Gouvernement (Limburg)

Gouvernement
	Het Gouvernement aan de Maas
Locatie
Locatie	Limburglaan 10, Maastricht
Adres	Limburglaan 10, 6229GA Maastricht
Coördinaten	50° 50′ NB, 5° 42′ OL
Start bouw	1983
Bouw gereed	1985
Opening	1986
Bouwinfo
Architect	Gerard Snelder
	Officiële website;
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Het Gouvernement, ook wel Gouvernement aan de Maas, is de benaming van het provinciehuis van de Nederlandse provincie Limburg. Het gebouw staat in Randwyck in de Limburgse hoofdstad Maastricht en is gelegen aan, en deels in de rivier de Maas.

Geschiedenis

Het Gouvernement is de zetel van Provinciale Staten van Limburg, Gedeputeerde Staten van Limburg en de commissaris van de Koning in Limburg. Limburg is de enige provincie in Nederland waar laatstgenoemde officieus wordt aangeduid als 'gouverneur' en het gebouw waar hij of zij zetelt als 'gouvernement'; een erfenis uit de tijd van de militaire gouverneurs van Maastricht.

Tot 1986 zetelde het provinciebestuur in het Oud Gouvernement in de binnenstad van Maastricht. Het Gouvernement aan de Maas werd gebouwd tussen 1983 en 1985.^[1] Het gebouw in Randwyck werd in 1986 feestelijk geopend door koningin Beatrix. Het gouvernement verwierf wereldwijde bekendheid door de bijeenkomst van de Europese Raad van regeringsleiders ("Europese top") op 9 en 10 december 1991 en het daarop volgende tekenen van het Verdrag van Maastricht op 7 februari 1992.^[2] Anno 2019 werken er ongeveer 1000 mensen.^[1]

Beschrijving

Het gebouw is gelegen in de uiterwaarden van de Maas in de Maastrichtse kantorenwijk Randwyck op een plek waar eertijds het vestingwerk Randwyck was gelegen. Het bestuursgedeelte van het Gouvernement ligt op een eilandje in de Maas, het vroegere Sint-Pieterseiland. De Maasarm tussen tussen de beide bouwdelen heet Papenwater.

Het gouvernement werd gebouwd tussen 1983 en 1985 naar een ontwerp van architect Gerard Snelder in samenwerking met Dick Elffers.^[3] Snelders koos voor een sterke geleding van het gebouw in haaks op elkaar staande kantoorvleugels, met elkaar verbonden door middel van trappenhuizen (van buitenaf herhenbaar aan de puntdaken). De 18 bouwblokken, die in hoogte naar de Maas toe afnemen, zijn gedekt met lessenaardaken en hebben een betonskelet dat opgevuld is met baksteen. Het metselwerk verleent het gebouw een sterke tektoniek. Deze voor Maastricht typerende bouwwijze verwijst met een knipoog naar de lokale bouwstijl van de Maaslandse renaissance.

Bestuurseiland vanuit het zuiden
Vergaderzaal Provinciale Staten bij avond
Kantoorvleugels in de Maas
Detail metselwerk

Historische relicten, gedenktekens, kunst

In de tuin van het Gouvernement staat langs de Maas het betonnen Old Hickorymonument van Appie Drielsma uit 1994, ter herinnering aan de Amerikaanse 30e Infanteriedivisie, de "Old Hickorydivisie", die Maastricht op 14 september 1944 bevrijdde en op deze plek met bootjes de Maas overstak. Bij de ingang van het bestuursgedeelte bevindt zich een driehoekige gedenksteen, die verwijst naar de Europese top van 1991 en het verdrag van 1992. Ook bevindt zich sinds 2018 aan dit gebouw een plaquette die memoreert dat het Verdrag van Maastricht in dat jaar het Europees erfgoedlabel verkreeg.^[4] Aan de noordoostkant van het gebouw, bij de entree aan de Limburglaan, staat een fontein met een bronzen sculptuur van Wil Snelder (broer van de architect) uit 1985. In het interieur bevinden zich ruim 1300 kunstwerken, voornamelijk van Limburgse kunstenaars.^[1]