Graafschap Pyrmont

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Niet te verwarren met de rijksheerlijkheid Pyrmont in Rijnland-Palts
Pyrmont
Deel van Waldeck-Pyrmont
← Schwalenberg 12e eeuw – 1918 Vrijstaat Waldeck-Pyrmont →
(Details)
Kaart
Algemene gegevens
Hoofdstad Pyrmont
Oppervlakte 66 km²
Talen Duits
Religie(s) Protestants
Volkslied Das Waldecker Lied
Munteenheid Mark
Regering
Regeringsvorm Monarchie
Dynastie Huis Waldeck
Staatshoofd Graaf/vorst

Pyrmont is een voormalig graafschap en vorstendom in Duitsland. Het grondgebied van de voormalige staat Waldeck-Pyrmont besloeg zowel het vorstendom Waldeck als het graafschap Pyrmont. De laatste vorst, Frederik Adolf Herman, deed in de Novemberrevolutie op 13 november 1918 troonsafstand. Waldeck-Pyrmont werd een vrijstaat, overigens zonder ooit een republikeinse grondwet aan te nemen. Pyrmont werd na een staatsverdrag op 30 november 1921 met de Pruisische provincie Hannover verenigd. De resterende vrijstaat Waldeck ging op 1 mei 1929 op in de Pruisische provincie Hessen-Nassau.

Territorium[bewerken | brontekst bewerken]

Het graafschap Pyrmont was 66 km² en lag in de negentiende eeuw tussen de landen Lippe en Brunswijk en de Pruisische provincies Westfalen en Hannover (tot 1866 Koninkrijk Hannover). Het vormde in zijn geheel een district:

  1. District Pyrmont (zetel: Bad Pyrmont)

Pyrmont, sinds 1921 Pruisisch, vormt sinds dat jaar samen met het voormalige district Hamelen het district Hamelen-Pyrmont.

Geschiedenis van het graafschap Pyrmont[bewerken | brontekst bewerken]

Kasteel Pyrmont

Pyrmont was een tot de Nederrijns-Westfaalse Kreits behorend rijksgraafschap binnen het Heilige Roomse Rijk.

Kort na 1180 liet de aartsbisschop van Keulen, Filips van Heinsberg, aan het riviertje de Emmer de burcht Pyrmont of Schellenburg bouwen. Hij had na de val van Hendrik de Leeuw het Hertogdom Westfalen verworven, en had een grensvesting nodig voor de verdediging hiervan. en beleende de graaf van Schwalenberg met kasteel Pyrmont. Een zijtak van de graven van Schwalenberg formeerde in 1194 een eigen heerlijkheid. De eerste van deze graven was Godeschalk I (circa 1171–1245). Sedert 1376 resideerden de graven van Pyrmont te Lügde. Met Maurits II stierf dit geslacht Schwalenberg-Pyrmont in 1494 uit.

Het graafschap Spiegelberg verwierf Pyrmont vervolgens door het huwelijk van Ursula, de zuster van de laatste graaf met graaf Jan van Spiegelberg aan hun zoon graaf Frederik. Deze vererving in 1494 werd door andere kandidaat-erfgenamen betwist. Frederik werd in 1535 opgevolgd door zijn zoon Philips I.

Met Philips' dood in 1557 was ook het huis Spiegelberg uitgestorven. Spiegelberg werd als vrijgekomen leen door Brunswijk bezet en Pyrmont kwam aan de zuster van Philips, Ursula II, die gehuwd was met Herman Simon van Lippe.

Met de dood van hun zoon Philips II in 1583 viel Pyrmont aan een andere kleinzoon van Frederik van Spiegelberg, namelijk Johan Lodewijk van Gleichen. Onder zijn bestuur werd het graafschap door de Reformatie evangelisch-luthers.

Ook dit was van korte duur: deze Johan Lodewijk had geen nakomelingen en vermaakte het graafschap in 1625 aan de graven van Waldeck. Aan de basis van dit besluit staat het huwelijk van Margaretha van Gleichen en Pyrmont met Günther van Waldeck-Wildungen. De graven van Waldeck geraakten in een conflict met het Prinsbisdom Paderborn, dat meende, sedert 1494 leenheer van het Graafschap Pyrmont te zijn. In 1668 besliste het Reichskammergericht ten gunste van die van Waldeck. De Waldeckers sloten met Paderborn een compromis en stonden ongeveer één-derde van het grondgebied, waaronder de stad Lügde, af aan het prinsbisdom. Daardoor werd Lügde van Pyrmont gescheiden. [1] Nadat in 1711 Frederik Anton Ulrich van Waldeck in de erfelijke vorstenstand was verheven, noemden de landheren zich Fürsten von Waldeck und Pyrmont.

Van 1805 tot 1812 wordt Pyrmont geregeerd door Georg, terwijl zijn oudere broer Frederik in Waldeck regeert. Na de dood van Frederik worden de twee gebieden weer herenigd.

Een interessante, Duitse, uiteenzetting over de geschiedenis van Bad Pyrmont en Lügde is te vinden op: archiv-willeke.de/aus-der-luegder-geschichte|.

Heersers[bewerken | brontekst bewerken]

Huis Schwalenberg[bewerken | brontekst bewerken]

Huis Spiegelberg[bewerken | brontekst bewerken]

regering naam geboren overleden familie
1494-1535 Frederik 5-3-1537 zwager van Maurits van Schwalenberg
1535-1557 Filips I 28-3-1530 10-8-1557 zoon
1557-1583 Ursula 1526 6-3-1583 zuster

Huis Lippe[bewerken | brontekst bewerken]

regering naam geboren overleden familie
1557-1576 Herman Simon 1530 13-6-1576 echtgenoot van Ursula van Spiegelberg
1576-1583 Filips II 5-10-1560 11-2-1583 zoon

Huis Gleichen[bewerken | brontekst bewerken]

regering naam geboren overleden familie
1583-1599 Walburg voor 1521 22-7-1599 dochter van Frederik van Spiegelberg
1583-1631 Johan Lodewijk 1565 15-1-1631 zoon

Huis Waldeck[bewerken | brontekst bewerken]

regering naam geboren overleden familie
1625-1637 Christiaan 25-12-1585 31-12-1637 Waldeck-Eisenberg
1637-1645 Filips VII 25-11-1613 24-2-1645 zoon
1645-1706 Christiaan Lodewijk 29-7-1635 12-12-1706 zoon
1706-1728 Frederik Anton Ulrich 27-11-1676 1-1-1728 zoon
1728-1728 Christiaan Philips 13-10-1701 17-5-1728 zoon
1728-1763 Karel August 24-9-1704 29-8-1763 broer
1763-1805 Frederik Karel August 25-10-1743 24-9-1812 zoon
1805-1813 George I 6-5-1747 9-9-1813 broer
1813-1845 George II Frederik Hendrik 20-9-1789 15-5-1845 zoon
1845-1893 George Victor 14-1-1831 12-5-1893 zoon
1893-1918 Frederik Adolf Herman 20-1-1865 26-5-1946 zoon

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • H. Grote, Stammtafeln, Leipzig (1877)
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Graafschap_Pyrmont&oldid=58501237"