Mary Somerville
| Mary Somerville | ||
|---|---|---|
| ||
Mary Somerville door Thomas Phillips
| ||
| Persoonlijke gegevens | ||
| Geboortedatum | 26 december 1780 | |
| Geboorteplaats | Jedburgh, Schotland | |
| Overlijdensdatum | 28 november 1872 | |
| Overlijdensplaats | Napels, Italië | |
| Begraafplaats | English Cemetery, Naples
| |
| Locatie begraafplaats | Begraafplaats op Find a Grave | |
| Wetenschappelijk werk | ||
| Vakgebied | wetenschappelijk schrijfster, wiskunde, geologie en astronomie | |
Mary Fairfax Somerville (Jedburgh, 26 december 1780 - Napels, 28 november 1872) was een Schotse schrijfster van wetenschappelijke boeken en een uomo universale. Ze bestudeerde wiskunde en astronomie.
Ze kreeg onderwijs in Frans, rekenen, gevolgd door informele lessen in geografie en astronomie. Na de dood van haar zus werd haar verboden verder te leren. In 1804 trouwde ze met haar verre neef Samuel Greig, die in Londen woonde, en hoefde ze niet meer in het geheim te studeren al had haar echtgenoot niet veel met haar studies op. Na diens overlijden in 1807 besloot ze terug te keren naar Schotland en kon ze dankzij de erfenis haar wetenschappelijke interesses najagen. In 1812 trouwde ze met een andere neef, William Sommerville, die haar stimuleerde in haar onderzoek.
In 1835 werd ze samen met Caroline Herschel benoemd tot eerste vrouwelijke leden van de Royal Astronomical Society. Ze ondertekende de onsuccesvolle petitie van John Stuart Mill voor vrouwenstemrecht.
Vertalingen en boeken
[bewerken | brontekst bewerken]Haar vertaling van Mécanique Céleste van Laplace naar The Mechanisms of the Heavens maakte haar in een klap beroemd. Ze zei hierover Ik vertaalde het werk van Laplace van algebra in gewone taal. Zelf schreef ze de boeken The Magnetic Properties of the Violet Rays of the Solar Spectrum (1825), A Preliminary Dissertation on the Mechanisms of the Heavens (1832), On the Connection of the Physical Sciences (1834), Physical Geography (1848), die tot in het begin van de 20ste eeuw gebruikt werd als leerboek, en Molecular and Microscopic Science (1869).
Haar discussie van een mogelijke planeet die de baan van Uranus verstoorde in de zesde editie van het boek On the Connection of the Physical Sciences (1842), leidde ertoe dat John Couch Adams de zoektocht naar deze planeet begon en Neptunus ontdekte.
De Somerville College Library van de Universiteit van Oxford beheert een grote collectie van boeken en aantekeningen van Somerville. De collectie wordt echter bewaard in de Bodleian Library.[1]
Naar haar vernoemd
[bewerken | brontekst bewerken]
- Somerville College van de Universiteit van Oxford, een krater op de maan, een eiland in Straat Barrow
Bankbiljet
[bewerken | brontekst bewerken]In 2017 zal de Royal Bank of Scotland een bankbiljet van £10 met haar beeltenis uitgeven.[2]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Mary Somerville op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Verder lezen
- Brück, M.T. Mary Somerville, mathematician and astronomer of underused talents. Journal of the British Astronomical Association 206 (4). Gearchiveerd van origineel op 6 mei 2021.
- Holmes, Richard. In retrospect: On the Connexion of the Physical Sciences, 2014. Nature 514.
- ↑ Catalogue of the Mary Somerville Collection, (c.1700)-1972, University of Oxford, Bodleian Library, 15 maart 2013. Gearchiveerd op 27 september 2019.
- ↑ Persbericht van de Roal Bank of Scotland, 1 februari 2016. Gearchiveerd op 6 maart 2016. Geraadpleegd op 1 januari 2017.