Jimmy Nelson (fotograaf)
| Jimmy Nelson | ||||
|---|---|---|---|---|
_-_TEDxAMS_2014-1.jpg)
| ||||
Nelson tijdens TEDxAmsterdam in 2014
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboren | 1967 Sevenoaks | |||
| Nationaliteit | Brits | |||
| Land | Nederland | |||
| Beroep | Fotograaf | |||
| Bekend van | Before They Pass Away | |||
| Website | jimmynelson.com | |||
| ||||
Jimmy Nelson (Sevenoaks, 1967) is een Brits fotograaf. Hij is vooral bekend van zijn boek Before They Pass Away, waarvoor hij drie jaar de wereld over reisde en 35 inheemse stammen fotografeerde.
Biografie[bewerken | brontekst bewerken]
Jimmy Nelson werd geboren in Sevenoaks, Kent, in 1967.[1] Tijdens zijn jeugd woonde hij in Afrika, Azië en Zuid-Amerika, terwijl hij rondreisde met zijn vader, die als geoloog werkte voor Shell International. Toen hij zeven jaar oud was werd hij naar Stonyhurst College gestuurd, een Jezuïetenkostschool in Lancashire. Op zijn zestiende ontwikkelde hij de huidaandoening Alopecia totalis, waarbij de haren op het gehele lichaam plots uitvallen en vaak wegblijven, veroorzaakt door stress en verkeerde malariamedicatie.[2]
Hij verliet de kostschool in 1985 en begon op zeventienjarige leeftijd Tibet te voet te doorkruisen. Hij nam een kleine camera mee en fotografeerde zijn reis, waarover hij ongeveer twee jaar deed.[3] Na zijn terugkeer werden de foto’s die hij had genomen gepubliceerd door de Engelse National Geographic, wat leidde tot internationale bekendheid.[4]
Eenmaal terug ging Nelson werken als professioneel fotojournalist. Hij reisde rond en documenteerde meerdere oorlogsgebieden, waaronder de conflicten in Afghanistan, Kasjmir, Somalië en Joegoslavië.[2]
In 1992 kreeg Nelson van Royal Dutch Shell de opdracht om het boek Literary Portraits of China te produceren. Hiervoor reisde hij gedurende 30 maanden met zijn toenmalige vrouw, Ashkaine Hora Adema, door China. Hora Adema schreef het boek en Nelson maakte de foto's. De foto's werden wereldwijd tentoongesteld.
In 1997 ging Nelson werken in de advertentiebranche. Gedurende deze tijd bleef hij expedities ondernemen en beelden verzamelen van afgelegen en geïsoleerde culturen.[5]
Later ging hij in Amsterdam wonen. Nelson is vader van drie kinderen.
Latere werken[bewerken | brontekst bewerken]
Before They Pass Away[bewerken | brontekst bewerken]
In 2010 startte Nelson met zijn grootste project tot dan toe, Before They Pass Away. Drie jaar lang reisde hij de wereld rond en fotografeerde hij 35 inheemse stammen in onder andere Europa, Azië, Afrika, Zuid-Amerika en Australazië. Hij maakte gebruik van een 50 jaar oude 4x5in- platencamera.[6]
Nelson zei voor dit project geïnspireerd te zijn door Edward Sheriff Curtis en zijn foto's van de inheemse volken van Amerika.[2] Evenals Curtis, portretteert Nelson de personen in zijn foto’s op een geromantiseerde, gestileerde en geposeerde wijze, met het doel om hen “op een voetstuk te plaatsen”.[7] Nelson merkt op dat het project niet een “objectieve waarheid” hoort over te brengen, maar is bedoeld als zijn eigen artistieke interpretatie en een loofuiting naar diversiteit en schoonheid van deze culturen.[4]
Enkelen van de stammen die Nelson fotografeerde zijn de Huli en de Kalam in Nieuw-Guinea, de Tsaatan in Mongolië en de Mursi in de Omovallei in het zuiden van Ethiopië.
In een TED conferentie beschreef hij het proces dat hij volgde bij zijn werk, en zei hij dat het soms “maanden duurde om deze [inheemse volkeren] te vinden en vervolgens weer weken om hun vertrouwen en goedkeuring te winnen om foto’s van ze te maken."[8]
Nelson leende het kapitaal voor dit project van een Nederlandse miljardair, Marcel Boekhoorn.[2] Dit project resulteerde in de publicatie van een fotoboek, een XXL versie in een beperkte oplage van het boek en geprinte fotoportretten.[9]
Homage to Humanity[bewerken | brontekst bewerken]
In september 2018 publiceerde Nelson zijn derde boek, Homage to Humanity. Het boek bevat meer dan vierhonderd foto’s van dertig inheemse volkeren, interviews met stamhoofden, informatie over de weergegeven locaties en culturen en komt samen met een applicatie die 360° film materiaal biedt dat bij de foto’s hoort, achter de schermen video’s en achtergrondinformatie betreffende de ondernomen reizen.[10]
Om zijn laatste boek te creëren, reisde Nelson samen met een Nederlandse assistente, genaamd Stephanie van der Wiel, een mede-fotograaf die hij ontmoette tijdens een expositie van zijn werk in Nationale Etnologie Museum in Leiden.[11]
Homage to Humanity is een vervolg op Nelsons eerdere werk, maar onderscheidt zich ogenschijnlijk van zijn vorige project door een meer geïntegreerde rol van de subjecten van de foto’s. Nelson beoogde op deze manier de kritiek die op zijn vorige werk was geleverd te erkennen[4] (zie controverse).
In het voorwoord van het boek schrijft Mundiya Kepanga, het Papoeaanse hoofd van de Tari-regio in de Hooglanden van Papoea Nieuw-Guinea: "Mijn cultuur is wie ik ben. Het geeft me een set van waarden en mijn gevoel voor thuis, dingen waarvan ik weet dat ze zouden verdwijnen als ik me zou moeten aanpassen aan de manier van leven die tegenwoordig onze planeet overneemt. Ik geloof dat projecten, zoals dit boek, mijn generatie en de volgende generaties zullen helpen om onze unieke en dierbare cultuur in stand te houden."[11]
Between the sea and the sky[bewerken | brontekst bewerken]
In 2021 maakte Nelson in Nederland een serie foto's van vrouwen in klederdracht, die hij bundelde in het boek "Between the sea and the sky". Post.nl maakte een selectie uit de foto's voor een serie postzegels, die in januari 2023 werd uitgebracht.[12]
The Jimmy Nelson Foundation[bewerken | brontekst bewerken]
The Jimmy Nelson Foundation is een non-profitorganisatie die in 2016 is opgezet, met als doel om culturele expressie te stimuleren, door het faciliteren van projecten die het culturele erfgoed bevorderen van inheemse volkeren.[13]
Nelson legt uit: “De Jimmy Nelson Foundation heeft zich ontwikkeld tot een organisatie die inheemse volkeren trots leert zijn. Ik ben nu teams aan het creëren die de wereld rondgaan om te doen wat ik doe. We verzamelen foto’s, video’s en andere informatie en bouwen aan een digitale opslag, een soort bibliotheek in de lucht, van al dit erfgoed, voor toekomstige generaties.”[14]
Het meest vooraanstaande project van de Jimmy Nelson Foundation betrok een samenwerking met J. Walter Thompson India en J. Walter Thompson Amsterdam. De campagne opende met een korte film genaamd Blink. And they’re gone. Voor het maken van deze film zijn meer dan vijftienhonderd foto’s gebruikt die door Nelson zijn gemaakt tijdens zijn reizen. De film kostte negentig dagen om te monteren, en bevat beelden van de Huli Wigmen uit Papoea Nieuw Guinea, the Kazakhs van Mongolië, de Sadhoes van India, de Wodaabe uit Tsjaad en verscheidene andere culturen. De film was geregisseerd door JWT India’s hoofd van de creatieve afdeling, Senthil Kumar uit Mumbai, die nauw samenwerkte met het internationale creatieve hoofd van J. Walter Thompson, Bas Korsten.[15][16]
Controverse[bewerken | brontekst bewerken]
In juni 2014 kreeg Nelsons project Before They Pass Away stevige kritiek van Stephen Corry, de voorzitter van Survival International, een mensenrechtenorganisatie die zich wereldwijd inzet voor de rechten van inheemse bevolkingsgroepen en geïsoleerde volkeren.[17] In een betoog op de website van de Amerikaanse nieuwsorganisatie Truthout, genaamd Turning a Blind Eye to Pure Old Vibrations, beschuldigde Corry Nelson ervan een foutief beeld te scheppen van inheemse stammen.[17]
Volgens Corry weerspiegelen de foto's van Nelson niet hoe de stammen er werkelijk uitzien of er ooit uit hebben gezien. Corry betoogt dat Nelson hen fotografeert in kledij die ze niet dagelijks dragen en inmiddels alleen bij bijzondere ceremonies of festivals tot hun dracht behoort. Nelson zou zo een geënsceneerd beeld van inheemse stammen schetsen. Corry is van mening dat door de gekozen titel van Jimmy Nelson's eerste boek, Before They Pass Away, hij het onrecht en geweld waar de stammen mee te maken hebben zou bagatelliseren. Hij wijst erop dat de stammen niet "zomaar verdwijnen", maar dat ze worden vernietigd door illegale diefstal van hun land en grondstoffen.[17]
Nelson reageerde op de kritiek van Survival International in een interview met BBC. Nelson zegt: “De foto’s zijn absoluut geposeerd. Mensen staan normaliter niet om zeven uur ‘s ochtends onder een waterval, wachtend tot de zon opkomt, tenzij je dit specifiek van ze vraagt. Ik presenteer deze mensen op een manier die niet eerder is gedaan. Wij presenteren onszelf in de ontwikkelde wereld op een ideale, gestileerde wijze, omdat we geloven dat we belangrijk zijn. Ik heb hen de tijd en respect gegeven, die wij onszelf zouden geven.”[5]
Nelson weerlegt het idee dat hij de inheemse bevolkingsgroepen zou exploiteren, en stelt dat hij alleen na het creëren van een wederzijdse vertrouwensband en ontwikkelen van een begrip voor de desbetreffende cultuur, hij toestemming krijgt hen vast te leggen.[14] In een interview erkende Nelson dat de titel Before They Pass Away melodramatisch en lichtelijk naïef verwoord was. Echter, hij zei ook dat het oproer dat erdoor veroorzaakt werd het waard was, omdat er bewustzijn werd gecreëerd door de discussie.[18] Met de titel wilde hij het verdwijnen van de authentieke leefstijl van inheemse bevolkingsgroepen aan het licht brengen, en bevestigt dat onder andere de problematiek ten gevolge van klimaatverandering, landrechten en mijnbouw ervoor zorgen dat deze prachtige culturen vernietigd worden en hiermee verdwijnen.[18]
Julia Lagoutte wijst Nelson in een artikel van OpenDemocracy erop dat het niet klopt dat inheemse mensen onveranderd zijn gebleven in de afgelopen duizend jaar, terwijl hij dit op zijn foto's wel zo doet voorkomen. Lagoutte stelt dat voor Nelson hun aantrekkingskracht en puurheid ligt in in hun uitgesloten zijn van de toekomst en hun insluiting in het verleden. Door hun interactie met de moderne wereld, waar zij deel van uitmaken, weg te laten, en door de mythe in stand te houden dat deze stammen langzaam wegvagen, zorgt Nelsons werk ervoor dat deze stam-volkeren bevroren worden in het verleden.[19]
Lagoutte schrijft dat het ontstellend is dat Nelson woedend is over het feit dat Huli-stammen in het verleden over beroofd te zijn van hun land, maar geen opmerking maakt over de weerzinwekkende situatie waar Papoeaanse stammen nu in zitten, door de systematische verkrachting, marteling, willekeurige arrestaties en moord die plaatsvinden onder het racistische, militaire occupatie van Indonesië.
Bij zijn laatste project zegt Nelson naar zijn critici te hebben geluisterd: "Before They Pass Away ontstak een discussie die nagenoeg positief was, maar vaak ook heel verhit. In Homage to Humanity geef ik de mensen uit mijn foto's een grotere stem door hun dromen en meningen en perspectief op de wereld middels interviews en verhalen terug te laten komen in het boek."[4]
Publicaties[bewerken | brontekst bewerken]
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- (en) Officiële website
- Fotograaf Jimmy Nelson: 'Wij zijn vergeten hoe we moeten leven' (Interview met Jimmy Nelson, de Volkskrant, 4 november 2013)
Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ Jimmy Nelson. Widewalls. Gearchiveerd op 6 juni 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ a b c d (en) Trebay, Guy, "Images From the Edges of the Earth".. The New York Times (18 oktober 2013). Gearchiveerd op 28 april 2019. Geraadpleegd op 6 juni 2019.
- ↑ TEDx Talks (6 november 2013), Before they pass away: Jimmy Nelson at TEDxAmsterdam. Gearchiveerd op 18 april 2023.
- ↑ a b c d (en) Tom Seymour CNN, Majestic portraits of world's most remote tribes. CNN Style (30 april 2019). Gearchiveerd op 31 mei 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ a b Travel Pioneers: Jimmy Nelson. BBC Travel. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ (de) Jimmy Nelson Biography Before They Pass Away. teNeues Media (15 maart 2017). Gearchiveerd op 6 juni 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ (en) Before They Pass Away: Q&A with Jimmy Nelson. Roads & Kingdoms (5 november 2013). Gearchiveerd op 22 april 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ TED (29 mei 2015), Jimmy Nelson: Gorgeous portraits of the world's vanishing people. Gearchiveerd op 3 juni 2023.
- ↑ (en) Vidal, John, Photographer criticised by indigenous people and Survival International. The Guardian (29-10-2014). Gearchiveerd op 28 april 2019. Geraadpleegd op 19-06-2019.
- ↑ Scheltema | Homage to humanity, jimmy nelson. www.scheltema.nl. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ a b (en) Jimmy Nelson (09-2018), Homage To Humanity. Rizzoli, pp. 9-12. ISBN 9780847862146..
- ↑ https://www.omroepwest.nl/nieuws/4681305/rietje-staat-in-scheveningse-klederdracht-op-postzegel-ik-werd-er-verlegen-van?utm_source=nieuwsbrief&utm_medium=email
- ↑ (en) Cox, Jeroen (03/2019). "The World's Last Indigenous Cultures. CREART Magazine 2019
- ↑ a b (en) Derrick Bryson Taylor, How photographer Jimmy Nelson pays ‘Homage to Humanity’. New York Post (23 oktober 2018). Gearchiveerd op 31 mei 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ (en) Blink. And they are gone. by J Walter Thompson Group Ltd. The Drum. Gearchiveerd op 6 juni 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ (en) This Controversial Art Project Aims to Preserve Nothing Less Than the Richness of Humanity Itself. Muse by Clio. Gearchiveerd op 6 juni 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ a b c (en) Stephen Corry, Turning a Blind Eye to Pure Old Vibrations. Truthout. Gearchiveerd op 8 juni 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ a b (en) Photographer Jimmy Nelson's 'Homage' To Our World's Indigenous Cultures. www.wbur.org. Gearchiveerd op 31 mei 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ Jimmy Nelson's wrong: tribal peoples aren't passing away, they are fighting against brutal oppression. openDemocracy. Gearchiveerd op 12 september 2019. Geraadpleegd op 19 juni 2019.
- ↑ The Times. Gearchiveerd op 18 juni 2021.