Overleg:De zilvervloot

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op De zilvervloot. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20180212201726/http://www.volksliedjes.overtuin.net/volksliedjes-h.html toegevoegd aan http://www.volksliedjes.overtuin.net/volksliedjes-h.html

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 3 nov 2019 16:08 (CET)

Refrein

In het lemma staat het volgende refrein:

Piet Hein!, Piet Hein!, Piet Hein zijn naam is klein,

Zijn daden bennen groot, zijn daden bennen groot

Hij heeft gewonnen de zilveren vloot,

Die heeft gewonnen, gewonnen de Zilvervloot. (bis)

Als bron wordt verwezen naar een pagina op Wikisource, maar daar is het refrein anders:

Piet Hein!, Piet Hein!,
Piet Hein, zijn naam is klein,
Zijn daden bennen groot
Zijn daden bennen groot
Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot,
Die heeft gewonnen, gewonnen de Zilveren Vloot!
Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot!

In het lemma komt ook een afbeelding voor uit het boek Kun je nog zingen, zing dan mee!.

Daarin is het refrein:

Piet Hein, Piet Hein, Piet Hein, zijn naam is klein,

Zijn daden bennen groot

Zijn daden bennen groot: die heeft gewonnen de Zilveren Vloot,

die heeft gewonnen, gewonnen de Zilveren vloot.

Dan heb ik voor mij liggen Jan Pieter Heye. Een nationaal volksdichter (Feniks reeks I), uit 1942 met als refrein:

Piet Hein, Piet Hein,

Zijn naam is klein,

Zijn daden bennen groot;

Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot!

Het lijkt mij dat op zoek wordt gegaan naar de meest originele versie en of Heye zelf zijn liedtekst later heeft aangepast of dat dit door anderen is gedaan. HT (overleg) 13 jun 2020 09:09 (CEST)

Dag Happytravels, als je geintereseerd bent in de herkomst of de overleveringsgeschiedenis van een lied, kun je het beste beginnen het lied op te zoeken in de enige wetenschappelijke online databank voor het historische lied: de Nederlandse Liederenbank. Deze geeft 39 vindplaatsen van het lied Heb je van de zilveren vloot wel gehoord. Je ziet meteen als oudste vindplaats het liedboekje VerzLVZ_Nut1844, en dat is die reeks die is uitgegeven door 't Nut. Het liedje staat ook in J.P. Heije's eigen uitgave Volksdichten (1847 e.v.), maar zoals je kunt zien heeft de Liederenbank daar momenteel alleen nog het verzamelde werk van ontsloten, van 1865.

Deze beide liedboeken zijn niet digitaal in te zien. Voor de oudste versie van de tekst (en melodie) zul je die dus in een bibliotheek moeten inzien. In hoe meer historische liedboeken een liedje is opgenomen (zeker als het ook in de volksmond bekend raakte, zoals dit liedje), hoe meer variaties je zult vinden in tekst en melodie. Het is daarom in het academische liedonderzoek het gebruik, dat je aangeeft uit welke vindplaats je tekst (en/of melodie) hebt overnomen.

Dit kan de oudste versie zijn. Maar als het liedje veranderingen heeft ondergaan in de volksmond, kun je ook voor een veel-gebruikte versie kiezen. En natuurlijk springt dan meteen het liedboek Kun je nog zingen in het oog, dat het meest verkochte liedboek is geweest in de twintigste eeuw. Het werd veel op scholen gebruikt en bij koren, dus deze versie zal veel-gezongen zijn geweest.

Je zou er dus voor kunnen kiezen deze versie over te nemen (klik rechts op dbnl) met de vermelding: Tekst overgenomen uit: Kun je nog zingen, zing dan mee, samengesteld door J. Veldkamp en K. de Boer (1906).

Wat betreft de herhalende zinnen: als een lied onder notenbalken staat, staat het herhaalteken in de notenbalk (en vaak niet in de tekst). Bij het overnemen van enkel tekst, zul je dat herhaalteken dus zelf in de tekst moeten zetten met 'bis' of '2x'; of gewoon door de zin in z'n geheel te herhalen. Dat er bij de voorbeelden die je hierboven geeft, soms zinnen eenmaal en soms tweemaal voorkomen, zal vooral aan dat herhaalteken liggen.

Ik raad je overigens aan om historische liedjes nooit in wp of w-source op te zoeken, maar meteen naar de Liederenbank te gaan en naar de oorspronkelijke liedboeken in de dbnl. Als het gaat om een (nieuw geschreven) cultuurlied uit de negentiende eeuw, en het is opgenomen in Kun, dan komt het vaak voort uit de idealen van de Verlichting en van 't Nut (daar kun je meer over lezen bij dat liedboek, Kun je nog zingen). Als het gaat om een anoniem overgeleverd volksliedje dat is opgetekend in de negentiende eeuw, en het is opgenomen in Nederlands volkslied, dan wordt dat meer uitgedragen uit de idealen van de Romantiek, en zit die jeugdmuziekbeweging daar meer als achtergrond achter (zie daarvoor dat liedboek). Het liedje waar het hier over gaat, komt echt bij Nut van 't Algemeen vandaan, liedjes over vaderlandse geschiedenis (didactisch), dus Kun je nog zingen.

Helaas wordt in de meeste artikeltjes over individuele liedjes hier op wp niet eens gelinkt naar de Liederenbank, wordt er geen herkomstgeschiedenis gegeven of historische context waarin dat liedje heeft gefunctioneerd, wordt er niet verwezen naar vakliteratuur, vaak wordt het incipit niet eens gebruikt om het lied te identificeren. Het blijft dan bij liedjes zonder enige context of herkomst, helaas. Veel succes ermee, groet, Rozemarijn vL (overleg) 13 jun 2020 16:57 (CEST)

Wat een supermooie reactie. Hartstikke bedankt Rozemarijn vL. Daar kan ik wat mee. Het zou mooi zijn als je bronadviezen ergens bewaard kunnen worden waar ze meer in het oog springen. HT (overleg) 13 jun 2020 21:00 (CEST)

O, ik denk juist net, iets te wijdlopig geantwoord; maar fijn dat je er wat aan hebt, Happytravels! Voor alle duidelijkheid: ik adviseer je om deze uitgave van Kun je nog zingen te volgen in de dbnl: zilvervloot in Kun je nog zingen, maar het is de druk van 1908 (niet de eerste van 1906, zoals ik hierboven schreef). De streepjes in de woorden kun je weglaten, dat is alleen voor tekstplaatsing. Een ander voordeeltje dat er ook nog is bij het volgen van de twee meest verkochte liedboeken, Kun je nog zingen (cultuurliedjes) en Nederlands volkslied (volksliedjes), is dat hun spelling twintigste-eeuws is en dus voor de gemiddelde lezer goed te volgen.

Eerlijk gezegd: een soort handleidinkje voor artikelen over historische liedjes zou inderdaad meer kwaliteit kunnen opleveren (zeker als je ook het verschil tussen titel en incipit duidelijk maakt, en varianten en liedcomplex) - maar naar mijn bescheiden mening kun je veel beter grip krijgen op de Nederlandse liedgeschiedenis als je kijkt naar liedboeken (met daarin een lijst van liedjes), liedschrijvers en stromingen. Hoe dan ook: als je nu of in de toekomst nog vragen hebt over historische liedjes of liedboeken, kun je altijd op mijn OP terecht. Tot een volgende keer weer, groet! Rozemarijn vL (overleg) 14 jun 2020 00:31 (CEST)