Naar inhoud springen

Mudejarstijl

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Toren van de Kathedraal van Santa María de Mediavilla in Teruel

De mudejarstijl (Spaans: estilo mudéjar) komt uitsluitend voor in Spanje en Portugal en is te omschrijven als een kunststijl waarin moslim- en christelijke kunstvormen zijn verweven. Ze is het resultaat van het samengaan van twee artistieke tradities, namelijk de islam-traditie enerzijds en de christelijke traditie anderzijds.

Ontstaansgeschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]
Locaties in Spanje en Portugal waar men mudejarkunst kan vinden

De mudejarkunst is ontstaan in het middeleeuwse Spanje en dient gezien in de specifieke historische context van dat land in die periode. Spanje kende islamaanwezigheid en –overheersing van 711 tot 1492. Oorspronkelijk was na de verovering alleen de noordelijke provincie Asturië in christelijke handen. Vanaf de 11e eeuw verzwakte de macht van de moslimvorsten. Bij de Reconquista - vanaf de 2e helft van de 11e eeuw - heroverden christelijke vorsten moslimgebieden. Er ontstonden alzo, in de periode 11e tot 15e eeuw, een aantal christelijke koninkrijkjes op het huidige Spaanse grondgebied. Naar inspiratie van de islamitische dhimmi's werd aan de lokale moslimbevolking vaak een vorm van godsdienstvrijheid en bescherming geboden. Daarbij speelden economische en financiële factoren een rol. De moslims waren vaak ambachtslieden of landbouwers en hun kennis en werkkracht kon gebruikt worden. Zoals tijdens de moslimoverheersing de christenen (de zogenaamde Mozaraben) schatplichtig waren aan de moslimautoriteiten dienden nu de moslims (de mudejaren) belasting te betalen aan de christelijke koningen. Naast de politieke en sociale gevolgen van deze heroveringsoorlogen ontstonden ook culturele contacten tussen christenen en moslims. Deze contacten liggen aan de basis van de mudejarstijl. Er ontwikkelde zich een mudejararchitectuur en eveneens een mudejarsierkunst en -literatuur en dit vooral in de periode midden 13e eeuw – einde 15e eeuw (250 jaar).

Gezien de mudejarperiode samenvalt met deze van de reconquista en de aanwezigheid van een christelijke autoriteit is de mudejararchitectuur vooral terug te vinden in door de vorsten gebouwde kastelen en in christelijke kerkgebouwen.

Voornaamste kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]
Bakstenen kerk San Lorenzo in Sahagún

Als voornaamste kenmerken van de mudejararchitectuur zijn het gebruik van baksteen en de constructie van hoefijzervormige bogen te vermelden. De aanwezigheid van een opeenvolging van blinde bogen en boogjes evenals deze van arabesken is typisch mudejar. Voor de interieurdecoratie werd gebruikgemaakt van stucwerk, van keramiek onder de vorm van azulejos, van houten plafonds met inlegwerk.

Mudejararchitectuur en Mudejarkunst is op veel plaatsen in Spanje te bewonderen.

Voorbeelden zijn:

Zie de categorie Mudéjar art van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.