Distikstoftrioxide

Distikstoftrioxide
Structuurformule en molecuulmodel
Resonantiestructuren van distikstoftrioxide
Molecuulmodel van distikstoftrioxide
Algemeen
Molecuulformule	N2O3
IUPAC-naam	distikstoftrioxide
Andere namen	salpeterig anhydride, stikstofsesquioxide
Molmassa	76,01 g/mol
SMILES	[O-][N+](=O)N=O
CAS-nummer	10544-73-7
EG-nummer	234-128-5
PubChem	61526
Wikidata	Q407833
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	gasvormig
Kleur	blauw
Dichtheid	1,783 g/cm³
Smeltpunt	−100,7 °C
Kookpunt	(ontleedt) 3,5 °C
Goed oplosbaar in	water, di-ethylether
Geometrie en kristalstructuur
Dipoolmoment	2,122 D
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHog	+91,20 kJ/mol
Sog, 1 bar	314,63 J/mol·K
Cop,m	65,3 J/mol·K
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Distikstoftrioxide is een chemische verbinding met de molecuulformule N₂O₃. Dit diepblauw gekleurd gas is een van de binaire stikstofoxiden. De stof wordt gevormd door het mengen van equimolaire hoeveelheden (evenveel mol van beide verbindingen) stikstofmonoxide en stikstofdioxide en het mengsel vervolgens tot onder −21 °C te koelen:

$\mathrm {NO} +\mathrm {NO_{2}} \rightleftharpoons \mathrm {N_{2}O_{3}}$

Distikstoftrioxide is alleen isoleerbaar bij lage temperatuur, en alleen als vloeistof of vaste stof. Bij hogere temperaturen ligt het evenwicht aan de kant van de samenstellende gassen met K_diss = 193 kPa (25 °C).

Distikstoftrioxide kan ook worden gemaakt uit salpeterzuur en arseen(III)oxide:

$\mathrm {2\ HNO_{3}+As_{2}O_{3}+2\ H_{2}O\longrightarrow 2\ H_{3}AsO_{4}+N_{2}O_{3}}$

Structuur en binding

Standaard stikstof-stikstofbindingen hebben de lengte zoals deze in hydrazine voorkomt: 145 pm. In N₂O₃ is de binding echter ongebruikelijk lang: 186 pm. Hiermee vertoont de verbinding overeenkomst met enkele andere stikstofoxides, zoals distikstoftetroxide (175 pm). Het N₂O₃ molecuul is vlak en heeft Cs-symmetrie. De in onderstaande figuren weergeven maten zijn gebaseerd op lagetemperatuur-microgolfspectroscopie van gasvormig N₂O₃:

N₂O₃ is de watervrije (anhydride-)vorm van het instabiele salpeterigzuur (HNO₂), wat ook ontstaat bij het oplossen van N₂O₃ in water. Op basis van het feit dat N₂O₃ een anhydridevorm is zou een andere structuur verwacht worden, namelijk O=N–O–N=O, maar dit isomeer wordt niet waargenomen. Als het salpeterigzuur niet snel na zijn vorming wordt gebruikt treedt een autoredoxreactie op naar salpeterzuur en stikstofmonoxide. Nitrieten worden soms bereid door N₂O₃ aan basische oplossingen toe te voegen.

Externe links

• (en) National Pollutant Inventory - Oxides of nitrogen fact sheet
• (en) Webelements: Compound data - dinitrogen trioxide
• (en) Oxides of nitrogen - synthesis and uses
• (en) Ivtantermo - dinitrogen trioxide table of values

Bronnen, noten en/of referenties

· ·

Stikstofoxiden

NO · NO₂ · N₂O · N₂O₃ · N₂O₄ · N₂O₅ · NO₃

Mediabestanden

Zie de categorie Dinitrogen trioxide van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.