Gebruiker:SASKLIER/Kladblok

Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (SASK)
Algemeen
Volledige naam	Stedelijke Academie voor Schone Kunsten
Directeur	Giovanni De Weerd
Adres	Koepoortstraat 1 2500 Lier
Gemeenschap	Vlaamse
Land	België
Geschiedenis
Opgericht	1793
Specifiek
Inrichtende macht	college van Burgemeester en Schepenen
Scholengroep	Academies regio Lier
Type	Deeltijds kunstonderwijs
Niveau	Lagere graad - Middelbare graad - Hogere graad en Specialisatiegraad
Aantal leerlingen	1000
Aantal leerkrachten	41
Media
Schoolkrant	De Maand
Website
Portaal    Onderwijs

De Stedelijke Academie voor Beeldende Kunsten van Lier, in de volksmond ook wel de Tekenschool genoemd, is een vestiging van het Vlaamse deeltijds kunstonderwijs. Met 1.000 leerlingen is het samen met de Lierse Muziekschool de grootste academie van België.

Oorsprong en evolutie

De academie in de achttiende eeuw

In oktober werd opgericht in 1793 als “ eene schole van teekening in de architecture oft bouwkonst”. Een dertigtal leerlingen volgde les in het bovenlokaal van “ Den Eiken Boom”. Toen in 1798 de Fransen het gebouw verkochten werd de school tijdelijk naar de bovenzalen van het stadhuis overgebracht, nadien op de verdieping van het Vleeshuis.

De academie in de negentiende eeuw

In 1807 werd de school een officiële instelling onder de benaming van Stedelijke Academie voor Schone kunsten. In 1820 telde de Academie 90 leerlingen en twee leraars. Het leerprogramma omvatte twee afdelingen: de cursus tekenkunde met aanverwante vakken en de cursus bouwkunde die in hoofdzaak bedoeld was voor de opleiding van degelijke ambachtslieden. De leerlingen genoten kosteloos onderwijs. In 1864 bleek de school te klein: het aantal leerlingen was tot 340 gestegen en er moesten er nog veel geweigerd worden.De klas bouwkunde werd voorlopig ondergebracht in twee zalen van een stadslokaal in de Mechelsestraat . De zomercursussen georganiseerd van 15 maart tot einde juni, hadden meer succes dan de wintercursussen, die startten begin oktober. 1865 was een jaar van een grondige hervorming van het leerprogramma. De leergangen omvatten een voorbereidende klas, lager, middelbaar en hoger onderwijs. Het probleem van huisvesting raakte pas opgelost in 1878, toen de school werd overgebracht naar het verbouwde oud gasthuis aan de Berlaarsepoort. De tekenschool beschikte over acht klaslokalen en een galerij voor plaasteren beelden. Het leerlingenaantal steeg, lagere en middelbare graad werden volledig ingericht. Het middelbaar omvatte: schilderkunst, beeldhouwkunst met toepassing op de ambachten en bouwkunde.

De academie in de twintigste eeuw

In oktober 1914 werden de gebouwen totaal verwoest, maar reeds op 6 december 1914 werd de school heropend in de lokalen van de kazerne Nazareth in de Blokstraat.Zelfs in de oorlogsjaren werden de lessen regelmatig gegeven en druk bijgewoond. De beeldengalerij en de bibliotheek werden uitgebreid. Na de oorlog werd de kazerne door het Belgisch leger opgeëist en werd de school voorlopig overgebracht naar de turnzaal van de verwoeste normaalschool aan de Berlaarsestraat. Toen in 1922 de normaalschool ontruimd moest worden verhuisde de academie naar de eigendom Kahn, gelegen aan de Tramweglei. In 1928 werd de driejaarlijkse cursus tekenkunst voor kantwerksters opgericht. Het aanvankelijk succes, 45 inschrijvingen, was echter tijdelijk. In 1933 verhuisde de school opnieuw- definitief, werd gezegd- naar het voormalige St.-Gummaruscollege aan de Vismarkt. De lokalen moesten gedeeld worden met Muziekschool. Nadat het gebouw tijdelijk was opgeëist tijdens de mobilisatie en het in mei 1940 voor een deel beschadigd werd door het opblazen van de Aragonbrug, werden de lessen hervat in 1941. Het lessenpakket groeide maar de school ondervond concurrentie van het technisch onderwijs. In 1953 werd de academie door het Ministerie van Cultuur als zodanig erkend. Het jeugdatelier, de kant- en weefklassen werden gevestigd in de lokalen van de stadsschool in de Abtsherbergstraat. De afdeling monumentale kunsten verhuisde naar het oud politiebureel in dezelfde straat en de beeldhouwklas keerde terug naar de Blokstraat. In Koningshooikt werd een bijafdeling opgericht. De etalagecursussen uit de jaren 60 groeiden uit tot de kunsthumaniora met volledig leerplan, opgericht in 1979. Vier jaar later splitste de kunsthumaniora zich af van het deeltijds kunstonderwijs. In hetzelfde jaar, 1983, verhuisden het atelier kant- en weefkunst naar het oude belastingskantoor in de Antwerpsestraat. Dringend moest - opnieuw wegens plaatsgebrek – uitgekeken worden naar een andere bestemming. De Becquevortkazerne kwam leeg te staan, zelf een gebouw met een rijke geschiedenis: klooster sedert de 15e eeuw, school, spinnerij van de fabriek, de Heyder, kazerne, archief. In 1989 verhuisden als eersten de beeldhouwers, twee jaar later de weef- en kantateliers. Ondertussen was ook 1990 een jaar van grote hervormingen waarbij o.a. het oriëntatiejaar werd afgeschaft en de huidige leergangen werden ingericht. In 1991 werd in Ranst een filiaal opgericht. In 1992 verhuisden de ateliers schilderkunst en de avondklas tekenkunst naar de Koepoortstraat. De klas monumentale kunsten werd stelselmatig afgebouwd. In 1994 werd de optie architectuurtekenen afgeschaft. In 1995 verhuisde het secretariaat. Dagcursussen tekenen en schilderen, avondcursussen kant werden opgericht. Het schoolgebouw werd grondig gerenoveerd en uitgerust met lift, tuin en 2 parkings. In 1998 werden 2 extra lokalen voor het jeugdatelier ingericht in het annex gebouw in de Koepoortstraat. Het atelier voor de opleiding Vrije Grafiek wordt verder uitgerust met een vlak- en hoogdrukpers. Het leerlingenaantal neemt alle jaren toe: verschillende ateliers worden ontdubbeld. In het filiaal Ranst wordt de programmatie uitgebreid met een optie tekenkunst in de hogere graad en de specialisatiegraad én een extra opleiding initiatie tekenen en schilderen in de middelbare graad voor volwassenen.

De academie in de eenentwintigste eeuw

In 2002 wordt een leraar als ICT-coördinator aangesteld. In 2003 breidt de programmatie van de middelbare graad jongeren in Lier uit met een optie digitale beeldvorming. Naast het digitaal atelier worden ook andere ateliers voorzien van een internetaansluiting. In samenwerking met de vereniging zonder winstoogmerk Vrienden van de Academie voor Schone Kunsten, de stedelijke musea, de stedelijke jeugddienst, de stedelijke dienst welzijn en de lagere scholen organiseert de academie workshops. Ook externe lesgevers worden gecontacteerd en ingezet in het programma met leerplan. In 2006 wordt de optie mode en theaterkostuums in de hogere graad opgericht. In 2009 merkt men voor het eerst een daling in het voordien stijgende aantal leerlingen: van 943 naar 870 leerlingen. Besparingsmaatregelen van overheidswege maken bijvoorbeeld een einde aan het immer blijven overzitten van de leerlingen in de verschillende graden. Vanaf dan mag een leerling slechts éénmaal per graad overzitten. Andere besparingsmaatregelen zoals een stop op het programmeren van nieuwe filialen en opties maken de ambitie om te groeien onmogelijk in de komende jaren. In 2015 werd in Oostmalle een filiaal opgericht, na aanvraag van een afwijking van de programmatiestop. In 2016 opent op 11 juni het nieuwe atelier voor de opleiding keramiek.

Aanbod

Vooreerst bestaat de structuur in het deeltijds kunstonderwijs uit vier graden met verschillende opties.

1. Lagere graad (vanaf 6 jaar tot 12 jaar) = jeugdateliers
   1. Algemene Beeldende Vorming
2. Middelbare graad (vanaf 12 jaar tot 18 jaar) = jongerenateliers
   1. Algemene Beeldende Vorming (waarnemingstekenen, vormstudie en kleurstudie)
   2. Digitale Beeldvorming (waarnemingstekenen en digitale beeldvorming)
   3. Beeldverhaal (waarnemingstekenen, vormstudie en beeldverhaal)
3. Middelbare graad (vanaf 18 jaar) = volwassenenateliers
   1. Initiatie tekenen en schilderen (waarnemingstekenen, vormstudie en kleurstudie)
   2. Digitale Beeldvorming (waarnemingstekenen en digitale beeldvorming)
4. Hogere graad (vanaf 18 jaar) telkens met het verplichte opleidingsonderdeel kunstgeschiedenis
   1. Tekenkunst
   2. Schilderkunst
   3. Beeldhouwkunst
   4. Vrije Grafiek
   5. Liers Kantwerk
   6. Fotokunst
   7. Mode & Theaterkostuums
   8. Keramiek
5. Specialisatiegraad (na een hogere graad) telkens met een verplicht keuzevak uit de andere disciplines
   1. Tekenkunst
   2. Schilderkunst
   3. Beeldhouwkunst
   4. Vrije Grafiek
   5. Liers Kantwerk
   6. Keramiek

Daarnaast organiseert de academie in samenwerking met de Vrienden van de Academie voor Schone Kunsten workshop zoals aquarel, mixed media, boekbinden, striptekenen, cultuurklassen voor basisscholen, artistieke teambuildingsmomenten voor organisaties enz.

Bestuur

Binnen de stedelijke structuren hoort het kunstonderwijs onder de vleugels van het departement Uit in Lier. Met leidinggevende van het cultuurdepartement, Lyco Vaes, zetten de directeurs van de beide academies samen met de andere teamleiders van dit departement een dynamisch en artistiek cultuurbeleid in Lier op poten. De politieke bevoegdheid van dit departement ligt bij de schepen van cultuur en onderwijs, Ivo Andries. Het spreekt voor zich dat de Stad Lier er toe bijdraagt om de beide academies - muziekschool en de tekenschool in de volksmond - ten volle te steunen bij de doelstellingen. De stad Lier is de Inrichtende Macht van de academies.

De salarissen van leerkrachten, administratieve personeelsleden en directeurs worden rechtstreeks betaald door het Vlaamse Agentschap Onderwijsdiensten (AgODi) van het departement Onderwijs & Vorming van de Vlaamse gemeenschap. Ook de verificatie van onze administratie wordt geregeld via AgODi. De verificateur controleert minsten tweemaal.

Alumni

• 1. TIELEMAN MELCHIOR, Melchior Gommaar Tieleman, de schilder, werd te Lier geboren op 8 juli 1784. Hij studeerde eerst aan de kunstacademie van zijn geboortestad

Bekende leerkrachten

• 1. CAREELS EDWARDUS (°3 februari 1857 te Lier, †22 oktober 1933 te Lier). Architect. Hij was leraar in de Academie voor Schone Kunsten (1893 – 1899), daarna directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (1920 - 1929)

Directeurs

ACHTTIENDE EEUW

• 1. DENIS P.J. - P.J. Denisstraat: (1750-1814) kunstenaar en eerste directeur van de tekenacademie (1798-1814) (formulering goedgekeurd in CBS 02/12/2013)In de raadzaal van Lier bevinden zich vier kleinere reliëfs die de vier jaargetijden voorstellen (1775) van P.J. Denis (1750-1814)

NEGENTIENDE EEUW

• 2. VERVOORT JAN Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - )
• 3. VAN BOECKEL CORNELIS Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - )en vader van Louis Van Boeckel , de kunstsmid.
• 4. TIELEMAN MELCHIOR Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (1784 - 1864) Melchior Gommaar Tieleman, de schilder die dit doek vervaardigde, werd te Lier geboren op 8 juli 1784. Hij studeerde eerst aan de kunstacademie van zijn geboortestad en daarna aan die van Antwerpen, waar hij "primus" werd. Tegen het einde van de jaren 1820 keerde M.G. Tieleman terug naar zijn geboortestad Lier, waar hij in 1829 door het stadsbestuur benoemd werd tot directeur van de stedelijke kunstacademie. Die functie bleef hij vervullen tot enkele maanden vóór zijn overlijden op 31 december 1864. In de Belgische "Moniteur" van 8 juni 1859 was, volgens het getuigenis van een lokale Lierse krant op 11 juni 1859, te lezen dat "de heer MELCHIOR TIELEMAN, Directeur en eerste professor der teeken- en bouwkundige school van Lier, benoemd is als Ridder van het Leopold-orde, tot belooning der buitengewoone diensten, welke hy als Professor aen de kunst bewezen heeft gedurende zynen professoralen levensloop. Tieleman stierf als vrijgezel en liet, volgens zijn testament van 2 juni 1864, zijn hele bezit na "aan het Bestuur van Gast- en Godshuizen te Lier, ten voordeele der oude mannen van het Godshuis in den Bril". Als schilder liet M.G. Tieleman vooral een hele reeks verzorgde neoclassicistische portretten na. Daarnaast schilderde hij een aantal religieuze taferelen, waarvan meerdere bewaard worden in kerken van Lier en omgeving.
• 5. DE WEERT JAN BAPTIST Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - ) Zie foto
• 6. WOUTERS EDWARD Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - ) Edward Wouters, directeur academie Lier : Naar waar de appelsienen groeien (26), Dank om de trouw (42/Jb 15) 26,21 Felix Timmermans: Hulde aan Edward Peeters 120

TWINTIGSTE EEUW

• 7. CAREELS EDWARDUS Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (1920 - 1929). Geboren op 3 februari 1857 te Lier en overleden op 22 oktober 1933 te Lier. Hij schreef over het belfort van Lier (1909). Careels was een bedreven eclecticus die in en om Lier een groot aantal gebouwen tot stand bracht in de meest uiteenlopende stijlen. Als provinciaal architect heeft hij tal van kerken hersteld, vergroot of gebouwd en ook een aantal scholen en gemeentehuizen tot stand gebracht. Zijn loopbaan in overheidsdienst combineerde hij met een succesvolle carrière als privé-architect. In zijn eigen stad werkte hij zijn vroege voorliefde voor een eclectisch benaderde Vlaamse neorenaissance verder uit. Charles Cools, een succesvolle ondernemer, katholiek politicus, provincieraadslid en later senator, was een belangrijke opdrachtgever. Eerst was hij leraar in de Academie voor schone kunsten (1893 – 1899)
• 8. ROS JAN Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - )
• 9. VAN ROMPAY OSCAR (°1899-†1997) Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - ) Oscar Van Rompay is de eerste zoon van schoenmaker Petrus Van Rompay en Josephina Charle. Zijn moeder komt in 1906 bij een keukenbrand om het leven en Oscar wordt opgenomen in het gezin van grootvader Charle. Die spoort hem aan les te volgen aan de Lierse tekenschool. Het traditionele onderwijs zegt Oscar hoe langer hoe minder en in 1915 trekt hij naar de Antwerpse Academie. Wanneer hij in 1919 afstudeert, besluit Van Rompay naar Parijs te gaan. Zijn vader vergezelt hem en voorziet in hun levensonderhoud. De militaire dienstplicht roept Oscar in 1921 naar België terug. Nadien vestigt hij zich opnieuw te Lier. Hij gaat er terug aan het tekenen en schilderen, onder andere op de Vismarkt. Daar staat ook het ouderlijk huis van Jeanne Van der Wee (1904-1981), dochter van Gustaaf Van der Wee en Charlotte De Vogelaere, eigenaars van de Lierse schoenfabriek, Corona Shoe. Daar begint het verhaal van Jeanne & Oscar. Na hun huwelijk in 1926 beginnen Jeanne en Oscar een kanthandel waarvoor hij patronen tekent. Een jaar later begint Jeanne een schoenwinkel. Oscar gaat zich vanaf dan volledig aan zijn kunst wijden.
• 10.DE BIE SYLVAIN Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - )
• 11.JANSSENS PIET Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten ( - 1995) In 1991 werd in de buurgemeente Ranst een filiaal opgericht. In 1992 verhuisden de ateliers Schilderkunst en de avondklas Tekenkunst naar de Koepoortstraat 1. Het atelier Monumentale Kunsten werd stelselmatig afgebouwd. In 1994 werd de optie Architectuurtekenen in de specialisatiegraad afgeschaft. In 1995 verhuisde het secretariaat. Directeur Piet Janssens ging met pensioen in 1995.
• 12.CHARLE ANDREE Eerste vrouwelijke directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten (1998 – 2011). Ze is kunsthistorica. Onder haar leiding wordt in 2003 de opleiding Digitale Beeldvorming voor jongeren opgericht en in 2006 start de nieuwe opleiding Hogere Graad Mode & Theaterkostuums. Directeur Charle gaat op 1 september 2011 met vervroegd pensioen.

EENENTWINTIGSTE EEUW

• 13.DE WEERD GIOVANNI (°29/03/1968 - ) Directeur van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten en onderwijswetenschapper (2012 – ) Onder zijn leiding wordt in 2015 het filiaal te Malle opgericht en start in datzelfde jaar de opleiding Beeldverhaal in de middelbare graad. In 2016 werd de verhuis van het atelier Keramiek in orde gebracht van Broechem naar de hoofdzetel in de Koepoortstraat te Lier.

Externe Links

www.academielier.be