Frederik Kaiser

Frederik Kaiser
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum	10 juni 1808
Geboorteplaats	Amsterdam
Overlijdensdatum	28 juli 1872
Overlijdensplaats	Leiden
Nationaliteit	Nederlandse
Werkzaamheden
Vakgebied	Sterrenkunde
Universiteit	Universiteit Leiden
Beroep	Sterrenkundige
Portaal    Onderwijs

De Oude Sterrewacht te Leiden

2013, na de restauratie

Grafsteen van Frederik Kaiser op de begraafplaats Groenesteeg in Leiden, grafnummer 400

Frederik (ook: Friedrich) Kaiser (Amsterdam, 10 juni 1808 – Leiden, 28 juli 1872) was een Nederlands sterrenkundige.

Leven

Kaiser werd geboren te Amsterdam, waar zijn vader, afkomstig uit Nassau-Dietz, als leraar Duits enige jaren werkzaam was. Hij werd in 1826 observator aan de Sterrewacht Leiden, op 15 februari 1831 aldaar als student ingeschreven, in 1837 lector, in 1840 buitengewoon en in 1845 gewoon hoogleraar in de sterrenkunde.

Met gebrekkige middelen heeft hij de Nederlandse roem in de sterrenkunde bevestigd en uitgebreid. Hij stond internationaal bekend om zijn nauwkeurige positiebepalingen. Als leraar onderscheidde hij zich, zelfs voor niet mathematisch voorbereide hoorders en lezers, door ongewone duidelijkheid. Hij was een kundig popularisator. Kaiser liet een nieuwe sterrenwacht bouwen vlak bij de later naar hem genoemde Kaiserstraat in Leiden. De sterrenwacht werd in 1860 voltooid en in 1861 van instrumenten voorzien.

Kaisers nicht Aletta huwde in 1881 met de natuurkundige Hendrik Lorentz, die bij Kaiser gestudeerd had.

Na zijn overlijden op 28 juli 1872 in Leiden werd hij op 1 augustus 1872 begraven op de begraafplaats Groenesteeg in Leiden, grafnummer 400

Marsonderzoek

Hij maakte tijdens de oppositie van Mars in 1862 een reeks tekeningen en bepaalde de omwentelingstijd van Mars.

Vernoemd

• in de verlaten nomenclatuur voor Mars van Richard Proctor heette Syrtis Major naar hem de Kaiser Sea
• kraters op Mars en op de Maan
• planetoïde 1694 Kaiser.
• de Professor Kaiserstraat in Den Haag.
• de Kaiserstraat in Leiden.

Werk

Beeld van Kaiser in Leiden

Behalve veel wetenschappelijke astronomische werken, schreef hij:

• De sterrenhemel verklaard (Amsterdam 1844)
• De sterrenhemel beschreven en afgebeeld (Amsterdam 1845)
• Geschiedenis der ontdekking van de planeten (Amsterdam 1851)
• De inrichting der sterrewachten (Leiden 1854)
• Beschrijving van den Sterrenhemel (Leeuwarden 1857)
• John Bake als beschermer der sterrenkunde (Amsterdam 1864)

Externe links

• L., W. T. (1873). Professor Frederik Kaiser. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 33: 209-211. (Necrologie)
• Huib Zuidervaart et al: Frederik Kaiser (1808-1872). Schepper van de 'nieuwe' Leidse Sterrewacht (2011)
• Kaiser in Biografisch Portaal van Nederland
• Publicaties van Frederik Kaiser
• Petra van der Heijden web.archive.org strw.leidenuniv.nl Frederik Kaiser (1808-1872) and the modernisation of Dutch astronomy
• Frederik Kaiser(1808-1872) zandgraf 400, vak G - Eerste Leidse hoogleraar sterrenkunde en stichter Leidse Sterrewacht (PDF), geraadpleegd op 01-02-2021

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel is gedeeltelijk gebaseerd op een artikel uit het Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde van F. Jos. van den Branden en J.G. Frederiks uit 1888-1891, dat vanwege zijn ouderdom vrij is van auteursrechten.

Mediabestanden

Zie de categorie Frederik Kaiser van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Voorganger: Joannes Henricus Scholten

Rector magnificus van de Universiteit Leiden 1857 - 1858

Opvolger: Jan Hendrik Stuffken