Gekroesde haarmuts
| Gekroesde haarmuts | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Orthotrichum pulchellum Brunt. (1807) | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Gekroesde haarmuts op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
De gekroesde haarmuts (Orthotrichum pulchellum) is een bladmos uit de familie Orthotrichaceae.
Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]
Orthotrichum pulchellum is een opvallend mos vanwege zijn gedraaide bladeren als ze droog zijn. Het vormt losse, licht vertakte plukjes die meestal minder dan 1 cm hoog zijn, maar soms tot ongeveer 2 cm kunnen groeien. De bladeren zijn 2-2,5 mm langg, fijn gepunt en gedraaid als ze droog zijn. De bladranden zijn bovenaan vlak, maar verder gebogen. In tegenstelling tot veel andere Orthotrichum-soorten, heeft O. pulchellum sporenkapsels die boven de bladeren worden gehouden op een korte seta, ongeveer 1-2 mm lang. Deze kapsels, die 1,5 mm lang zijn, worden bleek roodbruin als ze rijp en droog zijn. Ze hebben 8 reflexe, oranje peristoomtanden. Voor het rijpen zijn de kapsel bedekt met een bijna haarloze, bleke calyptra met een donkerbruine punt en gemarkeerd met donkere vlekken langs de onderste rand. Rond april/mei verliest Orthotrichum pulchellum zijn calyptra en worden de oranjerode capsuletanden zichtbaar.
Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]
Hij komt voor op bomen en struiken met een voedselrijke schors in luchtvochtige bossen.
Verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]
Het verspreidingsgebied van Orthotrichum pulchellum in Midden-Europa ligt aan de kusten van de Noord- en Oostzee. Hij leeft daar als epifyt op de bast van levende bomen.
In Nederland komt de soort algemeen voor. In de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw werd Orthotrichum pulchellum in diverse delen van Nederland aangetroffen, maar in de jaren zeventig van de vorige eeuw groeide deze fraaie en gemakkelijk herkenbare soort nog voornamelijk langs de kust. Anno 2007 is de soort ook in het binnenland weer regelmatig te vinden. In de Biesbosch zitten sporenkapsels van Orthotrichum pulchellum regelmatig vol met gekiemde sporen. Wellicht verklaart dit het plaatselijk explosief optreden van de soort. In sommige vlierbosjes groeiden duizenden polletjes. Elk twijgje is dan door deze soort bezet.
Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]
-
Sporenkapsel -
Blad -
Peristoomtanden
| Bronnen, noten en/of referenties |