Nestkast

Een nestkast(je) is een door mensen vervaardigde nestplaats voor gevleugelde dieren. Er zijn nestkasten beschikbaar voor vogels, bijen, vlinders, hommels en vleermuizen. Veelal wordt gebruikgemaakt van een houten constructie met een invliegopening die is afgeleid van de natuurlijke nestplaats van de beoogde bewoner. Een nest kan ook worden verwerkt in de gevel van een gebouw. Steeds meer gemeenten moedigen dit aan bij nieuwbouw, als onderdeel van het 'natuurinclusief bouwen'. Nestkasten worden echter reeds duizenden jaren ingebouwd in traditionele architectuur over de hele wereld. Een voorbeeld hiervan zijn de Ottomaanse vogel-paleizen die in publieke gebouwen werden verwerkt ^[1].

Nestkasten voor vogels

Bij nestkasten voor vogels bepalen de diameter van de invliegopening en geometrie van de behuizing welke vogelsoort zich zullen willen nestelen. Enkele voorbeelden van typische vogelnestkasten:^[2]^[3]

Vogelsoort	Invlieg- opening	Ophang- hoogte	Breedte x diepte x hoogte
Bonte vliegenvanger	32 mm	> 2 m	12 x 12 x 26 cm
Boomklever	32 mm
Boomkruiper	30 x 10 mm (Gleuf langs ophangkant)	1,5 - 3 m	10 x 15 x 35 cm
Bosuil
Gekraagde roodstaart	30 x 50 mm	2 - 3 m	12 x 12 x 26 cm
Gierzwaluw
Grauwe vliegenvanger	100 x 110 mm	> 2 m	12 x 12 x 16 cm
Grote bonte specht	50 mm
Holenduif		2 - 5 m
Huismus	35 mm	> 2 m	33 x 12 x 19-21 cm
Huiszwaluw
Kuifmees	30 mm
Koolmees	32 mm	2 - 3 m	12 x 12 x 26 cm
Pimpelmees	28 mm	2 - 3 m	12 x 12 x 26 cm
Ringmus	40 mm	2 - 3 m	12 x 12 x 26 cm
Ruigpootuil		2 - 5 m
Spreeuw	45 mm	2 - 5 m	16 x 16 x 30 cm
Steenuil	70 mm	1,5 - 10 m	18 x 75 x 18 cm ('Gekantelde' kast)
Torenvalk	Halfopen voorkant	> 4 m	40 x 30 x 30 cm
Zwarte roodstaart	130 x 60 mm (halve maan)	> 2 m	18 x 18 x 20 cm

Mensen die zelf een nestkastje knutselen, maken vaak een zitstokje onder de vliegopening. Vogels hebben daar geen behoefte aan en bij professionele nestkastjes zal men zo'n zitstokje dan ook niet aantreffen.

In verband met te hoog oplopende temperatuur wordt de nestkast bij voorkeur niet in de volle zon gehangen. Een vogelhuisje dat wordt ophangen moet met de invliegopening naar het noorden, noordoosten of oosten. Dit voorkomt regen en wind in het vogelhuisje.^[4] Hoewel per diersoort verschillend is de minimale hoogte 1,50 meter van de grond.

Galerij

Enkele vogelkastjes
Historisch filmpje over het plaatsen van nestkastjes door scholieren
Nestkast met koolmezen
Nestkast voor de gespikkelde duif in de muur van een traditioneel huis in Dogu'a Tembien, Ethiopië