Klaas Postma
|
Dit artikel staat op een nalooplijst. Als de inhoud op verifieerbaarheid gecontroleerd is, kan dit sjabloon verwijderd worden. Geef dat ook aan op de betreffende nalooplijst. Bekijk ook de bewerkingsgeschiedenis om te zien of anderen hier al aan gewerkt hebben. |
| Klaas Postma | ||
|---|---|---|
.jpg)
| ||
Stolpersteine voor Klaas Postma
| ||
| Geboren | 25 december 1904, Meppel | |
| Overleden | 29 februari 1944, Waalsdorpervlakte | |
| Land | Nederland | |
| Groep | Oranje Vrijbuiters | |
Klaas Postma (Meppel, 25 december 1904 – 's-Gravenhage, Waalsdorpervlakte, 29 februari 1944[1][2]) was een Nederlands verzetsstrijder uit de Tweede Wereldoorlog. Postma was de oprichter van verzetsgroep Oranje Vrijbuiters.[3]
Biografie[bewerken | brontekst bewerken]
Postma werd geboren in Meppel, als zoon van Sjouke Postma en Janna Jans.[4] Hij had vier broers en een zus[5]: Jacob (1901-1991), Hennie (1903-1990), Frouwkje (1906-1970), Joop (1910-1995) en Bert (1922-1984). Hij deed eindexamen aan een technische school en leerde daarna voor architect. Hij verhuisde naar Den Haag, waar hij in 1933 trouwde met Theodora Jansje (Dora) van Straaten.[6] Ze kregen twee zonen en een dochter. Postma kreeg een baan als bouwtechnisch ontwerper bij de Nederlandse Spoorwegen, waarna het gezin verhuisde naar Utrecht.
Oorlogsjaren[bewerken | brontekst bewerken]
Hun huis aan de Joseph Haydnlaan werd door de Duitse bezetter in beslag genomen. Ze bleven in de buurt wonen, in de Franz Schubertlaan 37. Tegenover dat huis was een school waar Duitsers waren ingekwartierd.
Al gauw werd Klaas Postma betrokken bij het verzet samen met Frits Meulenkamp. Hij richtte de Oranje Vrijbuiters op, hun hoofdkwartier was op de Nieuwegracht 151 in Utrecht. Ondanks de Duitse overburen namen de Postma's enkele joodse onderduikers in huis. Ook verzamelden ze wapens en verstopten die op zolder. Postma verstrekte onderduikadressen op de Veluwe en had ook contacten in het noorden van het land. Meulenkamp organiseerde het verzet. In 1943 werd een knokploeg opgericht om aan bonkaarten, blanco persoonsbewijzen en andere noodzakelijke middelen te kunnen komen.
In 1943 werd de groep verraden door Joop de Heus.[7] Bertus Meulenkamp, Joop de Heus, Heinz Loewenstein en Leo Fischer werden op 24 augustus gevangengenomen, Klaas Postma en Jaques Martens een dag later. De andere leden werden in de weken erna opgepakt. Allen werden naar het Oranjehotel gebracht, op 28 februari 1944 ter dood veroordeeld en op 29 februari 1944 op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Twee van hen kregen gratie, Jan van der Voort en Bertus Heij (1915-1991) omdat hij dezelfde verjaardag had als Hitler. De stoffelijke overschotten werden in een kuil gegooid.
Na de oorlog werden zij herbegraven op Begraafplaats Tolsteeg in Utrecht.[8] De achttien verzetsstrijders werden begraven in negen graven. Postma deelt een graf met Hans van Koetsveld.[9] Op 10 mei 1947 werd een monument onthuld,[10] voorzien van de tekst:
Ik zal de halmen niet meer zien
noch binden ooit de volle schoven
maar doe mij in den oogst geloven
waarvoor ik dien
10 mei 1947
(gedicht van Adriaan Roland Holst)
Familie[bewerken | brontekst bewerken]
Zijn broer Jacob en diens echtgenote werden collaborateur, hij vervulde een hoge functie in de Nederlandse Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), en werkte als provincieambtenaar tijdens de nazibezetting en deed propaganda. Broer Hennie zat in een jappenkamp, net als zijn vrouw en kinderen. Joop werd predikant. Broer Bert gaf zich op voor de Waffen-SS en vocht in de Sovjet-Unie.[11]
Eerbetoon[bewerken | brontekst bewerken]
- Zijn naam staat vermeld op de Erelijst van Gevallenen 1940-1945.[12]
- Zijn naam staat vermeld op het verzetsmonument in de wijk Transwijk in Utrecht.[13]
- Ter hoogte van Franz Schubertstraat 37 in Utrecht ligt een stolperstein voor Postma.
- ↑ Overlijden Klaas Postma, 29-02-1944 - Het Utrechts Archief. hetutrechtsarchief.nl. Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Overlijdensakte Klaas Postma - Haags Gemeentearchief. haagsgemeentearchief.nl. Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Oranje Vrijbuiter Klaas Postma. Oranje Vrijbuiters. Geraadpleegd op 26 oktober 2023.
- ↑ Geboorteakte Klaas Postma | Drents Archief. www.drentsarchief.nl. Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Familiefoto. Gearchiveerd op 27 januari 2022.
- ↑ Huwelijksakte Klaas Postma en Theodora Jansje van Straaten - Haags Gemeentearchief. haagsgemeentearchief.nl. Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Verraden door De Heus. Gearchiveerd op 3 december 2021.
- ↑ "Laatste eer aan gefusilleerde „Oranjevrijbuiters” „Niet praten maar doen”", De Volkskrant, 2 maart 1946. Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Utrecht - 3de Begraafplaats Tolsteeg - - graf 1748974. www.online-begraafplaatsen.nl. Geraadpleegd op 27 juni 2024.
- ↑ "„Oranjevrijbuiters” worden herdacht", Nieuw Utrechtsch dagblad, 8 mei 1947. Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Kort, Rien, Hotel Postma: Zes kinderen, zes levenskeuzes. www.rtvdrenthe.nl (20 november 2022). Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Klaas Postma | Erelijst van Gevallenen 1940-1945. www.erelijst.nl. Geraadpleegd op 26 juni 2024.
- ↑ Utrecht, verzetsmonument in de Transwijk. Nationaal Comité 4 en 5 mei. Geraadpleegd op 26 juni 2024.