Ziel (filosofie)

De ziel is een filosofisch begrip dat veelal in religieuze context gebruikt wordt. De ziel zou een ontastbaar of etherisch lichaam zijn, in inieder geval het menselijk lichaam. Andere dergelijke onderdelen zijn de geest en psyche. Omdat de ziel niet met fysische maatstaven te meten valt dient gemeld te worden dat de tekst hieronder een filosofische aard heeft.

Betoog

De ziel kijkt bij wijze van spreken over de schouder van de mens mee en raakt enkel betrokken met wat de mens doet als het daartoe gemotiveerd raakt. Dit komt tot uiting als mensen bezield bezig zijn. Iemand kan immers bezield raken door het maken van muziek of het schilderen een schilderij. De persoon in kwestie is herkenbaar energiek, gedreven, gepassioneerd en overtuigend (in vaardigheden). Het is iets anders als ambitie wat op basis van keuze werkt. De ziel lijkt een eigen wil te hebben, laat zich niet dwingen, enkel verleiden.

De ziel voegt toe, iets wat expressie vind in de manier waarop iets wordt gedaan. Zo kunnen twee professionele violisten hetzelfde vioolconcert ten gehore brengen. De eerste speelt het concert technisch perfect, elke noot zuiver, maar het doet je niets. Dat in contrast met de tweede violist die wellicht de dirigent lijkt te vergeten, en op een zodanige manier speelt dat het een reactie afdwingt. Het spel heeft een diepgang, het veroorzaakt wat in de toehoorders. De ziel 'zegent' als het ware datgene wat de mens aan het doen is, voegt een extra dimensie aan het vioolspel toe die niet enkel aan de technische vaardigheden van de violist is toe te schrijven. Als dat zo was dan zou de violist er voor kunnen kiezen wanneer dat gebeurt maar zo werkt het immers niet.

Bezieling is niet iets wat zomaar in de schoot geworpen word. Het werkt niet zo dat een willekeurig iemand op een avond een viool van een vriend leent, wat zit te tokkelen en vervolgens een fabuleus vioolconcert ten gehore brengt waar je diep door geraakt wordt. Er gaat een periode aan vooraf van oefening, specialisatie, toewijding. De vraag die gesteld kan worden is de volgende: 'Levert datgene wat je doet energie op, of kost het je energie?'

Mensen die bezield bezig zijn hebben de neiging origineel bezig te zijn, in de zin van 'niet eerder gebeurd'. Het is mogelijk baanbrekend werk te verrichten waarbij bestaande inzichten geen belemmeringen vormen. We zien dit in de kunstschilders, muzikanten en Wetenschappers die verrichtingen doen die hun vaardigheden teboven gaan. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen de échte Mona Lisa en de vele pogingen om haar na te schilderen. Was Leonardo da Vinci wellicht bezield toe hij haar op het doek vereeuwigde?

Taalgebruik

• Bezield - geïnspireerd, enthousiast) - levend (organisme)
• Zielig - ontdaan van betrokkenheid van de ziel?
• Zielsgelukkig - gelukkiger dan een mens alleen kan zijn