Gregoire Massengo

Gregoire Massengo
	Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Persoonsgegevens
Geboren	1910
Overleden	Brazzaville, 2 april 1978
Portaal	Kunst & Cultuur

Grégoire Massengo (Taba, 1910 - Brazzaville, 2 april 1978) is een uit Congolese beeldhouwer die vanaf de jaren 1950 tot aan zijn dood in 1978 grote invloed had.^[1] Samen met zijn neef Benoit Konongo is hij de bekendste vertegenwoordiger van de Muta Mayola-school, een artistieke stroming die rond 1930 ontstond op de buitenwijk van Brazzaville.^[2]

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Grégoire Massengo, geboren rond 1910 in Taba in het Kinkala-district, maakte kennis met houtsnijwerk door zijn oom van moederskant Muta Mayola, een traditionele Téké-beeldhouwer die beroemd werd door in opdracht te werken voor zowel dorpshoofden als kolonisten.^[3]

Hij begon in 1940 te exposeren in Brazzaville met zijn jonge neef Benoit Konongo. Konongo werd opgemerkt door architect Roger Errel, die hem liet toetreden tot de Toegepaste Kunsten van Brazzaville. Toen zijn oom Muta Mayola in 1945 het dorp Kingoma verliet om het huis van verzekeraar Charles Lejeune aan de Corniche de N'Galiema in Leopoldstad, aan de andere kant van de Congorivier, te versieren, nam Massengo zijn atelier over.^[4] Eind jaren veertig van de twintigste eeuw huurde de vertegenwoordiger van de koloniale autoriteiten hem in om zijn huis in Kinkala, de hoofdstad van de Poolregio, te beeldhouwen. Dit werk leverde de beeldhouwer zoveel bekendheid op in de regio Brazzaville dat de lokale bevolking hun dorp vervolgens omdoopte van Kingoma naar Massengo.

Vanaf dat moment werkte Massengo onafgebroken tot het einde van zijn dagen, omringd door talrijke studenten en assistenten. Hij heeft een grote bijdrage geleverd aan het moderniseren van de traditionele beeldhouwkunst en het verrijken ervan met nieuwe thema's. Zijn bekendste werken zijn imposante bustes gesneden uit wengéhout, een kostbaar hout waarvan hij de strepen en nuances prachtig gebruikte. We zijn hem ook een aantal gigantische hoofden verschuldigd die groter kunnen zijn dan een meter twintig, evenals een grote verscheidenheid aan onderwerpen en monumenten. Als kunstenaar en ambachtsman produceerde hij ook een groot aantal antropomorfe asbakken, traditionele pijpen, kopjes, schalen, palaverstoelen en meubels. Vanaf de jaren zestig transformeerde hij zijn werkplaats in een school en leidde hij een aanzienlijk aantal studenten op in houtsnijden.^[5]

Massengo was vader van zeventien kinderen. Verschillende werden beeldhouwer. Twee van zijn kleinkinderen, Brice Massengo en Guinel Massengo, zijn erkende beeldhouwers in Congo die in heel Afrika exposeren en hun cultuur tot in China vertegenwoordigen.

Buste van koningin Ngalifourou[bewerken | brontekst bewerken]

Zijn bekendste beeldhouwwerk in Congo is ongetwijfeld de buste van koningin Ngalifourou, die tijdens haar begrafenis werd opgericht en nog steeds in bezit is van de koninklijke familie Téké.^[6]

Onderscheidingen en prijzen[bewerken | brontekst bewerken]

Eerste prijs op de landbouw- en ambachtstentoonstelling van de gemeente Brazzaville op 6 oktober 1948
Hoofdprijs op de beurs van Brazzaville op 27 augustus 1953
Eerste prijs voor beeldhouwkunst op de achtste werktentoonstelling in Parijs in 1953
Winnaar van de overzeese handel in Parijs 1955
Ridder van de Congolese Orde van Devotie in 1962
Erediploma's op de nationale tentoonstellingen van Brazzaville in 1965 en 1973

Tentoonstellingen[bewerken | brontekst bewerken]

Internationale tentoonstellingen[bewerken | brontekst bewerken]

Grégoire Massengo was aanwezig op grote internationale evenementen en vertegenwoordigde de Volksrepubliek Congo op de Negro-African Arts-festivals in Dakar in 1966 en Lagos in 1977. ^[7]

Tijdelijke postume tentoonstellingen[bewerken | brontekst bewerken]

Black Ebony in Congolese Sculpture, gehouden in Peking in 2002
De dynastie van Congolese beeldhouwers Massengo wordt gepresenteerd in het Russisch Cultureel Centrum in Brazzaville Van 21 tot 31 maart 2015
De vergankelijkheid der dingen, georganiseerd door het team van het Etnografisch Museum van Neufchâtel in 2017
Art Premier, ballad des mondes, gemonteerd door de William Blake-vereniging in de voormalige subprefectuur van Nérac in 2020
“ De Afro-Venezolaan : stranding en geloof » Nationaal Museum van Barquisimeto MUBARQ in Venezuela 2021

Werken bewaard in musea[bewerken | brontekst bewerken]

Joysetta & Julius Pearse Afrikaans-Amerikaans museum van Nassau County, New York. Tam tam-speler in wenge
Etnografisch Museum van Neufchâtel, verzameling typische bustes en asbak
Nationaal Museum van Barquisimeto MUBARQ in Venezuela, twee belangrijke wengé-bustes
Toegang tot het presidentiële paleis van Brazzaville, de Congolese en de Congolese, wengé-sculpturen

Wetenswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Massengo schonk een deel van zijn land aan de katholieke kerk. De parochie Saint-Grégoire de Massengo is daar sindsdien gevestigd.
In hoofdstuk 4 van Jonathan Bougards documentaire The School of Muta Mayola, Vincent the Kathmandu Phenomenon, ontmoet de hoofdpersoon de schilder Vincent Greby die hem een groot wengé-masker aanbiedt, gesigneerd door Grégoire Massengo ^[8] .
Een personage in de roman Les cigognes sont immortelles van Alain Mabanckou, gepubliceerd in 2018 door Editions du Seuil, heet Grégoire Massengo.

Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]

Grégoire Massengo buste van een Congolese man in Wengué. 61,5x25,5x29 cm. Museo de Barquisimeto MUBARQ Venezuela
Grégoire Massengo, paar bustes van zwart ebbenhout
Gregorius Massengo. Congo. 1910-1978. Buste van een Congolese man in wenge. 61,5x25,5x29 cm. Museo de Barquisimeto MUBARQ Venezuela

Voetnoten

↑ (fr) Théophile Obenga (2010). Histoire générale du Congo des origines à nos jours: Le Congo et son Avenir. L'Harmattan, Paris, p. 475. ISBN 9782296543676.
↑ (en) Jean-Luc Aka-Evy (2010). Les arts au creuset de la pensée congolaise contemporaine. Cahiers d'études africaines: p. 1215-1240.
↑ (fr) Ambassade la République du Congo, Les arts du Congo.
↑ (en) Marion Johnson (1952). “Congolese and Romanesque Sculpture, A Comparison”. The studio.
↑ (en) The Institute (September 25, 1980-January 24, 1981). Masterpieces of the People's Republic of the Congo. The African-American Institute.
↑ (fr) B Chillon (1957). Le sculpteur Massengo et son buste de la reine N’Galiourou. Liaison n°60: pp 37-38.
↑ (fr) Edmond Philippe Galli (april 1978). Le sculpteur Grégoire Massengo n'est plus. Les Dépêches de Brazzaville.
↑ (fr) Jonathan Bougard, Vincent le phénomène de Katmandou. Youtube.

Bronnen

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Grégoire Massengo op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Externe links

Histoires africaines I - Sculpteur de bois, reportage van 5 min 3s door Peter Lumfila, Tony Nzolameso en Elysée Odia voor CongoWeb TV

[1] (fr) Théophile Obenga (2010). Histoire générale du Congo des origines à nos jours: Le Congo et son Avenir. L'Harmattan, Paris, p. 475. ISBN 9782296543676.

[2] (en) Jean-Luc Aka-Evy (2010). Les arts au creuset de la pensée congolaise contemporaine. Cahiers d'études africaines: p. 1215-1240.

[3] (fr) Ambassade la République du Congo, Les arts du Congo.

[4] (en) Marion Johnson (1952). “Congolese and Romanesque Sculpture, A Comparison”. The studio.

[5] (en) The Institute (September 25, 1980-January 24, 1981). Masterpieces of the People's Republic of the Congo. The African-American Institute.

[6] (fr) B Chillon (1957). Le sculpteur Massengo et son buste de la reine N’Galiourou. Liaison n°60: pp 37-38.

[7] (fr) Edmond Philippe Galli (april 1978). Le sculpteur Grégoire Massengo n'est plus. Les Dépêches de Brazzaville.

[8] (fr) Jonathan Bougard, Vincent le phénomène de Katmandou. Youtube.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]