Lichni
Dorp in Georgië  Abchazië 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Autonome Republiek | Abchazië | ||
| District | Goedaoeta | ||
| Hoogte | 80 m | ||
| Coördinaten | 43° 8' NB, 40° 37' OL | ||
| Bevolking | |||
| Etniciteit (2011) | Abchazisch[1] | ||
| Overige informatie | |||
| Eerdere namen | Zoefoe | ||
| Tijdzone | UTC+4 | ||
| Lichni in Abchazië | |||
 | |||
| Foto's | |||
| |||
| Kerk van de Maagd Maria | |||
| |||
Lichni (Georgisch: ლიხნი; Abchazisch: Лыхны; Russisch: Лыхны) is een dorp in de Georgische autonome en feitelijk afgescheiden republiek Abchazië, gelegen in het district Goedaoeta. Het dorp ligt aan de rivier Chipsta, vier kilometer ten noorden van het bestuurlijke districtscentrum Goedaoeta en staat bekend om een middeleeuwse kathedraal. In het dorp stond ook de zomerresidentie van de prinsen van het Vorstendom Abchazië.
Toponiem
[bewerken | brontekst bewerken]Het toponiem Lichni komt voor in bronnen uit de 18e eeuw. Historici constateerden dat op de kaart van koning Alexander V van Imeretië uit 1738 de plaats wordt aangegeven met Loghine, wat de Abchaziërs uitspreken als Loechin. In 1834 werd dit door de Russen veranderd in Лыхны (Lychny). Prins Giorgi Sjervasjidze (Sefer Ali-Bey) hernoemde de plaats vervolgens in Souk-su, wat "koel water" betekent, naar de nabijgelegen koele rivier. De Mingreliërs gaven het gebied echter de naam Zoefoe. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw begon het toponiem Souk-su steeds minder in de bronnen voor te komen en maakte het plaats voor de oude naam Lichni.[2]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Archeologische opgravingen in het dorp hebben de overblijfselen van een laat-hellenistische nederzetting blootgelegd, alsmede een nederzetting uit de pre-hellenistische periode. Op de linkeroever van de Chipsta liggen de ruïnes van het Abaata-fort uit de 7e eeuw. Hiervan is bekend dat het 190 bij 110 meter groot was met drie meter dikke muren, gebouwd van kasseien en ruw uitgehouwen blokken op kalksteen.[3]
Residentie
[bewerken | brontekst bewerken]
Lichni was vanaf de hoge middeleeuwen de residentie van het huis van Sjarvasjidze, dat later over het vorstendom Abchazië heerste. Het paleis van 28 bij 31 meter stond in het midden van het dorp en was twee verdiepingen hoog. Er zijn vele archeologische vondsten gedaan van gebruiksvoorwerpen en schatten die in het Staatsmuseum van Abchazië in Soechoemi liggen.[3] Het paleis is Georgisch cultureel erfgoed.[4] In het dorp staat de goed bewaard gebleven Maagd Mariakathedraal uit de 10e eeuw.[5]
In het verleden werd ook wel aan Lichni gerefereerd met het toponiem Zoefoe (ზუფუ). De Georgische 18e eeuwse historicus, cartograaf en geograaf Vachoesjti Bagrationi schreef in zijn standaardwerk Beschrijving van het Koninkrijk Georgië hierover: "ten westen van Anakofia ligt het water van Agatso ... Ten westen van het water van Agatso ligt de Zoefoe-rivier ... Zoefoe is als een kleine stad, het huis en de residentie van Sjarvasjidze".[3] De Zoefoe-rivier heet tegenwoordig de Chipsta.
Dissidentie
[bewerken | brontekst bewerken]Het dorp Lichni was het traditionele centrum van de Abchazische militante democratie. Dit is waar de Abchaziërs eeuwenlang historisch samenkwamen en over de belangrijkste kwesties beslisten. De eerste grote openbare volksbijeenkomst werd gehouden in Lichni in 1861, wat later uitmondde in een anti-Russische opstand op 26 juli 1866. Deze was gericht tegen onder andere het opheffen van het vorstendom Abchazië na de dood van vorst Michael Sjarvasjidze. De directe aanleiding voor de opstand was een poging van de Russische regering om in Abchazië een boerenhervorming door te voeren, vergelijkbaar met een hervorming die in 1861 in Rusland was doorgevoerd.[6]
De laatste grote bijeenkomst in Lichni vóór de burgeroorlog in Abchazië vond plaats op 18 maart 1989, waar de kwestie van het teruggeven van de volwaardige status van de Sovjetrepubliek aan Abchazië aan de orde kwam, waarmee de Abchaziërs zich dus buiten de Georgische sovjetrepubliek wilden plaatsen.[7] Noch de centrale autoriteiten van de Sovjet-Unie, noch de Georgische sovjetrepubliek steunden dit initiatief. Tienduizenden Abchaziërs waren bij de bijeenkomst.[8]
Demografie
[bewerken | brontekst bewerken]Volgens de Abchazische volkstelling van 2011 woonden er 5.760 mensen in de dorpsgemeenschap Lichni, bestaande uit Lichni en nog acht dorpen.[9] Hiervan was 92,8% Abchazisch, 3,2% Russisch. Er woonden slechts enkele tientallen Georgiërs. Van deze volkstelling is geen uitsplitsing per dorp openbaar gemaakt. In 1989 had het dorp Lichni 524 inwoners (100% Abchazisch) op een totaal van 8.948 voor de hele doprsgemeenschap. De dorpsgemeenschap was gedurende de hele 20e eeuw dominant Abchazisch bevolkt.
| Bevolking van Lichni | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1886 | 1926 | 1959 | 1989 | 2011 | ||||||||||||||
| Lichni (dorp) | - | - | 984 | 524 | onbekend[10] | |||||||||||||
| Lichni (dorpsgemeenschap) | 3.493 | 2.916 | 5.379 | 8.948 | 5.760 | |||||||||||||
| Abchaziërs[11] | 98,6% | 95,3% | [12] | [12] | 92,8% | |||||||||||||
| Verantwoording data: 1926-2011.[13][14][15][16] Noot: De Abchazische cijfers vanaf 1994 worden niet erkend door Georgië. | ||||||||||||||||||
Vervoer
[bewerken | brontekst bewerken]Lichni ligt aan de Georgische nationale route Sh190 en is daarmee rechtstreeks verbonden met Goedaoeta.
Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Op basis van de dorpsgemeenschap van negen dorpen
- ↑ (ru) Историко-этимологический словарь топонимов Абхазии (продолжение) (Historisch en etymologisch woordenboek van toponiemen van Abchazië (vervolg)). Apsnyteka (2006). Gearchiveerd op 23 mei 2022. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ a b c (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Zoefoe. National Parliamentary Library of Georgia. Gearchiveerd op 11 september 2023. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (ka) შერვაშიძის სასახლე - #9204 (Sjervashidze-paleis - #9204). Cultureel Erfgoed Portaal. Gearchiveerd op 21 mei 2023. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (ka) Tea Tsagurisjvili, Lichni kerk. ჟურნალი "კარიბჭე"- Karibche (Magazine "De Poort") (27 september 2017). Gearchiveerd op 21 mei 2023. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (ru) Achugba, История Абхазии (Geschiedenis van Abchazië) (pdf). Apsnyteka Pag.74-75 (2011). Gearchiveerd op 2 maart 2023. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (en) Chervonnaya, Svetlana (1994). Conflict in the Caucasus - Georgia, Abkhazia and the Russian Shadow, 1e druk. Gothic Image Publications, Glastonbury, "Chronicle of Events 1917-1992", Pag.60,149. ISBN 0-906362-30-X. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (ka) ლიხნის თავყრილობა (Lichni-bijeenkomst). Experti.ge (4 oktober 2019). Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ Deze acht dorpen zijn: Adzjimtsjigra, Adzlagara, Adzlagarchoeki, Algiti, Bambora, Chetskvara, Mzachva en Papsjira.
- ↑ De negen dorpen van de Lichni dorpsgemeenschap hadden in 2011 in totaal 5.760 inwoners, waarvan 5.345 Abchazisch (92,8%), 193 Russisch (3,4%), 72 Georgisch (1,3%) en 67 Armeens (1,2%).
- ↑ Cijfer is voor de gehele dorpsgemeenschap
- ↑ a b Geen precies cijfer bekend, ruime meerderheid Abchazisch
- ↑ (ru) Details Goedaoeta District. Ethno Kavkaz. Gearchiveerd op 12 juli 2023. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (ru) Details Goedaoeta District 1959. Ethno Kavkaz. Gearchiveerd op 7 december 2022. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (en) All USSR census in Abkhazia in 1989. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 24 november 2022. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
- ↑ (en) Putkaradze, Tariel (2008). Linguistic Situations in Conflict Regions – The Abkhazia Border within Russia according to 1989 Census Data and Politicized Linguistic Maps (pdf). Journal of Theoretical Linguistics 5 (1): Pag.97 (SKASE Slovak Association for the Study of English). ISSN: 1339-782X. Gearchiveerd van origineel op 14 juni 2022. Geraadpleegd op 21 mei 2023.
