Branchiopoda

Branchiopoda
	Triops longicaudatus, een Notostraca
Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Arthropoda (Geleedpotigen)
Onderstam:	Crustacea (Kreeftachtigen)
Klasse
	Branchiopoda; Latreille, 1817
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Branchiopoda op Wikispecies
	(en) World Register of Marine Species
Portaal	Biologie

De Branchiopoda (Blad- of kieuwpootkreeftjes) vormen een middelgrote (circa 500 soorten), vrij primitieve, klasse van de kreeftachtigen. Hiertoe behoren onder andere de watervlooien en de pekelkreeftjes.

Anatomie

Kieuwpootkreeftjes bezitten een variabel aantal segmenten en aanhangels op de thorax (borststuk). Het achterlijf (abdomen) is meestal vrij van aanhangsels en het telson bezit vrijwel altijd een paar caudale vertakkingen.
Eerste en tweede maxilles zijn vaak gereduceerd en maxillipeden zijn altijd afwezig. De rest van de aanhangsels zijn ongedifferentieerde bladachtige pootjes. Sommigen bereiken een lengte van 10 cm, maar het merendeel blijft veel kleiner. De aanhangsels dragen fijne borstels, waarmee voedseldeeltjes uit het water worden gefilterd. Veel soorten bezitten de rode bloedkleurstof hemoglobine en vertonen een roze verkleuring.

Leefwijze

Hun manier van voortbeweging kan ritmisch of vloeiend zijn bij gebruik van de pootaanhangsels, maar ook schokkerig, vooral bij watervlooien die hun tweede antennenpaar gebruiken. Sommige soorten kunnen uitdroging overleven.

Voortplanting

Binnen deze klasse komt vaak ongeslachtelijke voortplanting voor. De vrouwtjes zetten meerdere legsels af van elk honderden eitjes.

Verspreiding en leefgebied

Dieren uit deze klasse komen wereldwijd voor in zoet water, maar ook in brak of zout water zijn ze te vinden.

Taxonomie

De volgende taxa zijn bij de Branchiopoda ingedeeld:^[2]^[3]

Onderklasse Calmanostraca Tasch, 1969^[4]
- Orde Notostraca (Kopschildkreeftjes) Sars, 1867
  - Familie Triopsidae Keilhack, 1909
Onderklasse Diplostraca
- Infraklasse Cladoceromorpha
  - Superorde Cladocera (Watervlooien)
    - Orde Anomopoda Stebbing, 1902
      - Familie Bosminidae Baird, 1845
      - Familie Chydoridae Dybowski & Grochowski, 1894 emend. Frey, 1967
      - Familie Daphniidae Straus, 1820
      - Familie Eurycercidae
      - Familie Ilyocryptidae Smirnov, 1971
      - Familie Macrothricidae Norman & Brady, 1867
      - Familie Moinidae Goulden, 1968
    - Orde Ctenopoda Sars, 1865
      - Familie Holopediidae G.O. Sars, 1865
      - Familie Pseudopenilidae Korovchinsky & Sergeeva, 2008
      - Familie Sididae Baird, 1850
    - Orde Haplopoda Sars, 1865
      - Familie Leptodoridae Lilljeborg, 1900
    - Orde Onychopoda Sars, 1865
      - Familie Cercopagididae Mordukhai-Boltovskoi, 1968
      - Familie Podonidae Mordukhai-Boltovskoi, 1968
      - Familie Polyphemidae Baird, 1845
  - Orde Cyclestherida Sars, 1899
    - Familie Cyclestheriidae Sars, 1899
- Orde Laevicaudata Linder, 1945
  - Familie Lynceidae Baird, 1845
- Orde Spinicaudata
  - Familie Cyzicidae Stebbing, 1910
  - Familie Leptestheriidae Daday, 1923
  - Familie Limnadiidae Baird, 1849
Onderklasse Sarsostraca Tasch, 1969
- Orde Anostraca (Pekelkreeftjes) Sars, 1867
  - Onderorde Artemiina Weekers, Murugan, Vanfleteren, Belk and Dumont, 2002
    - Familie Artemiidae Grochowski, 1896
    - Familie Parartemiidae Simon, 1886
  - Onderorde Anostracina Weekers, Murugan, Vanfleteren, Belk and Dumont, 2002
    - Familie Branchinectidae Daday, 1910
    - Familie Branchipodidae Simon, 1886
    - Familie Chirocephalidae Daday, 1910
    - Familie Streptocephalidae Daday, 1910
    - Familie Tanymastigitidae Weekers, Murugan, Vanfleteren, Belk and Dumont, 2002
    - Familie Thamnocephalidae Packard, 1883
- Orde † Lipostraca Scourfield 1926

Galerij

Lepidurus apus
(Notostraca)
Artemia salina
(Anostraca)
Daphnia pulex
(Cladocera)

Bronnen

↑ Latreille, P. A. (1817) Les Crustacés, les Arachnides, et les Insectes. In: G. L. C. F. D. Cuvier Le Regne Animal, distribue d'apres son organisation, pour servrir de base a l'histoire naturelle des animaux et d'introduction a l'anatomie comparee. Volume 3 Paris
↑ Martin, Joel W. & George E. Davis, (2001) An Updated Classification of the Recent Crustacea. Natural History Museum of Los Angeles County. pp. 132. met update vanuit Zootaxa 3148
↑ Boxshall, G. (2016) Branchiopoda. Geraadpleegd via: World Register of Marine Species
↑ Tasch, P. (1969) Branchiopoda. In: Moore, R.C. (Ed.), Treatise on Invertebrate Palaeontology. Part Arthropoda. Geological Society of America, Boulder, Colorado. pp. 128–191

David Burnie (2001) - Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).

[1] Latreille, P. A. (1817) Les Crustacés, les Arachnides, et les Insectes. In: G. L. C. F. D. Cuvier Le Regne Animal, distribue d'apres son organisation, pour servrir de base a l'histoire naturelle des animaux et d'introduction a l'anatomie comparee. Volume 3 Paris

[2] Martin, Joel W. & George E. Davis, (2001) An Updated Classification of the Recent Crustacea. Natural History Museum of Los Angeles County. pp. 132. met update vanuit Zootaxa 3148

[3] Boxshall, G. (2016) Branchiopoda. Geraadpleegd via: World Register of Marine Species

[4] Tasch, P. (1969) Branchiopoda. In: Moore, R.C. (Ed.), Treatise on Invertebrate Palaeontology. Part Arthropoda. Geological Society of America, Boulder, Colorado. pp. 128–191

[1]

[2]

[3]

[4]