Overleg:Hoofdreeksster type G

Dames en heren,

Ik heb even iets om over na te denken, namelijk het gebruik van de benaming "gele dwerg" voor een ster zoals onze zon. Het is namelijk maar de vraag of de zon als een dwerg beschouwd zou moeten worden, als je deze gele dwerg met bijvoorbeeld een witte dwerg vergelijkt.

De diameter van de zon is ruim 100 maal die van de Aarde. Nu weet ik dat de omvang van een witte dwerg ongeveer overeenkomt met die van de Aarde. Daarmee heeft de zon dus een 100 maal zo grote diameter als een witte dwerg en daarmee een volume dat bijna een miljoen keer zo groot is als dat van een witte dwerg.

Door deze gigantische afmeting vergeleken met een witte dwerg is de lichtkracht ook nog eens 100 tot 10.000 keer zo groot als die van een witte dwerg (zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Witte_dwerg). Aangezien sterren vooral op hun lichtkracht ingedeeld worden is dit verschil dus erg belangrijk. Het verschil van volume en lichtkracht komt naar mijn idee zelfs zodanig overeen dat dit redelijk vergelijkbaar is met de verschillen tussen een ster zoals de zon en een rode reus, die weer vele malen groter is dan de zon.

Om deze redenen vind ik de term "dwerg" erg slecht gekozen voor een gele ster als de zon. Maar, nou is er wel een oplossing. Vaak wordt de zon inderdaad ook aangeduid op een andere manier, namelijk een "middelgrote ster" of een "middelmatige ster". Of gewoon "gele hoofdreeksster".

Daarom wil ik voorstellen om gewoon dergelijke termen te gebruiken als benaming en de zon daarmee niet meer tot dwergen te reken, maar terecht tot een middenklasse. Ik duid de zon zelf gewoon aan als "gele middelgrote hoofdreeksster".

Weet iemand een betere naam dan de namen die ik hier genoemd heb? Graag hoor ideeën. Ook wil ik het graag horen als iemand van mening is dat ik ongelijk heb of dat er in ieder geval bepaalde aspecten niet kloppen in mijn verhaal.

Jongeduard 23 jan 2009 03:52 (CET)

Ik ben het wel met je eens, de zon is gewoon een "middenklasser" in de sterrenwereld, niet bijzonder klein en niet bijzonder groot. Daarnaast zijn er geen gele "echte" dwergen, de extremen zitten vooral in de uithoeken van het spectrum: wit-blauw (een witte dwerg heeft een temperatuur hoog genoeg om blauw genoemd te worden) en rood-bruin. Geel is gewoon gemiddeld in de hoofdreeks die niet voor niets hoofdreeks heet. Caseman 23 jan 2009 07:11 (CET)

Als niemand het hier in 2009 mee oneens was, waarom is dit toen niet aangepast? Ik zie nu pas tot mijn verbazing dat de zon hier een gele dwerg wordt genoemd. Ik heb daar nog nooit eerder van gehoord. Mcv~nlwiki (overleg) 19 jan 2017 20:15 (CET)

Misschien omdat het niet duidelijk was, hoe het artikel dan wél moest heten? Zo zitten deze sterren tussen wit en geel in, de ware kleur van sterren is trouwens een heel moeilijk onderwerp. Goed dat je deze kwestie hebt opgepikt en ook goed dat je gewoon voor de spectraalklasse hebt gekozen om de groep aan te duiden. Overigens blijkt 'gele dwerg' wel een traditionele astronomische naam te zijn voor deze groep, zie mijn commentaar op Overleg:Dwergster.

Een ander punt is dat het vaak gewoon moeilijk is om een tekst die fout is te vervangen door iets wat echt goed is, dat ervaar ik ook als een dilemma dus misschien speelde dat mee bij degenen die hierboven aan het woord kwamen. (Ik hoop maar dat mijn hoognodige oplapwerk op Type-A hoofdreeksster een beetje klopt.)

Ik heb wel een paar kritiekpuntjes op de naamsverandering. Ten eerste heb je na enkele tussenstappen de verkeerde manier gekozen om op de huidige naam (Type-G hoofdreeksster) uit te komen, zie Help:Titel van een artikel wijzigen. Ik zal dit daarom terugdraaien. Je kunt eventueel op Wikipedia:Verzoekpagina voor moderatoren/Artikel verplaatsen een verzoek doen om het artikel alsnog deze naam te geven.

Ook de titel zelf is echter niet helemaal goed, ook al sluit het aan bij de bestaande artikelen over andere typen, want 'type-G-hoofdreeksster' is een samenstelling en er hoort dan ook een koppelstreepje, géén spatie, tussen de G en het woord erna. Maar ik vind het ook niet zo'n lekker Nederlands. We zeggen ook 'diabetes type II' en niet 'type-II-diabetes'. Liefst is ook een beetje duidelijk dat het om een omschrijving gaat en geen erkende Nederlandse naam die alom gebruikt wordt. (Soms is een artikel op zich relevant voor de encyclopedie maar is er geen vaste Nederlandse naam voor, dan zit er niets anders op dan zelf een omschrijving te verzinnen.) Bever (overleg) 1 feb 2017 00:33 (CET)

Ah wat goed dat hier inmiddels op door is gegaan. Zeker een terechte naamswijziging lijkt mij. Ook de Engelstalige Wikipedia hanteert niet meer als hoofdnaam de "yellow dwarf" zie ik, maar "G-type main-sequence star".

Graag zou ik willen de opmerking toevoegen dat ik intussen nog wat wijzer ben geworden en tot de essentiële ontdekking gekomen ben dat er eigenlijk helemáál geen "gele" sterren bestaan, om dezelfde reden dat er ook geen "groene" sterren voorkomen.

Het lichtspectrum van een black body's (waar sterren in grote lijnen mee overeenkomen) loopt namelijk over kleurwaarden beginnend bij rood/oranje, overgaand via wit, en vervolgens eindigend bij hemelsblauw. Daar zit geen echte geel tussen. De overgang van oranje naar wit verloopt via een soort perzik-/zalmkleur. En dan praten we echt maar over temperaturen van rond de 3000K ("rode dwergen") of hooguit 4000K. Denk aan zaken als gloeilampen (2700K) en zonsondergangen. Deze zijn nooit echt rood of geel maar oranjeroze. Daarboven is het al snel behoorlijk wit. Daglichtlampen (die zonlicht benaderen) ervaren we in combinatie met ander kunstlicht zelfs vaak als aardig blauw. En met daglichtlampen zitten we in het gebied van 5000K tot 7000K. De middagzon is rond de 5700K.

Ik heb hierover ook heel interessante informatie gevonden op internet:

- "What colour is the Sun?": http://casa.colorado.edu/~ajsh/colour/Tspectrum.html

- "What color are the stars?": http://www.vendian.org/mncharity/dir3/starcolor/

- http://www.vendian.org/mncharity/dir3/starcolor/UnstableURLs/starcolorsD58.html

Daarnaast zou ik trouwens ook willen toevoegen dat een dergelijke discussie ook over "witte dwergen" gevoerd kan worden, want deze zijn, zolang ze nog niet erg zijn afgekoeld (wat een proces van vele miljarden jaren is), alles behalve wit. Ze zijn hardstikke blauw, want het zijn in feite naakte sterkernen, en dus zeer heet. Maar de naam "witte dwerg" zit dusdanig ingebakken onder astronomen, dat aanpassing van deze naam nog veel lastiger zal zijn.

Jongeduard (overleg) 22 nov 2017 01:26 (CET)