Gebruiker:SamuelABC/Internationale politieke economie

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Internationale politieke economie (IPE) is een interdisciplinaire academische discipline die geglobaliseerde economische betrekkingen bestudeert. Methodes en inzichten uit politicologie, economie en sociologie worden gecombineerd in het onderzoeksveld, maar ook aspecten uit antropologie en geschiedenis komen voor.[1] Internationale politieke economie draait om de manier waarop politieke machten (staten, instituties, individuele spelers, etc.) het wereldwijde economische systeem beïnvloeden en de effecten van economische interacties op politieke structuren en gevolgen.[2]

Oorsprong van IPE[bewerken | brontekst bewerken]

Internationale politiek en economie ontwikkelden zich eind negentiende eeuw en begin twintigste eeuw tot twee vrijwel gescheiden disciplines met eigen methodiek en theorieën. Vanaf begin jaren zeventig, tijdens de oliecrisis en het einde van het Bretton Woods-systeem, ontstonden theorieën die de disciplines combineerden. De verstoring van de economische orde bracht nieuwe analytische problemen teweeg. Het werd duidelijk dat internationale economische relaties gepolitiseerd waren, toen in deze periode conflicten tussen natiestaten oplaaiden. Internationaal politieke economie ontwikkelde zich dan ook in eerste instantie als een heterodoxe benadering van internationale betrekkingen.[3]
Voortbouwend op historische sociologie, bestuurskunde en economische geschiedenis, stelde IPE een fusie voor van economische en politieke analyses. Op deze manier protesteerden IPE-academici, zowel marxisten als liberalen, tegen het te grote vertrouwen van westerse sociale wetenschap in de territoriale staat als onderwerp van analyse in plaats van het internationale systeem.

Theorieën en stromingen[bewerken | brontekst bewerken]

Thomas Oatley[4] definieert drie dominante perspectieven in IPE: economisch liberalisme, mercantilisme en structuralisme. In de praktijk is de academische gemeenschap niet zo rechtlijnig verdeeld, maar bestaan er veel verschillende niches waarin academici zich specialiseren.[5] Daarnaast bestaat er een uitgebreide gemeenschap die ‘critical theory’ levert, waarbij normatieve kritiek centraal staat.[6]

Hegemoniale stabiliteitstheorie[bewerken | brontekst bewerken]

Deze vroege stroming van IPE kent aanhangers in Charles Kindleberger, Robert Keohane, Robert Gilpin, Stephen Krasner. Het uitgangspunt is dat een dominante staat nodig is om een open internationale economisch systeem te laten ontstaan. Kindleberger bestudeerde collectieve actie problemen, terwijl Gilpin en Krasner naar prikkels van staten en onderhandelingen tussen staten keken.[7]

Realisme[bewerken | brontekst bewerken]

Deze stroming uit de discipline van internationale betrekking heeft ook zijn weerslag in IPE. Het houdt in dat staten de kern vormen van het internationale politieke en economische systeem. Robert Keohane en Stephen Krasner staan bekend om hun aandacht voor regime-types en instituten.[8] Mercantilisme, of economisch nationalisme, bestudeert de manieren hoe staten hun macht proberen te vergroten.[9]

Structuralisme[bewerken | brontekst bewerken]

Dit perspectief heeft een oorsprong in neo-marxisme, omdat het de vorming van groepen onder invloed van economische structuren bestudeert. Sociologische methodologieën spelen een belangrijke rol in de onderzoeken. Susan Strange en Robert W. Cox hebben de belangrijke fundamenten gelegd voor de rol van dit perspectief in IPE.[10]

Amerikaanse vs. Britse IPE[bewerken | brontekst bewerken]

Benjamin Cohen[11] verdeelt de historie van het onderzoeksveld van IPE onder in een Amerikaanse versus een Britse school. De Amerikanen Robert Gilpin, Peter Katzenstein, Robert Keohane, Charles Kindleberger en Stephen Krasner hanteren een meer positivistische methodologie en een interesse in de staat en marktwerking. De Britse school met Robert W. Cox en Susan Strange kiest een meer sociaal wetenschappelijke methodologie en sociaal-maatschappelijke onderwerpen. Er bestaat echter een grote diversiteit tussen de wetenschappers in Amerika.[12]

Onderzoeksthema’s[bewerken | brontekst bewerken]

Internationaal politiek economen staan in het midden van het debat over globalisering. Veel van de onderzochte onderwerpen betreffen globalisering of uitkomsten daarvan. Ook bestaat veel literatuur uit het vergelijken van economische systemen tussen landen.[13][14] Concrete onderwerpen die veel aandacht krijgen van IPE-wetenschappers zijn internationale handel en kapitaalverkeer, ontwikkeling, multinationals, internationale economische problemen zoals klimaatverandering, en de structurele machtsbalans tussen landen en instituten.[15]
Vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften waarin IPE-onderzoeken gepubliceerd worden, zijn de volgenden:[16]

Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Oatley, T. (2015). International political economy. Routledge. https://www.pearsonhighered.com/assets/samplechapter/0/2/0/5/0205965156.pdf
  2. Shields, S., Bruff, I., Macartney, H. (2011). Critical International Political Economy. Palgrave Macmillan.
  3. Lake, D. A. (2008). “International Political Economy: A Maturing Interdiscipline.” In Wittman, Donald A. & Weingast, Barry R. (eds.), The Oxford Handbook of Political Economy, DOI: 10.1093/oxfordhb/9780199548477.003.0042.
  4. Oatley, T. (2015). International political economy. Routledge. https://www.pearsonhighered.com/assets/samplechapter/0/2/0/5/0205965156.pdf
  5. reLeonard S. & Young, K. L. (2017). "The networks and niches of international political economy." In Review of International Political Economy, 24(2), 288-331, DOI: 10.1080/09692290.2016.1276949
  6. Shields, S., Bruff, I., Macartney, H. (2011). Critical International Political Economy. Palgrave Macmillan.
  7. Lake, D. A. (2008). “International Political Economy: A Maturing Interdiscipline.” In Wittman, Donald A. & Weingast, Barry R. (eds.), The Oxford Handbook of Political Economy, DOI: 10.1093/oxfordhb/9780199548477.003.0042.
  8. Lake, D. A. (2008). “International Political Economy: A Maturing Interdiscipline.” In Wittman, Donald A. & Weingast, Barry R. (eds.), The Oxford Handbook of Political Economy, DOI: 10.1093/oxfordhb/9780199548477.003.0042.
  9. Oatley, T. (2015). International political economy. Routledge. https://www.pearsonhighered.com/assets/samplechapter/0/2/0/5/0205965156.pdf
  10. Shields, S., Bruff, I., Macartney, H. (2011). Critical International Political Economy. Palgrave Macmillan.
  11. Cohen, B. J (2008). “Introduction.” In Building Bridges: The Construction of International Political Economy. Princeton: Princeton University Press.
  12. reLeonard S. & Young, K. L. (2017). "The networks and niches of international political economy." In Review of International Political Economy, 24(2), 288-331, DOI: 10.1080/09692290.2016.1276949
  13. Lake, D. A. (2008). “International Political Economy: A Maturing Interdiscipline.” In Wittman, Donald A. & Weingast, Barry R. (eds.), The Oxford Handbook of Political Economy, DOI: 10.1093/oxfordhb/9780199548477.003.0042.
  14. Leonard S. & Young, K. L. (2017). "The networks and niches of international political economy." In Review of International Political Economy, 24(2), 288-331, DOI: 10.1080/09692290.2016.1276949
  15. Galindo, M. A. & Nissan, E. (2010). International political economy. Hauppauge, NY: Nova Science Publishers.
  16. reLeonard S. & Young, K. L. (2017). "The networks and niches of international political economy." In Review of International Political Economy, 24(2), 288-331, DOI: 10.1080/09692290.2016.1276949