Overleg:Spanningssluis

Vraag

Ik snap nu hoe een trein vanuit Nederland naar België kan rijden, ondanks het spanningverschil. Nu zit ik nog met één vraag. Hoe lang duurt dat omschakelen nu eigenlijk (ongeveer, hangt ook van de snelheid af)? Het zijn drie stappen: afkoppelen van bovenleiding, spanning in de motor omschakelen en bovenleiding weer aankoppelen. Hoeveel tijd heeft de machinist nodig en hoe lang is de sluis in lengte? --Janssenfrank 10 okt 2010 15:00 (CEST)

Alleen de treinen van de NMBS kunnen op de lagere Nederlandse spanning rijden. Ter hoogte van de spanningsluis is met borden aangegeven wanneer de stroomafnemer naar beneden en wanneer naar boven mag. De onderbreking in de bovenleiding is bij Roosendaal en Maastricht ongeveer 5 meter. De lengte waarbij de stroomafnemer naar beneden moet is ongeveer 1.000 meter. Met Vriendelijke Groet . -- Jan Oosterhuis 10 okt 2010 15:16 (CEST)Spoorjan

Dezelfde procedure wordt ook gevolgd bij railvoertuigen die zijn ingericht voor verschillende bovenleidingspanningen. Het is daarbij mogelijk dat een andere stroomafnemer omhoog gaat. Met Vriendelijke Groet . -- Jan Oosterhuis 10 okt 2010 15:29 (CEST)Spoorjan

Ik maak me sterk dat dat ook binnen hetzelfde land gebeurt, als de spanning niet verandert. Het is ondenkbaar dat alle bovenleidingen in Nederland met elkaar verbonden zijn. Een trein zal af en toe van het ene circuit naar het andere rijden en dan zal de machinist waarschijnlijk even moeten uitschakelen.

Trouwens, dat gebeurde met speelgoedtreintjes ook. Soms kreeg je kortsluiting als een trein van het ene circuit naar het andere reed, en dan wist je dat je een van de transformatoren moest ompolen. Handige Harrie 10 okt 2010 15:34 (CEST)

In het kort uitgelegd: De bovenleiding van het Nederlandse spoorwegnet is opgedeeld in verschillende groepen. Deze kunnen gevoed worden uit verschillende onderstations. Omdat de retourstroomverbindingen van de verschillende onderstations zijn gekoppeld kan een trein zonder uit te schakelen van de ene naar de andere groep rijden. Omdat de spanningen op de verschillende groepen niet altijd even hoog zijn (dit kan gebeuren omdat het ene onderstation door aanwezigheid van meerdere treinen zwaarder belast wordt dan het andere) kan er bij de overgang een kortdurende vonk ontstaan. De trein kan echter zonder problemen en zonder extra handelingen van de machinist verder rijden. --RenéV 10 okt 2010 16:14 (CEST)

Een bovenleiding bestaat niet uit een stuk, maar deze heeft een vast punt en na ongeveer 1,5 km wordt deze door gewichten op trekkrachtspanning gehouden. In deze bovenleiding zijn om de ... km schakelpunten en voeding punten (onderstations) aangebracht. Soms vallen deze overgangen op door vonkvorming van de stroomafnemer. Bij de spanningsluis is 5 meter lucht zonder bovenleiding. Dit is niet bij omschakelbare bovenleiding aanwezig.

Ik zoek naar passende foto's bij dit artikel. Met Vriendelijke Groet. -- Jan Oosterhuis 10 okt 2010 16:22 (CEST)Spoorjan

Ik denk dat we twee dingen door elkaar halen.

Inderdaad is het zo dat de bovenleiding bestaat uit stukken van ruim een kilometer. Dat is nodig om de zaak op spanning te houden en je ziet dan ook steeds na 10 of 20 portalen dat er een stel wielen en gewichten aan de mast hangt. Maar ik neem aan dat het zaakje daar elektrisch doorverbonden is - dat is dus iets anders dan de onderverdeling waarbij de overgaat naar een ander onderstation, naar een deel dat apart uitschakelbaar is of naar een deel dat een andere spanning voert.

À propos, hoe zit het met dubbelspoor? Kun je het ene spoor uitschakelen en het andere onder spanning houden? Dat lijkt me voor onderhoud heel belangrijk. Handige Harrie 10 okt 2010 17:02 (CEST)

Tussen de twee onderstations bevind zich een scheiding in de vorm van een enkele sluis. Deze bevind zich ook bij overloop wissels.

Met Vriendelijke Groet . -- Jan Oosterhuis 10 okt 2010 17:12 (CEST)Spoorjan

Een sluis is wat overdreven, leidingonderbreker is de juiste benaming. Groet, --RenéV 10 okt 2010 17:30 (CEST)

Dank voor de vele reacties. Ik heb inmiddels een foto gevonden: [1]. Hier staat nog wat meer info: [2]. De sluis is dus maar iets van een paar meter. Ik ben maar een leek op het gebied van treinen, maar wist wel dat ze in Belgie een andere spanning op de bovenleiding hebben als in Nederland. Nu was ik me af aan het vragen hoe de trein dan van Maastricht in Luik komt, zonder halverwege kortsluiting te krijgen.

Het neerlaten van de 'mast' van een trein heb ik wel een gezien, dat is maar iets van een paar seconden. Maar de truuc zal dan wel timing zijn: op tijd de mast omlaag en op tijd weer omhoog, want anders zal de trein wel te veel snelheid verliezen. Wat zou er trouwens gebeuren als de machinist niet oplet en de boel niet (op tijd) omschakelt? P.S. ik heb jullie reacties laten inspringen voor de leesbaarheid. Dank jullie wel --Janssenfrank 10 okt 2010 19:04 (CEST)

De "mast" van een trein heet een pantograaf of stroomafnemer, ook wel afgekort tot 'panto'. Het neerlaten heeft weinig te maken met timing, meer met het opvolgen van de signalisatie. Er staan zoals gezegd een reeks borden die het sluis aankondigen. Eerst staat er een bord 'aankondiging neerlaten panto op (ik dacht) 1500m, vervolgens een bord 'neerlaten panto' op 500 meter en dan net na de sluis een bord 'oplaten panto', een doorstreept bord met de vorige spanning en een bord met de nieuwe spanning. Als een machinist zou nalaten om de pantograaf neer te laten, zal de trein zware schade oplopen daar de pantograaf zal blijven haken achter de bovenleiding en zal afbreken. Buiten dat zal hij ook zijn ontslag mogen gaan ophalen.

Er zijn trouwens twee types van sluizen. In Roosendaal en Maastricht wordt het oude type gebruikt, in België veelal het nieuwe. Hierbij hangt er overal bovenleiding, maar is een stuk tussen de twee spanningen geïsoleerd en spanningsloos. Bartjedj 11 okt 2010 15:30 (CEST)

• • Bij het uitschakelen van de tractie neemt de snelheid niet zichtbaar af. Dit wordt ook wel uitrijden genoemd. In de praktijk doet men dit op grote schaal in verband met economisch enegie verbruik. Met Vriendelijke Groet . -- Jan Oosterhuis 10 okt 2010 20:08 (CEST)Spoorjan

Tabel

Vanavond dit artikel aangemaakt. Ik wou er ook een tabel bijzetten met spanningsluizen. Een begin staat hieronder. Graag aanvullingen.

Wat vinden anderen van de nieuwe lay-out? Ik vind het niet geweldig. De koppen ogen wel erg druk. Maar meerderheid beslistBartjedj 26 aug 2010 21:36 (CEST)

Lijst van spanningsluizen in België

Oude tabel is weggehaald. Heeft weinig zin om 2 verschillende tabellen te hebben. Als er nog aanpassingen nodig zijn, kunnen deze steeds in het artikel.Bartjedj 5 dec 2007 02:56 (CET)

Spellingskwestie

Wat is nu de juiste schrijfwijze? Volgens mij is het spanningssluis? Wat denk jij? In het overleg gebruik je zelf de tussen-s, in de titel zonder tussen-s. Mvg, Arafi 11 okt 2007 14:52 (CEST)

Even de spellingchecker van Google opgezet, en hij spreekt over spanningsluis. Het Groene Boekje heb ik hier niet liggen. Iemand?? Bartjedj 11 okt 2007 21:08 (CEST)

In het Groene Boekje (http://www.woordenlijst.org) staat het woord "spanning(s)sluis" niet in. Wel heb je woorden zoals spanningsboog, spanningscoëfficiënt, spanningshaard, spanningsloos, spanningsmeter, spanningsrail, spanningsregelaar, spanningsveld, spanningsverlies en spanningsverschil. Het laatste samengestelde woord met spanning is spanningzoeker. Dus de meeste samenstellingen zijn met tussen-s.

Van Dale (11de uitgave) geeft 34 samenstellingen met tussen -s, en eveneens als laatste samenstelling spanningzoeker (de enige zonder tussen-s).

Volgens mijn ingebouwde spellingscontrole (maar 't is natuurlijk maar de vraag in hoeverre die nog up-to-date is met al die wijzigingen en uitzonderingen van de laatste jaren) is het spanningssluis (mét tussen-s). Mvg, Arafi 11 okt 2007 22:18 (CEST)

Ok, dan wordt het dus met s. Wat doen we dan best? Het artikel kopiëren naar spanningssluis en hier een redirect? Of hoe werkt dat? Bartjedj 11 okt 2007 22:22 (CEST)

Dat moet je ergens aanvragen bij de moderator (iets van artikel verplaatsen o.i.d.). Ik zoek het op en zorg dat het in orde komt. Als je gaat kopiëren, verlies je de berwerkingsgeschiedenis en die moet behouden blijven ivm de GFDL-licentie. Mvg, Arafi 11 okt 2007 22:59 (CEST)

Thanx. Na de verplaatsing zet ik de tabel op het artikel. Bartjedj 12 okt 2007 00:48 (CEST)

Tabel

Ik stel voor om de tabel niet te beperken tot België. Er staan nu al twee spanningssluizen in Nederland in (op lijn 12 en op lijn 40). Arafi 12 okt 2007 08:55 (CEST)

Ik zet de tabel in het echte artikel. Eventuele aanpassingen kunnen daar nog bijgezet worden. Bartjedj 12 okt 2007 11:34 (CEST)

Omschakelbare perronsporen

Er bestaan ook (bv. in Venlo) omschakelbare perronsporen. Hierbij wordt, terwijl een trein stilstaat langs een perron, de spanning op de bovenleiding veranderd, waardoor een andere locomotief de trein kan voortslepen. Ik ga een aparte tabel maken met deze speciale soort spanningssluizen.Bartjedj 11 jan 2008 14:29 (CET)

Dat er een scheiding gemaakt wordt tussen sporen die voorzien zijn van omschakelbare bovenleiding is opzich natuurlijk prima. Maar doe dat wel als je ook daadwerkelijk op de hoogte bent van de situatie. Overigens is de term "omschakelbare perronsporen behoorlijk ongelukkig gekozen. In de meeste stations die voorzien zijn van omschakelbare bovenleiding zijn immers ook sporen aanwezig die bestemd zijn voor het goederenvervoer, en die zijn meestal ook voorzien van omschakelbare bovenleiding (het eerder genoemde Venlo heeft dat overigens niet). Daar wordt voor het goederenvervoer nog steeds van een lok van de serie 6400 gebruikt om de E-locs af te rangeren. Dre Odz 19 jan 2008 20:55 (CET)

Lille

Wordt er in Lille van 25 kv naar 25 kV omgeschakeld? Wat is daar bijzonder aan? Classical geographer 20 apr 2010 14:52 (CEST) Dit gebeurt wel vaker op netten die volledig bestaan uit 25kV. Heeft te maken met de stroomsterkte. De installaties op HSL's (LGV's) zijn anders dan die op het gewone Franse net. Om een absolute scheiding te onderhouden tussen de installaties, is een sluis de beste oplossing.Bartjedj 20 apr 2010 20:52 (CEST)

Ik vroeg het me ook al af. Misschien aardig om het erbij te schrijven. Handige Harrie 26 aug 2010 21:41 (CEST)

Duitsland - Nederland

Ik ben slecht op de hoogte wat dit betreft. Buiten Venlo, waar de wissel in het station gebeurt, weet ik niet hoe het verder zit tussen het ProRail- en het DB-net. Zijn er daar nog spanningssluizen? Bartjedj 20 apr 2010 20:59 (CEST)

• Spoor 1 t/m 3 hebben wisselbare bovenleidingspanning, de sporen op het ragngeer terrein hebben allemaal een sluis in het midden van de spoorlengte.

MVG . -- Jan Oosterhuis 20 apr 2010 21:23 (CEST)Spoorjan

Stroomafnemer neerlaten

Waarom is het nodig om de stroomafnemer neer te laten? Er kan toch in principe een stuk spanningsloze overgangskabel gebruikt worden om de stroomafnemer van de ene naar de andere kant te begeleiden? Of heeft de locomotief verschillende stroomafnemers voor verschillende spanningen, en waarom dan?

Sommige locomotieven hebben inderdaad, om verschillende redenen, verschillende stroomafnemers voor verschillende spanningen; één van die redenen is dat bovenleidingen voor verschillende snelheden en spanningen zijn niet altijd van dezelfde rekspanning en dikte. Ook is het van minder belang de spanningsregeling van de locomotief precies op het juiste moment over te schakelen als de stroomafnemer enkele meters voor het begin van de sluis wordt neergehaald en enkele meters na diens einde wordt terug opgehaald. Nog een reden om de stroomafnemer neer te laten, ook als één enkel stroomafnemer wordt gebruikt, is om de stroomafnemer niet weg naar boven te laten springen in plaatsen waar geen spanningsloze overgangskabel bestaat, zoals niet alleen bij de meeste Nederlandse spanningssluizen maar ook bij in- en uitgang van beweegbare bruggen e.d. — Tonymec (overleg) 10 mei 2023 11:40 (CEST)

Frankrijk – Frankrijk ?

Frankrijk heeft 25 kV~ op hogesnelheidslijnen en in de noorderhelft van het land; in het zuiden gebruiken gewone lijnen 1.5 kV=. Zij er geen spanningsluizen ertussen? Of zijn die voor Nederlandstaligen van geen belang? — Tonymec (overleg) 10 mei 2023 11:18 (CEST)

Vraag.

Het bord op de foto lijkt meerdere betekenissen te hebben, want ik zag het ooit in Zwitserland bij diverse raccordementen of doodlopende sporen; dan ging het volgens mij maar om één exemplaar. Een spanningsluis lijkt me dan niet aan de orde; aangezien het spoor er ook vaak "weinig" gebruikt uit zag, dacht ik daarom dat het "buiten gebruik" betekent. Maar ik weet dat dus niet. Straatspoor (overleg) 18 jul 2023 15:49 (CEST)

Het getoonde Zwitserse bord is een zogenaamd Senksignal en heeft als betekenis: Stromabnehmer senken. Het bord hoeft niet per se een spanningsluis aan te duiden, maar kan ook staan op een punt waar de bovenleiding eindigt en het spoor verder doorloopt. --RenéV (overleg) 18 jul 2023 16:53 (CEST)

Ja, in Zwitserland bestaan drie soorten borden wat betreft op en neer beweging van de pantograaf:

• Diagonaal vierkant verdeeld in vier alternerend gele en zwarte kleine ruiten: Waarschuwing, u zult weldra de pantograaf moeten laten zakken.
• Diagonaal geel vierkant met horizontale zwarte streep (zoals hier): Pantograaf hier laten zakken.
• Diagonaal geel vierkant met vertikale zwarte streep: Hier mogen de pantografen terug worden opgeheven nadat ze allemaal voorbij het bord zijn.

Zulke secties "door te rijden met pantograaf omlaag" zijn o.a. de scheidingsecties tussen netten met verschillende spanningsystemen, b.v. tussen "Zwitserse" 15 kV 16.7 Hz en "Italiaanse" 3 kV gelijkstroom — dus, spannigsluizen.

Voor meer informatie, zie (in het Frans) fr:Signalisation ferroviaire suisse#Signaux pour manœuvre du pantographe (of de corresponderende pagina in Engels, Duits, Tsjechisch of Indonesisch). — Tonymec (overleg) 18 jul 2023 17:40 (CEST)

O, zit dat zo. 👍 Allebei zeer bedankt voor alle informatie. Straatspoor (overleg) 19 jul 2023 07:07 (CEST)