Gebruiker:Sam.Donvil/Kladblok/Museum Dr Guislain

Het museum

Het Museum Dr. Guislain is een museum in Gent waarin de geschiedenis van de psychiatrie wordt weergegeven aan de hand van gebruiksvoorwerpen, kunst en onderzoek. Het museum opende zijn deuren in 1986 en is ondergebracht in het oude ziekenhuis op het terrein van Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain te Gent, genoemd naar de psychiater Jozef Guislain. Naast een uitgebreide vaste collectie worden er elk jaar een drie- tot viertal tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd.

Collecties

Het museum is uitgegroeid van een museum voor de geschiedenis van de psychiatrie tot een instelling die het onderscheid tussen normaal en abnormaal ook aan aan de hand van haar kunstcollecties bevraagd. Zowel de geschiedkundige collectie als de kunstcollectie illustreren hoe het concept ‘waanzin’ of ‘psychiatrische stoornis’ nooit een uitsluitend wetenschappelijk of medisch gegeven is maar ook steeds socio-cultureel en ideologisch geladen is..

Vraagje Sam: kan iemand die laatste zin eventueel herschrijven en indien mogelijk een bron toevoegen die niet enkel de website is?

Een selectie van deze verzameling wordt permanent tentoongesteld in de tentoonstellingsruimtes.

Geschiedenis van de psychiatrie

voorgeschiedenis van de psychiatrie

voorgeschiedenis toont de periode van de prehistorie tot de middeleeuwen

• antieke wereld
• joods-christelijke visie op waanzin
  • geesteszieken opsluiten in Dulhuizen
  • geesteszieken als door de duivel bezeten beschouwd of als heksen vervolgd

Ontstaan van de moderne, wetenschappelijk gefundeerde psychiatrie en de Broeders van Liefde

• België en meer bepaald Gent als bakermat van de moderne geestesziekenzorg.

menswaardige en medisch verantwoorde opvang van krankzinnigen onder invloed van de verlichting

• Broeders van liefde

Psychiatrie in de 20ste eeuw

• schriktherapie, rotatietherapie
• Biologisch gerichte psychiatrie van [Emil_Kraepelin] en [Eugen_Bleuler]
• Stille holocaust
• Kritiek vanaf jaren 1960 vanuit emancipatiebeweging.
  • Afstappen van gestichtspsychiatrie en nadruk op sociale (re-)integratie

Fotocollectie

Het museum beschikt over een grote fotocollectie uit de 19de eeuw. De ontstaansperiode van de moderne psychiatrie viel immers samen met deze van de fotografie en niet toevallig maakten de eerste 19de eeuwse psychiaters zoals [Hugh_Welch_Diamond|Dr. Diamond] gebruik van dit nieuwe medium. De collectie bevat zogenaamde 'types' om psychiatrische ziekenbeelden te documenteren en te illustreren.

Vraagje Sam: we moeten hier duiden of de foto's van [Hugh_Welch_Diamond|Dr. Diamond] ook degelijk tot de collecties van het museum behoren en indien ja hier een goede bron voor voorzien, liefst buiten de eigen website en een wetenschappelijk publicatie?

• Eerste reeksen van het 'Hospice Guislain uit 1860
• Reeks modelinrichting 1887
• Reeks over leven en werken in de psychiatrie uit 1930. Traditie verdergezet door opdrachten te geven aan hedendaagse Belgische fotografen zoals Stephan Vanfleteren, Lieve Blancquaert en Michiel Hendryckx.

Kunstcollectie

Het museum beschikt over een [Art_brut_(kunst)] collectie, een verzamelnaam voor werk dat omwille van haar onconventioneel karakter buiten het gevestigde kunstcircuit gerekend wordt. Men spreekt van outsider art wanneer Art brut geproduceerd wordt door mensen die in de marge van de maatschappij leven, vaak omwille van een verstandelijke beperking, maatschappelijke isolatie of psychiatrische problemen. Het Museum Dr. Guislain fungeert ook als Vlaams expertisecentrum voor outsiderkunst.

Sinds 2002 huisvest het museum naast haar eigen collectie ook de internationaal gerenommeerde collectie van Stichting Collectie De Stadshof in langdurige bruikleen van 6000 stuks van een 400-tal kunstenaars gaande van naïeve kunst tot art brut.

Daarnaast verzamelt het museum ook werk van hedendaagse kunstenaars dat gerelateerd is aan geestelijke gezondheidszorg zoals A.C.M., Herman Bossert, Nek Chand, Paul Duhem, Luiz Figueiredo, Madge Gill, Siebe Wiemer Glastra, Bertus Jonkers, Pavel Leonov, Bonaria Manca, Markus Meurer, Michel Nedjar, Oswald Tschirtner, Willem van Genk en August Walla.

• 
  Vaste opstelling Geschiedenis van de Psychiatrie
• 
  De vaste opstelling Outsiderkunst

Topstukken

Sam: Heeft het zin om een gallerij te maken voor enerzijds de historische museumcollectie en de kunstcollectie (voor stukken die buiten het copyright vallen natuurlijk)?

Geschiedenis gebouw en collecties

Reeds voor de oprichting van het museum bestond er al een verzameling van objecten in het Guislainziekenhuis met betrekking tot de geschiedenis van de geestesziekenzorg die bij gelegenheid tentoongesteld werd. Tijdens deze tijdelijke tentoonstellingen wekte deze collectie steeds belangstelling maar legde tegelijkertijd een grote onwetendheid wat betreft de (voor-)geschiedenis van de psychiatrie bloot.

Begin jaren 1980 zag Br. dr. René Stockman, huidig conservator van het museum en Generaal Overste van de Broeders Van Liefde en algemeen directeur van het psychiatrisch centrum Dr. Guislain het potentieel van zowel de collectie als het gebouw van het oude Guislainziekenhuis en werd het omgevormd tot een museum, terwijl er voor het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain en het Vormingscentrum Guislain een campus werd gebouwd.

Aangezien het Guislainziekenhuis, als eerste krankzinnigengesticht in België, sinds 1857 ononderbroken in gebruik was, beschikte het museum naast haar oorspronkelijke kerncollectie ook over materiaal van de 19de en 20ste eeuwse psychiatrie. Daarnaast volgde een actief verwervingsbeleid en werd de oorpsronkelijke collectie aangevuld met aankopen, schenkingen en legaten.

Sam: Iets over wanneer men is beginnen kunst aankopen?

Externe link

• Museum Dr. Guislain
• Digitale collectie Museum Dr. Guislain via portaalsite Erfgoedinzicht
• Online catalogus museumbibliotheek CaGeWeB
• Virtueel museumbezoek

Mediabestanden

Zie de categorie Museum Dr Guislain van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.