Naar inhoud springen

Lidzbark Warmiński

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Joost van Os (overleg | bijdragen) op 31 dec 2019 om 14:11. (update bevolking)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Dit artikel gaat over de plaats Lidzbark Warmiński. Voor de gelijknamige gemeente zie Lidzbark Warmiński (gemeente).
Lidzbark Warmiński
Heilsberg
Stad in Polen Vlag van Polen
Wapen Lidzbark Warmiński
Lidzbark Warmiński (Polen)
Lidzbark Warmiński
Situering
Woiwodschap Ermland-Mazurië
District Powiat Lidzbarski
Gemeente Lidzbark Warmiński
Coördinaten 54° 7′ NB, 20° 35′ OL
Algemeen
Oppervlakte 14,34 km²
Inwoners
(31-12-2017)
15.877[1]
(1.129 inw./km²)
Identificatiecode 28090
Foto's
Oude stad
Oude stad
Portaal  Portaalicoon   Polen

Lidzbark Warmiński (Duits: Heilsberg) is een stad in het Poolse woiwodschap Ermland-Mazurië, gelegen in de powiat Lidzbarski. De oppervlakte bedraagt 14,34 km², het inwonertal 15.877 (2016).

Lidzbark Warmiński is een partnergemeente van Oud-Beijerland.

Geschiedenis

Heilsberg werd in 1240 als burcht door de Duitse Orde gesticht en na opstanden van de Pruzzen in 1350 versterkt en uitgebreid tot bisschoppelijke residentie van Ermland. De in 1308 ingerichte stad werd bevolkt door burgers uit steden in het Duitse Rijk. Zij koos in het conflict tussen de Orde en de Poolse koning in 1454 de kant van de laatste. Bij de Tweede Vrede van Thorn) kwam het bisdom Ermland in 1466 tezamen met West-Pruisen onder Polen, maar voorlopig als autonome bestuurseenheden. In de Pools-Zweedse oorlogen werden burcht en stad door de Zweedse koning Karel XII bezet en tijdelijk tot zijn residentie ingericht (1703). Bij de Eerste Poolse Deling kwamen West-Pruisen en Ermland in 1772 bij het koninkrijk Pruisen. In 1807 vond hier een Slag tussen Russische en Franse troepen plaats. Napoleon legerde in een aantal Oost-Pruisische en Ermlandse steden afdelingen van het leger dat in 1812 Rusland binnen viel maar vernietigend verslagen werd. Ook Heilsberg moest op eigen kosten soldaten legeren en ging daaraan failliet, evenals vele naburige steden. Na het herstel van het Pruisische koninkrijk werd de stad districts-hoofdplaats van een gelijknamige ‘Kreis’ in de provincie Oost-Pruisen. Het bleef een bestuurscentrum maar industrialisatie vond amper plaats. De ca. 2.500 inwoners aan het begin van de 19de eeuw hadden zich verdubbeld aan het einde daarvan en nogmaals verdubbeld tot ruim 10.000 aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. In februari 1945 werd de stad bezet door het Sovjet-leger dat de helft van de bebouwing afbrandde. De Poolse autoriteiten wezen de Duitstalige bewoners die niet gevlucht waren uit en vervingen ze door Polen en Oekraïners (Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog). Na de oorlog stagneert het inwonertal sinds 1990 bij ca. 16.000.

Demografie

jaar inwoners opmerkingen
1782 meer dan 3.200 [2]
1802 2.237 [3]
1810 2.426 [3]
1816 2.984 van wie 471 Evangelisch, 2.437 Rooms-Katholiek en 76 Joden[3]
1821 3.433 [3]
1831 4.216 [4]
1852 4.781 [5]
1858 5.105 van wie 830 Evangelisch, 4.126 Rooms-Katholiek en 149 Joden[6]
1871 5.839 van wie 900 Evangelisch en 150 Joden[7]
1875 5.762 [8]
1880 5.874 [8]
1890 5.501 van wie 665 Evangelisch, 4.723 Rooms-Katholiek en 112 Joden[8]
1900 5.541 het grootste deel Rooms-Katholiek[9]
1910 6.082 [10]
1933 8.781 [8]
1939 10.630 van wie 2.064 Evangelisch, 8.433 Rooms-Katholiek, 7 andere Christenen en 15 Joden[8]
1971 13.000 [11]
2000 16.505 [12]
2016 16.826 [12]

Verkeer en vervoer

Sport en recreatie

Geboren in Heilsberg/Lidzbark

  • Mathias Meyer (-1737), barokschilder in de bedevaartskerk van Heiligelinde (Święta Lipka)
  • Wilhelm von Thümen (1792–1856), Pruisisch generaal
  • Anton Pohlmann (1829–1891), rijksdagafgevaardigde en rooms-katholiek strijder in de Kulturkampf
  • Ernst Burchard (1876–1920), arts, actief in de strijd voor de afschaffing van de criminaliserende wetsbepalingen tegen homosexualitiet
  • Bruno Hippler (1894–1942), Wehrmacht-generaal
  • Bruno Kitt (1906–1946), SS-arts in Auschwitz en Neuengamme, selecteerde voor de gaskamer en werd voor oorlogsmisdaden veroordeeld en ter dood gebracht
  • Tadeusz Płoski (1956–2010), Pools legerbisschop, omgekomen bij het vliegtuigongeluk van Smolensk