoceen.^[5]

Verwijzingen[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen en verwijzingen

Voetnoten

↑ Linnaeus, C., 1758. Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Editio decima, reformata. Tomus I. Stockholm: Laurentii Salvii, iv + 824 pp.
↑ Spaink, G., 1968. Een bijzondere continentale molluskenfauna uit het Oud Pleistoceen uit een kleigroeve tussen Bavel en Dorst nabij Breda. Correspondentieblad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 129: 1382-1383.
↑ Hoek, W.Z., Bohnke, S.J.P., Ganssen, G.M., Meijer, T., 1999. Lateglacial environmental changes recorded in calcareous gyttja deposits at Gulickshof, southern Netherlands. Boreas, 28(3): 416-432.
↑ Meijer, T., 1984. Holocene molluskenfauna's uit de Stevenshofjes Polder in Leiden. Bodemonderzoek in Leiden 1983: 134-151.
↑ Kuijper, W.J., 2007. Flora en fauna in en rond een Scheldegeul bij Kallo op het einde van het Atlanticum (Beveren, prov. Oost-Vlaanderen). Relicta, 1: 29-48.

Literatuur

Adam, W., 1960. Mollusques terrestres et fluviatiles. Faune de Belgique. Bruxelles, 402 pp.
Gittenberger, E., Janssen, A.W., Kuijper, W.J., Kuiper, J.G.J., Meijer, T., Velde, G. van der, Vries, J.N. de, 1998. De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden, 288 pp. ISBN 90-5011-201-3
Gloër, P., 2002. Die Süßwassergastropoden Nord- und Mitteleuropas - Bestimmungsschlüssel, Lebensweise, Verbreitung. In: F. Dahl (ed.), Die Tierwelt Deutschlands, 73: 327 pp. (2nd rev. ed.); ISBN 3-923376-02-2.

[1] Linnaeus, C., 1758. Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Editio decima, reformata. Tomus I. Stockholm: Laurentii Salvii, iv + 824 pp.

[2] Spaink, G., 1968. Een bijzondere continentale molluskenfauna uit het Oud Pleistoceen uit een kleigroeve tussen Bavel en Dorst nabij Breda. Correspondentieblad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 129: 1382-1383.

[3] Hoek, W.Z., Bohnke, S.J.P., Ganssen, G.M., Meijer, T., 1999. Lateglacial environmental changes recorded in calcareous gyttja deposits at Gulickshof, southern Netherlands. Boreas, 28(3): 416-432.

[4] Meijer, T., 1984. Holocene molluskenfauna's uit de Stevenshofjes Polder in Leiden. Bodemonderzoek in Leiden 1983: 134-151.

[5] Kuijper, W.J., 2007. Flora en fauna in en rond een Scheldegeul bij Kallo op het einde van het Atlanticum (Beveren, prov. Oost-Vlaanderen). Relicta, 1: 29-48.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]