Naar inhoud springen

Frederik Kaiser

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Frederik Kaiser
Frederik Kaiser
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum 10 juni 1808
Geboorteplaats Amsterdam
Overlijdensdatum 28 juli 1872
Overlijdensplaats Leiden
Begraafplaats Begraafplaats GroenesteegBewerken op Wikidata
Locatie begraafplaats Begraafplaats op Find a Grave
Nationaliteit Nederlandse
Academische achtergrond
Alma mater Universiteit LeidenBewerken op Wikidata
Promotor Pieter Johannes Uylenbroek
Wetenschappelijk werk
Vakgebied Sterrenkunde
Universiteit Universiteit Leiden
Beroep Sterrenkundige
Dbnl-profiel
De Oude Sterrewacht te Leiden
Grafsteen van Frederik Kaiser op de begraafplaats Groenesteeg in Leiden, grafnummer 400
2013, na de restauratie

Frederik (ook: Friedrich) Kaiser (Amsterdam, 10 juni 1808Leiden, 28 juli 1872) was een Nederlands sterrenkundige.

Kaiser werd geboren te Amsterdam, waar zijn vader, afkomstig uit Nassau-Dietz, als leraar Duits enige jaren werkzaam was. Zijn vader overleed toen hij negen jaar oud was waarna Frederik terecht kwam bij zijn oom Johan Frederik Keijser. Op zijn achttiende werd hij in 1826 als observator aangesteld op de sterrewacht van de Leidse universiteit, gevestigd op het dak van het aan het Rapenburg gelegen academiegebouw. Zijn passie voor de sterrenkunde was hem door zijn oom bijgebracht, die als amateurastronoom een goede reputatie had opgebouwd. Op 15 februari 1831 werd hij aldaar als student ingeschreven.

Hij maakte naam als sterrenkundige toen hij in 1835 met een geleende telescoop de voorspellingen die hij een jaar eerder had gedaan over de baan van komeet Halley bleken uit te komen. Hij promoveerde (een eredoctoraat) dat jaar bij Pieter Johannes Uylenbroek en Gerard Moll op een proefschrift met de titel Verhandeling over de komeet van Halley, hare vroegere verschijningen en de toekomstige in het jaar 1835 : tevens inhoudende een overzigt over alle kometen wier omloopstijden met meerdere of mindere juistheid zijn bepaald : met eene kaart, den weg voorstellende, welken de komeet van Halley, bij hare toekomstige verschijning, aan den sterrenhemel zal afleggen.[1] Twee jaar later, in 1837, werd hij benoemd tot lector, in 1840 buitengewoon en in 1845 gewoon hoogleraar in de sterrenkunde.

Met gebrekkige middelen heeft hij de Nederlandse roem in de sterrenkunde bevestigd en uitgebreid. Hij stond internationaal bekend om zijn nauwkeurige positiebepalingen. Als leraar onderscheidde hij zich, zelfs voor niet mathematisch voorbereide hoorders en lezers, door ongewone duidelijkheid. Hij was een kundig popularisator. Dat blijkt onder andere uit zijn bijdragen aan het populair-wetenschappelijke tijdschrift Album der Natuur ("een werk ter verspreiding van natuurkennis onder beschaafde lezers van allerlei stand"), bijv. 'De Beweging der Aarde en hare jongst ontdekte Bewijsgronden,' in 1855.

Kaiser liet een nieuwe sterrenwacht bouwen vlak bij de later naar hem genoemde Kaiserstraat in Leiden. De sterrenwacht werd in 1860 voltooid en in 1861 van instrumenten voorzien.

Kaisers nicht Aletta huwde in 1881 met de natuurkundige Hendrik Lorentz, die bij Kaiser gestudeerd had.

Na zijn overlijden op 28 juli 1872 in Leiden werd hij op 1 augustus 1872 begraven op de begraafplaats Groenesteeg in Leiden, grafnummer 400.[2]

Marsonderzoek

[bewerken | brontekst bewerken]

Hij maakte tijdens de oppositie van Mars in 1862 een reeks tekeningen en bepaalde de omwentelingstijd van Mars.

Wikisource heeft originele werken van deze auteur: Frederik Kaiser.

Werken van Kaiser

[bewerken | brontekst bewerken]
Beeld van Kaiser in Leiden

Behalve veel wetenschappelijke astronomische werken, schreef hij:

Bronnen over Kaiser

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Frederik Kaiser van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Voorganger:
Joannes Henricus Scholten
Rector magnificus van de Universiteit Leiden
1857 - 1858
Opvolger:
Jan Hendrik Stuffken