Overleg:Vandegraaffgenerator
Onderwerp toevoegenHoe heet de generator die naar Van de Graaff is genoemd? Het is geen kwestie van hoe Van de Graaff heet, maar hoe de elektriseermachine heet die naar hem is genoemd. Volgens de Nederlandse spellingsregels worden koppeltekens (-) tussengevoegd, zodat het één woord wordt. Denk aan: 's-Gravenhage, Tweede-Kamerlid, directeur-generaal. Een andere oplossing is: vanderwaalskracht, genoemd naar Van der Waals. De spelling van zulke woorden levert altijd veel problemen op. De bedoelde generator wordt op de volgende manieren door mensen gespeld: --Van de Graaffgenerator --Van de Graaff generator --Vandegraaffgenerator --VanDeGraaffgenerator --vandegraaffgenerator --Vandegraaff generator --vandegraaff generator --VandeGraaff generator --VanDeGraaff generator Goede mogelijkheden volgens de spellinsregels zijn: Van-de-Graaffgenerator en vandegraaffgenerator.
Welke van deze twee wordt het?? Nijdam 13 sep 2004 11:23 (CEST)
Geen van beide zijn voor mijn gevoel juist, en daarvoor wil ik de volgende argumenten aanvoeren.
- "Schrijf alle samenstellingen van woorden die zelfstandig kunnen voorkomen aan elkaar.Dat betekent dat je in ieder geval alle zelfstandige naamwoorden in principe aan elkaar schrijft." zegt (http://www.taalthuis.com/nl/schrijftips2.htm) taalthuis.com
- Maar "van de Graaff" is een enkele naam, geen drie zelfstandige naamwoorden.
Bij dreigend verlies van een hoofdletter blijft er een streepje staan (Rode-Kruisactie) Nergens op het web vind ik echter een van-de-Graaffgenerator; wel talloze Van de Graaff Generators en Van de Graaffgenerators (om van de Van der Graaff generators maar te zwijgen.) Intuitïef vind ik "van de Graaff-generator" of "van de Graaffgenerator" toch het mooist. Wat denken anderen hiervan?
- De Hijmans van de Bergreactie en de Argyll Robertsonpupil (naar mensen met dubbele achternamen genoemd) worden in het Nederlands medisch eponiemenwoordenboek ook niet aan elkaar geschreven; als het niet een meneer Hijmans van den Berg was geweest maar 2 mensen, Hijmans en van den Berg was de naam Hijmans-van den Bergreactie geworden. Evanherk 13 sep 2004 12:48 (CEST)
Het volgende taaladvies heldert de zaak op: http://taalunieversum.org/taal/advies/vraag/290/
De juiste spelling is dus "van de Graaffgenerator".
Danielm 13 sep 2004 13:01 (CEST)
Dank Daniel voor het bevestigen van mijn intuïtie.... Evanherk 13 sep 2004 14:04 (CEST)
Externe links[brontekst bewerken]
dode link verwijdert - 84.83.83.177 - japy [at] jdsoft.nl
Titel (reprise)[brontekst bewerken]
Met pijn in het hart zou ik toch willen voorstellen de titel te veranderen naar vandegraaffgenerator. Dat is consistent met de Nederlandse spellingregels, en het wordt daadwerkelijk zo gebruikt 9o.m. in de encyclopedie die ik hier thuis heb staan). De link van Danielm hierboven werkt niet direct meer, maar als de vraag hetzelfde nummer heeft gehouden, is het deze: [1]. Ik zie niet hoe daaruit zou kunnen volgen dat het Van de Graaffgenerator zou moeten zijn. Paul B (overleg) 25 jan 2012 23:11 (CET)
- Taaladvies.net zegt op die pagina: "In samenstellingen met als eerste deel een eigennaam die een woordgroep vormt, behouden we de spatie tussen de delen van de eigennaam, bijvoorbeeld Koning Boudewijnstichting." Van de Graaff is hier denk ik een eigennaam die een woordgroep vormt. Het lijkt me dus duidelijk dat het volgens hen gewoon Van de Graaffgenerator moet blijven. Mark in wiki (overleg) 26 jan 2012 11:10 (CET)
- Toevoeging: ik zie nu net dat in de Nederlandstalige Wikipedia de spelling Van der Waalskracht in maart 2009 is gewijzigd in Vanderwaalskracht, naar aanleiding van de vermelding in de Dikke Van Dale. Hmm... twijfel slaat toe. Mark in wiki (overleg) 26 jan 2012 11:16 (CET)
- Abu Dhabireis (spatie) lijkt op het eerste gezicht te botsen met vanderwaalskracht (geen spaties), maar hoogstwaarschijnlijk zit het zo: normaliter zou het Van der Waalskracht zijn (overeenkomstig Abu Dhabireis), maar hier treedt een andere, belangrijker regel in werking, namelijk dat als het verband met de persoon is verzwakt, óf als de samenstelling de naam van de uitvinder of ontdekker bevat, de samenstelling haar hoofdletter verliest én (zoals te zien aan het voorbeeld vanderwaalskracht) geheel aaneengeschreven wordt. (Het verzwakte verband met de persoon is een grijs gebied en daar hebben taalgebruikers dus enige vrijheid.) In het geval van de generator is Van de Graaff de uitvinder, en dus ligt "vandegraaffgenerator" het meest voor de hand, ook al leest het wat moeilijker. Het is een soortnaam geworden. De oorzaak dat we hier meer tegenaan hikken dan tegen hitlersnor en korsakovsyndroom is waarschijnlijk daarin gelegen dat de familienaam in "vandegraaffgenerator" een tussenvoegsel bevat, waardoor het geheel er complexer uitziet. Een lijst van samenstellingen is ook te vinden bij Onze Taal. - ErikvanB (overleg) 4 mrt 2014 19:41 (CET)
- Ik heb hernoemd. In 1960 wisten ze het al: Winkler Prins. ;) ErikvanB (overleg) 5 mrt 2014 03:17 (CET)
- Ik vind een meer dan 50 jaar oude encyclopedie geen goede bron voor een spellingswijziging. Ik betwijfel ook of er hier, op de overlegpagina, voldoende consensus is voor de wijziging. Kan iemand de Taalunie of Van Dale niet even mailen? Mark in wiki (overleg) 5 mrt 2014 07:51 (CET)
- De huidige naam is mij een gruwel, maar de regels van de Taalunie laten (helaas) weinig aan duidelijkheid te wensen over. De encyclopedieën zijn daarvoor slechts ondersteunend bewijs (en een bewijs dat de 'voorgeschreven' variant niet ongebruikelijk is). Verder hebben 'we' hier besloten overal de Taalunie te volgen in spellingszaken, dus juist voor het afwijken daarvan is brede consensus nodig. Paul B (overleg) 5 mrt 2014 13:00 (CET)
- Ik vind het allemaal prima hoor, maar de Taalunie zegt dus, zoals hierboven ook al vermeld: "In samenstellingen met als eerste deel een eigennaam die een woordgroep vormt, behouden we de spatie tussen de delen van de eigennaam, bijvoorbeeld Koning Boudewijnstichting." Die regel lijkt mij te betekenen dat de juiste spelling "Van de Graaffgenerator" dient te zijn. Het is een samenstelling (Van de Graaff + generator) en het eerste deel is een eigennaam die een woordgroep vormt. Of niet? Mark in wiki (overleg) 5 mrt 2014 15:51 (CET)
- Zoals hierboven ook al is aangegeven, is dit een onvolledig citeren van de regels. Regel 16.D heeft specifiek betrekking op samenstellingen met persoonsnamen en vermeldt expliciet dat die bij uitvinders of ontdekkers een kleine letter krijgen. Dat is ook volledig consistent met 'vanderwaalskracht' en 'dieselmotor', die letterlijk in het Groene Boekje staan. Paul B (overleg) 6 mrt 2014 12:16 (CET)
- Duidelijk. Dank! Mark in wiki (overleg) 6 mrt 2014 14:48 (CET)
- Zoals hierboven ook al is aangegeven, is dit een onvolledig citeren van de regels. Regel 16.D heeft specifiek betrekking op samenstellingen met persoonsnamen en vermeldt expliciet dat die bij uitvinders of ontdekkers een kleine letter krijgen. Dat is ook volledig consistent met 'vanderwaalskracht' en 'dieselmotor', die letterlijk in het Groene Boekje staan. Paul B (overleg) 6 mrt 2014 12:16 (CET)
- Ik vind het allemaal prima hoor, maar de Taalunie zegt dus, zoals hierboven ook al vermeld: "In samenstellingen met als eerste deel een eigennaam die een woordgroep vormt, behouden we de spatie tussen de delen van de eigennaam, bijvoorbeeld Koning Boudewijnstichting." Die regel lijkt mij te betekenen dat de juiste spelling "Van de Graaffgenerator" dient te zijn. Het is een samenstelling (Van de Graaff + generator) en het eerste deel is een eigennaam die een woordgroep vormt. Of niet? Mark in wiki (overleg) 5 mrt 2014 15:51 (CET)
- De huidige naam is mij een gruwel, maar de regels van de Taalunie laten (helaas) weinig aan duidelijkheid te wensen over. De encyclopedieën zijn daarvoor slechts ondersteunend bewijs (en een bewijs dat de 'voorgeschreven' variant niet ongebruikelijk is). Verder hebben 'we' hier besloten overal de Taalunie te volgen in spellingszaken, dus juist voor het afwijken daarvan is brede consensus nodig. Paul B (overleg) 5 mrt 2014 13:00 (CET)
- Ik vind een meer dan 50 jaar oude encyclopedie geen goede bron voor een spellingswijziging. Ik betwijfel ook of er hier, op de overlegpagina, voldoende consensus is voor de wijziging. Kan iemand de Taalunie of Van Dale niet even mailen? Mark in wiki (overleg) 5 mrt 2014 07:51 (CET)
- Ik heb hernoemd. In 1960 wisten ze het al: Winkler Prins. ;) ErikvanB (overleg) 5 mrt 2014 03:17 (CET)
- Abu Dhabireis (spatie) lijkt op het eerste gezicht te botsen met vanderwaalskracht (geen spaties), maar hoogstwaarschijnlijk zit het zo: normaliter zou het Van der Waalskracht zijn (overeenkomstig Abu Dhabireis), maar hier treedt een andere, belangrijker regel in werking, namelijk dat als het verband met de persoon is verzwakt, óf als de samenstelling de naam van de uitvinder of ontdekker bevat, de samenstelling haar hoofdletter verliest én (zoals te zien aan het voorbeeld vanderwaalskracht) geheel aaneengeschreven wordt. (Het verzwakte verband met de persoon is een grijs gebied en daar hebben taalgebruikers dus enige vrijheid.) In het geval van de generator is Van de Graaff de uitvinder, en dus ligt "vandegraaffgenerator" het meest voor de hand, ook al leest het wat moeilijker. Het is een soortnaam geworden. De oorzaak dat we hier meer tegenaan hikken dan tegen hitlersnor en korsakovsyndroom is waarschijnlijk daarin gelegen dat de familienaam in "vandegraaffgenerator" een tussenvoegsel bevat, waardoor het geheel er complexer uitziet. Een lijst van samenstellingen is ook te vinden bij Onze Taal. - ErikvanB (overleg) 4 mrt 2014 19:41 (CET)